Namazı Terkeden Kimse

SORU Selamun aleykum hocam, Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatıyor: "Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) buyurdular ki: "Beni İsrail'de birbirine zıt maksad güden iki kişi vardı: Biri günahkardı diğeri de ibadette gayret gösteriyordu. Abid olan diğerine günah işlerken rastlardı da: "Vazgeç!" derdi. Bir gün, yine onu günah üzerinde yakaladı. Yine, "vazgeç" dedi. Öbürü: "Beni Allah'la başbaşa bırak. Sen benim başıma müfettiş misin?" dedi. Öbürü: "Vallahi Allah seni mağfiret etmez. Veya: "Allah seni cennetine koymaz!" dedi. Bunun üzerine Allah ikisinin de ruhlarını kabzetti. Bunlar Allah’ın huzurunda bir araya geldiler. Allah-u Teâlâ ibadette gayret edene: "Sen benim elimdekine kadir misin?" dedi. Günahkara da dönerek: "Git, rahmetimle cennete gir!" buyurdu. Diğeri için de: "Bunu ateşe götürün!" emretti." Ebu Hureyre (radiyallahu anh) der ki: "(Adamcağız Allah'ın gadabına dokunan münasebetsiz) bir kelime konuştu, bu kelime dünyasını da, ahiretini de heba etti." (Ebu Davud, Edeb 51, 4901) Bir sorumuz olacak bir kişi kâfir veya müşriktir, o haliyle ölür, açık ve net şekilde diyelim kâfir-müşrik olarak öldü, bu kişi için cehennemliktir demek doğru mudur? Yoksa kişi kâfir veya müşrikti ama! bu adamın cehennemlik olup olmadığını Allah (azze ve celle) bilir demek mi doğru? İki tane tekfir hakkında videonuz var, Musa Hoca’nın da olduğu biri iki saatten fazla biride 36. dakika bunlarda geçiyor mu? Yukarıda yazdığım hadis, kâfir veya müşrik bir kişiye Cehennemliktir demekten bizi men eder mi? CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Öncelikle insanları ikiye ayırmamız lazım. Asli kâfirler yani İslam dinini din edinmemiş kimseler. Bunlara İslam ulaştığı halde iman etmeden ölmüşlerse onlara cehennemlik diyebiliriz. Ulaşmamışsa dünyada kâfir deriz ama ahirette imtihan edilecekler. Müslüman olup irtidat etmişse ve bu hal üzere ölmüşse buna da cehennemlik diyebiliriz. Müslüman olup cahilce şirk ameli işliyorsa ve bu hal üzere ölürse ahiretteki durumunu Allah-u Teâlâ’ya havale ederiz. Belki Allah-u Teâlâ onu ahirette imtihan edecek belki de azap edecek Allah-u A’lem. Yukarıdaki zikrettiğin hadisin anlamı şudur: Kişi cahilce Allah-u Teâlâ adına konuşmamalı, cennete kimin ve cehenneme kimin gireceğini aklına göre belirlememeli, haddini bilip kibirlenmemeli ve amelini çok görüp kendini garantili olarak cennetlik görmemelidir. Allah-u A’lem. Tekfirle ilgili ses kaydında bu konu işlenmemiştir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum ve rahmetullah. Nasılsınız hocam, aklıma takılan bir soru var. Usulsüz tekfirden, haricilikten Allah’a sığınırım. Laik ve demokrat bir yönetime sahip olan ülkelerde yaşayan halklarla ilgili zannı galibimiz kendilerini İslam’a nispet etmekle beraber tevhid akidesini bilmediği yönünde. Bunu kimse inkâr edemez. Bu toplumdaki bir insan namaz kılarken, İlah olarak Allah’ı bilirken, diğer yerlerde ise başka ilahlar ediniyor. Böyle bir toplumda gerçekten şehadet getirmesi veya namaz kılması kişinin İslam’ına delalet eder mi? Bu konuyla ilgili olarak hicret eden kadınların imanlarını test etme ayetini nasıl anlamalıyız o halde? Soruyu biraz daha Türkiye özelinde detaylı cevaplar mısınız? Allah razı olsun. CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullahi ve berakatuh. Elhamdulilah. Şu anda Türkiye’nin durumu Ürdün, Suriye, Mısır, Cezayir, Pakistan gibidir. Bu devletler umumen halkları birbirine benziyor ve bütün bu İslam devletlerde şeriat uygulanmıyor. Ancak ufak bölgeler müstesna. Afganistan, İdlib ve Somali’nin bazı mıntıkaları gibi bölgeler hariç diğer devletler küfür kanunlarıyla yönetiliyor. Mu’tedil olan ehli sünnet âlimlerin hiçbirisi, halkı müslüman olan devletler için; “şirk çoğaldı insanlar artık tevhidi bilmiyor dolayısıyla aslolan biz halklarına artık kâfir deriz, ta ki akidesini araştırıp müslüman gördüğümüz müstesna” diye böyle bir şey söylemiyorlar. Şu anda bu halklara umumen Müslüman diyorlar. Ancak bu demek değildir ki halkın hepsi Müslümandır. Şirki, küfrü net olan ve kendisine hüccet ulaşmış ve tekfir manisi olmayan kimseye “Müslüman” tabirini hiç biri kullanmaz. Müslümanların yaşadıkları bölgelerde ve kısacası bütün dünyada hadiste belirlenmiş İslam alametlerini kullanmak zorundasın. İslam alametlerini falan hoca filan hoca koyamaz. Tekfir Allah’ın hakkı olduğu için tekfirin şartlarını ve manilerini şeriat belirlediği gibi İslam alametlerinide şeriatımız belirlemiştir. Bu alametler bin sene önceki müslümalar için geçerli olduğu gibi şimdiki müslümanlar içinde  geçerlidir. Aynı zamanda kıyamete kadar geçerli olacaktır. Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmaktadır; “Kim “La ilahe illallah” derse kıblemize yönelir, namazımızı kılar ve kestiğimizi yerse, işte o kimse Müslümandır. Müslümanın lehine ve aleyhine olanlar onada vardır” (Buhari) Bizlere Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) bir mizan vermiş ve bununla biz rahat ederiz. Ölçümüz budur. Bu sayılan sıfatları bir müslüman üzerinde görürsek, şirkini veya küfrünü görmediğimiz zaman ona Müslüman deriz, kaideler bunu gösteriyor. La illallah diyen, İslam’a kendisini nisbet eden kişinin zimmeti aslen beridir yani şirk, küfürden beridir ta ki küfrünü şirkini görene kadar. Eğer ki, küfrü ve şirki görülürse burada bakılır yani bu direkt tekfir edilecek meselelerden mi yoksa hüccet  ikamesinden sonra mı tekfir edilir. Çünkü tekfirin önünde şartlar var maniler vardır. Bu maniler cehalet, ikrah, hata ve tevil’dir. Ehliyet noktasında bu kişi aklı başında mı yoksa sarhoş mu, ergenlik çağına ulaşmış mı, yoksa ulaşmamış mı? Ne dediğinin farkında mıdır? Bu kimse yeni islama girenlerden midir? İlim ve alimlerden uzak bir diyardamı yaşamış? Küfür diyarındamı büyümüş? Bazı kimseler, La ilahe illallah diyen, namaz kılan müslümanlara “Bu kimsenin akidesini bilmediğimiz sürece buna ne müslüman nede kafir diyemeyiz” diyorlar. Veya “bu kimseye biz müşrik muamelesi yaparız taki tevhidi ortaya çıkana kadar” derler. Bu yanlış bir görüştür. Bu görüş Haricilerin görüşüdür. Bu konuda haricilerin usulünü takip edenler elle tutulur bir ölçü koyamıyorlar. Bazıları diyorlarki İslamına hükmetmek için oy, askerlik, okul, mahkeme ve kabir şirkinden uzak olduğundan emin olmalıyız. Bazıları, askerlik oy ve kabir şirkini sayarlar. Bazıları silsile tekfirine girerler. Bazıları silsile tekfirine girmezler. Bazıları cehaleti mazeret görürler. Bazıları cehaleti mazeret görmezler. Mazeret görenleri tekfir edenler ve etmeyenler. Derken meseleler uzayıp gidiyor. İhtilaflar çoğalıyor. Sabit bir kural koyamıyorlar. Sonra bu cemaatler dönüp bir birlerini tekfir ediyorlar. Bugün bu cehaletten dolayı kendilerini tevhide nisbet eden yüzlerce grup çıktı. Her biri diğer grup hakkında üstümüz haricilik ve altımız mürcieliktir derler. Harici usulüne sahip olanlar çok çabuk ihtilafa düşer ve çok kısa müddet sonra birbirlerini tekfir edip parçalara bölünürler. Naslara göre hareket etmeyenlerin cezası budur. Türk halkı eski müşriklerin dediği gibi “Allah’ın dışında başka ilahlarımız var” -haşa- demiyorlar. Biz tabii laik kâfir olan kimseleri konuşmuyoruz. İslam ile alakaları kalmamış kimseleri konuşmuyoruz. İslam dinine saygılı ve bağlı olan kimseleri konuşuyoruz. Bu kimseler mesela Allah’a ibadet ediyorlar fakat bununla beraber oy atıyorlar. Oy atmanın tafsilatı vardır. Her oy atan kafir olmuştur denmez.  Bunun uzun bir tafsilatı vardır. Oy kullanmak şirke götüren bir ameldir, ancak tekfiri önünde maniler vardır. Oy atma amelini cehaletten yapıyorlar veya tevil yaparak yapıyorlar veya hatalı bakıştan dolayı yapıyorlar. Bazıları caizdir veya hatta vaciptir diyen alimleri taklit ederek atıyorlar. Her oy kullanan kimsenin kastı; ben ikinci bir ilah edineyim bu kişi benim adıma teşri yapsın haramı helal ve helali de haram yapsın ben kabul edeyim, razı olayım, uyayım demiyor. Bu niyetle oy kullanırsa kâfir olur. Ama böyle bir şeyi kabul etmiyorsa, hayatında yine domuz eti haramsa, faiz haramsa, zina haramsa aslolan ona sorulduğu zaman açık bir şekilde sen Allah’ın dinini mi istiyorsun, O’nun şeriatını mı yoksa beşeri kanunları mı istiyorsun? Diye sorulduğunda, açık bir şekilde demokrasi nedir, Şeriat nedir? Izah edildikten sonra şeriatı seçiyorsa elhamdülillah, ne âlâ.  Ama derse ki hayır ben demokrasiyi seçiyorum o zaman kâfir olur. Bu toplum açık açık “bizim Allah’tan başka ilahlarımız var” demiyorlar.  Eski müşrikler ne derdi? Gökyüzünde en büyük ilahımız Allah’tır ama yeryüzünde bir sürü ilahlarımız var diyorlar bunu açıkça söylüyorlardı. Onlara “La ilahe İllallah” denince büyüklenirlerdi, kabul etmezlerdi. Şunu söylerlerdi: “İlâhları tek bir ilâh mı yaptı? Doğrusu bu şaşılacak bir şeydir." (Sâd, sûresi, 5). Bunu açıkça beyan ediyorlardı. Ama bugünkü toplum bu şekilde değildir. Bu halkta cehalet meselesi çok yaygındır. Kasıtlı olarak bu halk İslam’dan, dinden uzaklaştırılmıştır. Hakkı beyan eden alimleri sahadan uzaklaştırıyorlar. Hak dini, gerçek dini her yerde işitmiyorlar. Onları aldatan sahte hocalar bir hayli fazla.  Cehalet kötü bir vasıftır. Kişinin cahilliğini gidermesi vaciptir. Ancak bununla beraber cehalet hem inançta hemde amelde kuvvetli görüşe göre mazerettir.  Tabii herkes için değildir, bunun da bir sürü tafsilatı vardır. Yerden yere, zamandan zamana, kişiden kişiye ve meseleden meseleye göre değişir. “Ey iman edenler, mü’min kadınlar hicret ederek size geldikleri zaman, onları(n samimiyetini denemek için) imtihan edin. (Gerçi) Allah, onların imanlarını daha iyi bilendir.” (Mümtehine sûresi, 10. ayet meali). Burada “imanlarını imtihan edin” den kasıt; yani acaba hakkı ile iman etmişler mi, etmemişler mi, şirki var mı yok mu şeklinde değildir. Bu ayet, bunun üzerine inmemiştir. Dikkat edilirse Allah’u Teâlâ ne diyor, “o mü’min kadınlar muhacir olarak gelirlerse” daha imtihan edilmeden Allah’u Teâlâ onlara mü’minler dedi. Bazı kadınlar kocalarından kurtulmak için mi gelmiş Medine’ye, yoksa gerçekten İslam’a girdikleri için mi? Anlamındadır. Yoksa akidelerini imtihan edin anlamında değildir. Burada gerçekten İslam’a girmişler mi İslam dinini seçtikleri için mi hicret ediyorlar yoksa şirk üzere yine hayatlarına devam ediyorlar ama kocadan kurtulmak için mi kaçıp gelmişler. Ona bakmamızı emrediyor. Huzeyfe ibnu’l Yeman’ın rivayet ettiği sahih bir hadiste Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyuruyor: “Elbisenin işlemeleri eskiyip yok olduğu gibi, İslam dinide o şekilde yok olacaktır.  Öyle bir zaman gelecek ki insanlar; oruç nedir, namaz nedir ve ibadet nedir bilmeyecekler. Kur’an-ı Kerim’den hiçbir ayet kalmayacak. İnsanlardan yaşlı olan kadın ve erkekler diyecekler ki biz atalarımızı “La ilahe İllallah” derken bulduk, bizlerde bu sözü söylüyoruz.” Sıla dedi ki, peki ya Ebu Huzeyfe bu söz onlara ne fayda verecek? Ne namaz, ne oruç ne ibadet nede sadaka nedir bilmiyorlar! Huzeyfe ona cevap vermedi. Üç defa sordu, ama cevap vermedi. En son dediki “Bu onları cehennem ateşinden kurtaracaktır.” bu söz onları cehennemden kurtaracak. Bu söz onları cehennem ateşinden kurtaracaktır.” (İbni Mace) Ulema diyorlar ki, kıyamete yakın bir dönemde çok büyük bir cehalet olacaktır. Dikkat edilirse şu anda  din hakkında büyük bir cehalet vardır. İlmin azalması kıyamet alametlerindendir. Bazı bölgelerde din iyice unutulmuştur. Örneğin; Çin zulmü altında olan Türkistan’ın bazı bölgelerinde din iyice unutulmuştur. Komünizm devletlerinde yaşayan Müslümanlar yine böyle şeyler yaşadılar. Yukarıdaki rivayette dinde cehaletin mazeret olacağına dair işaret vardır. Şu anki toplum Mekkeli müşrikler gibi şirkleri küfürleri açıktır denmez. Onlara kıyas edip bu toplum müşrik bir toplumdur denmez. Ancak bu toplumda demokrat, laik olanlar vardır. Allah’ın ayetleriyle haşa dalga geçen veya Allah’ın dinini hiç yaşamayan haram-helal tanımayan, şeriatı istemeyen, dini istemeyen bu gibi kimselere tabii ki Müslüman denmez. Bizim meselemiz Allah’ı ve Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)’i sevip İslam dinine saygı duyup, dinini az-çok yaşamaya çalışan ama cehaleten şirke bulaşmış olan kimseleri konuşuyoruz. En doğrusunu bilen yüce Allah’tır. Bu meselelerin daha iyi anlaşılabilmeleri için daha geniş dersler yapılmalıdır. Bu dersleri yapmayı Rabbim nasip etsin. En doğrusunu bilen Allahu tealadır. Davamızın sonu Alemlerin Rabbi olan Allah’a hamd olsun. Musa Ebu Cafer

SORU Hocam esselamunaleykum namaz esnasında kesinlikle yanlış,eksik okuduğumuzu anladığımızda sehiv secdesi gerekir mi? yoksa kıraatta yapılan hata, Allahın izniyle sehiv gerektirmez mi? cezakallahu hayr CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullah. Hamd Allah’a mahsustur. Kişinin namazında kasıtsız olarak yanlış okumasında iki hal vardır. Birinci hal: Fatiha suresinde hata yapması. Fatiha suresi sahih kavle göre namazın rükünlerindendir ve doğru surette eda edilmesi lazımdır. İmam el-Buhari (rahimehullah)’ın Ubade bin Samıt (radıyallahu anhu)’dan ihraç ettiği hadiste Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurmuştur: لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ “Fatiha’yı okumayanın namazı yoktur.” Dolayısıyla Fatiha suresinde yapılan hata düzeltilmesi lazımdır. Kıyamda kıraat esnasında fark eden okurken düzeltir ve kendisine başka bir şey lazım gelmez. Fatiha sonrası Kuran’dan ayetler okurken Fatiha'da hata yaptığını hatırlayan tekrar Fatiha suresine dönüp doğru okuması lazımdır. Böyle yaptığı takdirde kendisine başka bir şey lazım gelmez. Ama kıyamdan rükûya veya daha sonrasına intikal etmişse Fatiha’da hata yaptığı rekâta dönüp Fatiha’yı doğru okuyup namazını buradan devam etmesi lazımdır. Ve namazının sonunda selam verdikten sonra iki sehiv secdesi yapması ve tekrar iki selam vererek namazdan çıkması lazım gelir. Bu surette namazı sahih olur inşallah. Sehiv secdelerinin sebebi Fatiha’da yaptığı hata değil hatayı fark ettiği yerden hata yaptığı rekâta döndüğünde namazında fazladan yaptığı amelden dolayıdır. Yoksa Fatiha’da yapılan hata sehiv secdesiyle düzeltilemez. Çünkü Fatiha suresinin okunması rükündür. Şayet Fatiha suresinde hata yaptığını namazından çıktıktan sonra hatırlarsa namazını iade etmesi gerekir. İkinci hal: Fatiha suresi haricinde diğer ayetlerde hata yapması. Bu durumda hatayı kasten yapmadığı sürece kendisine bir şey lazım gelmez. Namazı o hatasıyla beraber sahihtir inşallah. İmam Ebu Davud (rahimehullah)’ın ihraç ettiği hadiste Misver bin Yezid (radıyallahu anhu) şöyle diyor: شَهِدْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ فِى الصَّلاَةِ فَتَرَكَ شَيْئًا لَمْ يَقْرَأْهُ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ تَرَكْتَ آيَةَ كَذَا وَكَذَا. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم هَلاَّ أَذْكَرْتَنِيهَا “Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)’in namazına şahit oldum. Namazda okurken bir şeyi okumadı. (Namaz bittikten sonra) birisi ona “Ey Allah’ın Rasulü şu, şu ayeti okumadın” dedi. Bunun üzerine Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem “Bana (o anda okumadığımı) hatırlatsaydınız ya” buyurdu.” Ve İmam el-Buhari (rahimehullah) “el-Kıraatu Halfe’l-İmam” cüzünde ihraç ettiği hadiste Abdurrahman bin Ebze (radıyallahu anhu) şöyle diyor: صَلَّى النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَتَرَكَ آيَةً فَقَالَ: أَفِي الْقَوْمِ أُبَيُّ ؟ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ نَعَمْ أَنُسِخَتْ آيَةُ كَذَا وَكَذَا أَمْ نُسِّيتَهَا ؟ فَضَحِكَ، فَقَالَ: بَلْ نُسِّيتُهَا “Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) namaz kılarken bir ayeti okumadı. (Namaz bittikten sonra) “Ubey burada mı?” buyurdu. (Ubey bin Kab radıyallahu anhu) “Evet! Ey Allah’ın Rasulü (buradayım). Şu, şu ayet nesih mi edildi yoksa unutturuldun mu?” dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) güldü ve “Bilakis unutturuldum” buyurdu.” Şahit, Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) namaz okurken bir veya bazı ayetleri hatayla okumamıştır ama buna rağmen sehiv secdesi yapmamıştır veya namazını iade etmemiştir. Tarık Ebu Abdullah

SORU Selamun aleyküm hocam benim sorum şu bebeğim doğduğunda iki ay emzirdim sonra emmedi ve bi başka bacı doğum yapmıştı onun sütüyle 3 sefer doyurdum sonra mama verdim şuan bir yaşında çocuklarımız süt kardes oldular mi ve benim bu oglumdan önce üç kızım daha var onlarda süt kardesler mi o bacının çocuklarıyla. Hayırlı günler hocam selâmetle.... CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullah. Hamd Allah’a mahsustur. Muhterem bacım, haram kılan süt akrabalığın kaç emmeyle sabit olduğu ulema arasında ihtilaf konusudur. Bir emme ve fazlasıyla diyenler var, üç ve fazlasıyla diyenler var, beş ve fazlasıyla ve on ve fazlasıyla diyenler vardır. Bu muhtelif görüşleri savunanlar hepsi kendi görüşünü savunacak delillere sahiptirler. Ancak bu görüşlerin içinde racih olan beş emme ve fazlasıyla süt haramlığının sabit olmasıdır. Bu görüşün delili İmam Muslim (rahimehullah)’ın Aişe (radıyallahu anha)’dan tahriç ettiği hadistir. Aişe (radıyallahu anha) şöyle demiştir: كَانَ فِيمَا أُنْزِلَ مِنَ الْقُرْآنِ عَشْرُ رَضَعَاتٍ مَعْلُومَاتٍ يُحَرِّمْنَ. ثُمَّ نُسِخْنَ بِخَمْسٍ مَعْلُومَاتٍ فَتُوُفِّىَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُنَّ فِيمَا يُقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ “Kuran’da nazil olanların arasında on malum emmenin haram kılması vardı. Sonra on malum emme beş malum emmeyle nesih olundu. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) vefat etti ve (beş malum emme) hala Kuran’dan kırat edilenlerin arasındaydı.” Malum (bilinen) emmeden maksud emilen sütün çocuğun midesine indiği bilinmesidir. Dolayısıyla ulema çocuğun doyup memeyi kendisi bırakmasını bir emme olarak addetmiştir. Ebu Zekeriyya en-Nevevi (rahimehullah) şöyle diyor: “On emmenin beş emmeyle nesih edilmesi çok geç nazil oldu. O kadar ki Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) vefat etti ve bazıları, kendilerine nesih olunmuş olması henüz ulaşmadığından ötürü hala beş emmeyi Kuran olarak tilavet ediyorlardı. Sonra kendilerine (tilavetin) nesih edildiği ulaştığında onu tilavet etmeyi bıraktılar ve tilavet edilmeyeceği hususunda icma ettiler. Nesih üç türdür: Birincisi, hükmün ve tilavetin nesih edilmesi. Mesela on emme de olduğu gibi. İkincisi, tilavetin nesih edilmesi ama hükmün baki kalması. Mesela beş emme de veya “Şeyh ve seyha zina ettiklerinde onları recm edin” de olduğu gibi. Ve üçüncüsü, hükmün nesih edilmesi ama tilavetin baki kalması. Ekser olan budur.” (Şerhu’n-Nevevi ala Sahihi Muslim, 5/183) Binaen aleyh süt haramlığını sağlayan emme adedi evvela on bilinen emme idi. Sonra on emme beş emmeyle nesih edilmiştir. Ve sonra beş emme hükmünü beyan eden ayeti kerimenin tilaveti de nesih edilmiştir. Lakin hükmü nesih edilmemiştir. Tilavetin nesih edilişi o kadar geç nazil olmuştur ki, yani Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in vefatına o kadar yakın denk gelmiştir ki bazı sahabeler bundan haberdar olamamışlardır ve beş emmeyi içeren ayeti tilavet etmeye devam etmişlerdir. Sonra tilavetinin nesih edildiğinden haberdar olunca bırakmışlardır. Binaenaleyh süt haramlığını sağlayan emme sayısı aynı recm hükmünde olduğu gibi tilaveti nesih edilmiş ama hükmü baki olan ayetlerdendir. Ve İmam Malik, İmam Ahmed, İmam Ebu Davud, İmam en-Nesei, İmam el-Hâkim (rahimehumllah)’ın hepsinin Aişe (radıyallahu anha)’dan rivayet ettikleri hadiste Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Sehle binti Suheyl (radıyallahu anha)’ya evlatlığı Salim ile aralarında mahremliğin oluşması için “Onu emzir” buyurmuştur. Sonra onu beş defa emzirmiştir ve böylece sütoğlu olmuştur. İmam Malik, İmam Ahmed ve İmam ibni Hibban (rahimehumullah)’ın rivayetinde Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) “Onu beş kez emzir. Böylece sütünle haram olur” buyurmuştur. Ve İmam ed-Derakutni (rahimehullah) sahih senetle Aişe (radıyallahu anha)’nın “Beş bilinen emzirmeden azı haram kılmaz” dediğini rivayet etmiştir. Bu Ummu’l-Muminin Aişe ve Abdullah ibni Zubeyr (radıyallahu anhum)’un, İmam eş-Şafii ve İmam İshak bin Rahaveyh’in ve sonra İmam ibni Teymiyye ve İmam ibni Kayyim (rahimehumullah)’ın görüşüdür. Ve İmam Ahmed (rahimehullah) “Kişi bu hususta Aişe’nin beş emzirme görüşünü alırsa güçlü bir görüş almıştır” demiştir. Binaen aleyh çocuğunuz ve onu üç kere emziren bacıyla süt akrabalığı meydana gelmemiştir. Allahu A’lem. Üç emmeyle süt haramlılığın sabit olacağına varmış olan âlimler şu hadisleri delil göstermişlerdir: İmam Muslim (rahimehullah)’ın Aişe (radıyallahu anha)’dan tahriç ettiği hadiste Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: لاَ تُحَرِّمُ الْمَصَّةُ وَالْمَصَّتَانِ “Bir emme ve iki emme haram kılmaz.” Ve yine İmam Muslim (rahimehullah)’ın Ummu Fadl (radıyallahu anha)’dan tahriç ettiği hadiste Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: لاَ تُحَرِّمُ الإِمْلاَجَةُ وَالإِمْلاَجَتَانِ “Bir emme ve iki emme haram kılmaz.” Bu hadislere ulema ihtisar ile şöyle cevap vermiştir: Birincisi, Ummu Fadl hadisinin kıssasında ikinci eş almış olan bir Arabi Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in yanına geliyor ve birinci eşinin nikahına aldığı ikinci eşini bir iki defa emzirdiğini iddia ettiğini söylemesi üzerine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) “Bir iki emme haram kılmaz” buyurmuştur. Yani Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in burada sözü bir hüküm beyan etmek için değil bilakis bir soruya cevap vermek için gelmiştir. İkincisi, hadisin mantuku (nutken delalet ettiği) bir ve iki emmenin haram kılmadığıdır. Mefhumu (sözün manasından anlaşılan) üç emmenin haram kıldığıdır. Yani hadisin mefhumu bir ve iki emme haram kılmıyorsa o zaman üç emme haram kılıyor demektir. Ancak mantuk varken mefhum ile delil getirmek zayıftır. Mantuku olan ve delaletinde sarih olan hadisler ise yukarıda zikri geçen beş emmeyi beyan eden Aişe (radıyallahu anha) hadisleridir. Binaen aleyh ancak beş emmeyle süt haramlığı sabit olur diyenlerin haricinde bütün görüşler bir şekilde sabit olan nasslarla muhalefete düşüyorlar. Bir ve fazlası emmeyle diyenler “Bir emme ve iki emme haram kılmaz” nassına muhalif oluyorlar. Üç ve fazlası diyenler “Onu beş kez emzir” ve Aişe (radıyallahu anha)’nın nesih rivayetine muhalif oluyorlar. On ve fazlası diyenler bütün bu nasslara muhalif oluyorlar. Dolayısıyla racih olan süt haramlılığının en az beş bilinen emmeyle sabit olduğudur. Allahu A’lem. Velhasıl, çocuğunuz ve onu üç kere emziren bacıyla süt akrabalığı meydana gelmemiştir. Allahu A’lem. Tarık Ebu Abdullah

SORU Selamun aleykum hocam, Cuma namazının vakti ne zamana kadardır? Hutbe nasıl olmalıdır? Yani Sünnette ve hulafa-i raşidinin hutbeleri nasıldı? Hutbede sadece Kaf Sûresi okunur başka bir şey okunmaz diyenler var, yani güncel meseleler müslümanların durumu ve sahabenin hayatı anlatılamaz mı? Sorum Musa hocayadır. Rabbim ilminizi artırsın. CEVAP Aleykum selam ve rahmatullahi ve berekatuhu. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Cuma namazı aynen öğle namazında olduğu gibi güneş zevala başladıktan yani orta tepeden batıya doğru kaydıktan sonra başlar. Ebu Hanife hariç, üç mezhep ve Hanefi mezhebinden Ebu Yusuf ve Muhammed’e göre (Allah hepsinden razı olsun) bir şeyin gölgesi bir misli olana yani ikindi namazına kadar sürer. Evla olan geciktirmemek erken kılmaktır. Hutbenin kısa, namazın uzun olması sünnettendir. Ancak ihtiyaca göre uzatılmasında bir sakınca yoktur. Hutbe, Müslümanlara nasihat ve ahkam öğretmek için okunur. Gerek Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ve gerekse Hulafai Raşidin (radıyallahu anhum) hutbelerinde vaaz etmişler, nasihat etmişler, akide, fıkıh ve ahkam öğretmişler. Her çeşit konuya değinmişlerdir. Hutbede sadece Kaf suresi okunur diye bir şeyi ne okudum nede duydum. Buna binaen hutbede güncel itikad meseleleri, siyer, tefsir, hadis, fıkıh, Müslümanların durumu, cihad vs. konular işlenebilir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Tilavet secdesinin hükmü nedir, şartları nedir ve Sünnet’e göre nasıl yapılır? CEVAP Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle demiştir: “Ademoğlu secde ayetini okuyup secde ettiği zaman şeytan ağlayarak oradan uzaklaşır, der ki: ‘Yazıklar olsun bana! Ademoğlu secdeyle emrolundu da hemen secde etti, onun için cennet vardır. Ben secdeyle emrolundum da secde etmeyi reddettim, bana da cehennem vardır.” (Muslim, İbn Mâce, Ahmed) Kur’ân-ı Kerîm'deki secde ayetlerinden birini okuyan veya okunan secde ayetini dinlemeyi kastederek işiten kimse secde eder. Secde ayetini dinlemeyi kastetmeksizin sadece işiten kimse ise secde etmez. Bu Hanbelî ve Şâfiîlerin görüşüdür. Hanefîlerde ise dinlemeyi kastetmek olmasa bile sadece işitmekle dahi secde edilmesi gerekir. Tilavet secdesi Hanefîlere ve İbn Teymiyye’ye göre vacib, diğer üç mezhebe -başka bir ifadeyle âlimlerin geneline- göre ise sünnettir/müstehabtır, vacip değildir, secde etmeyen kimseye günah yoktur. Yapılışı şöyledir: ‘Allah’u Ekber’ denilerek secdeye gidilir. Bu tekbir, ihram/iftitah tekbiri olmayıp secde tekbiridir, ihram tekbiri getirilmez. Şâfiîlere göre ise bundan önce en başta ihram tekbiri getirilir, hatta ihram tekbiri tilavet secdesinin bir rüknüdür. Hanefîlere göre tekbir getirilirken eller kaldırılmaz. Mâlikîlere göre ise eller kaldırılır. Şâfiîlere göre ihram tekbirinde eller kaldırılır, ama secdeye giderken getirilen tekbir de ise eller kaldırılmaz. Fakihlerin geneline göre efdal olan, secde edileceği zaman ayağa kalkıp doğrulduktan sonra secdeye gidilmesidir. Ayağa kalkmayıp otururken de secde edilebilir. Şâfiîlere göre ise ayağa kalkmak müstehap olmayıp kalkmamak evla olandır. Secdede, namaz secdesinde olduğu gibi ‘Subhâne Rabbiye’l-A’lâ’ denilir, bu tesbihi bir kez demek de yeterlidir. Tesbihten sonra dua edilebilir. Namaz secdesinde bunun dışında söylenen diğer sünnet zikir ve dualar tilavet secdesinde de söylenebilir. Tilavet secdesi tek secde ile biter ve secdeden kalkarken de tekbir getirilir. Hanefîlere ve Mâlikîlerde meşhur olana göre secde sonrası selam verilmez ve ayağa kalkmak gerekmez. Şâfiîlerde iki görüşten en sahih olana göre ise secde sonrası oturularak selam verilir, hatta onlara göre selam vermek rükündür. Hanbelîlerde iki rivayetten tercih edilene göre ise bir defa sağ tarafa selam verilir, bu onlara göre de rükündür. Âlimlerin geneline göre namaz için gerekli olan taharet, kıbleye yönelmek ve diğer şartlar tilavet secdesinde de şart koşulur. Buna karşın İbn Hazm ve İbn Teymiyye gibi kimi âlimler ise bunlardan hiçbirini tilavet secdesi için şart görmemişlerdir. Çünkü: ‘’secde namaz olmayıp sadece bir ibadettir, ibadetin cinsi için ise taharet v.s şart koşulmaz’’ demişlerdir. Buna göre tilavet secdesi için abdestli olmak, kıbleye yönelmek, tesettürlü olmak gerekmez. -Allah’u A’lem- doğru olan da budur. Nitekim Buhârî ve Tirmizî, İbn Abbâs (radiyallahu anhuma)’nın şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ‘’Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Necm sûresindeki secde ayeti sebebiyle secde etti ve O’nunla birlikte müslümanlar, müşrikler, cinler ve insanlar da secde ettiler.’’ İmam Buhâri şöyle demiştir: ‘’Müşrik necistir, onun abdesti yoktur.’’ Ve Şevkânî’nin dediği gibi bu hadisteki secde edenlerin hepsinin abdestli olmaları uzak bir ihtimaldir ve Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in onlardan birine abdesti emrettiği nakledilmemiştir. Sahâbeden İbn Ömer (radiyallahu anhuma) ve seleften İmam Şa’bî de tahareti ve kıbleyi gerekli görmemişlerdir. Osman (radiyallahu anh)’dan rivayet edildiğine göre O, secde ayetini dinleyen hayızlı kadın için: ‘’Başı ile ima ederek secde eder’’ demiştir. Tâbiînin büyüklerinden Said b. Museyyeb de böyle demiştir. Ancak elbette ki namazdaki şartlara riayet ederek tilavet secdesi yapmak efdal olandır ve imkân varsa aslen böyle yapmak, özürsüz terk etmemek uygun olandır, ama dediğimiz gibi şart değildir. Şâfîlere ve Hanbelîlere göre tilavet secdesi, secde ayetini okuma veya dinlemenin hemen akabinde ya da kısa bir süre ertelenerek yapılır, şayet aradaki süre uzarsa artık secde yapılmaz. Sürenin uzunluğu veya kısalığı örf ile belirlenir. Hanefî mezhebine göre ise secdenin hemen ya da kısa süre içinde yapılmasına gerek yoktur, ileri bir vakte (iki gün, bir hafta, bir ay v.s) ertelenebilir, ömrün sonuna kadar müsaade vardır, kişi üzerindeki secde borcu sayısınca secde eder. Aynı mekanda farklı birkaç secde ayeti okuyan veya dinleyen bir kimse her biri için ayrı secde yapar. Ama tek bir secde ayeti, yer değiştirilmeden aynı mecliste/bir mekanda birden çok kere okunduğu veya dinlenildiği zaman ise en sonunda tek bir secde yeterlidir. Radyo, teyp, tv veya internet ortamındaki bir kayıttan dinlenen secde ayetine secde gerekmez. Ancak canlı yayınsa secde edilir. Sadece meali okunan secde ayeti için secde edilmez, çünkü meal Kur’ân'ın kendisi değildir. Fakihlerin geneline göre secde ayetini araba gibi bir taşıtta giderken okuyan veya dinleyen kimse yüzü nereye dönük olursa olsun ima ederek secde yapar, bu, yere secde etmenin yerine geçer. Keza secde etmeye gücü olmayan hasta kimse de özründen dolayı ima ederek secde yapar. Mâlikîlere göre ise ima ile tilavet secdesi olmaz. Namazda secde ayetini okuma meselesine gelince, şayet secde ayetini okuduktan sonra okumaya devam edilecekse, devam etmeden evvel tekbir getirilerek direk secdeye gidilir, sonra tekbir getirilerek secdeden kalkılır ve okumaya devam edilir, sonra rukû’ edilir. Şayet secde ayetinden sonra okumaya devam edilmeyecekse o halde şu ikisinden biri yapılır: 1) Secdeye gitmeyip rukû’ya gidilir, bu tilavet secdesinin yerine geçer. Hanefîlere göre secde ayetinden sonra bir veya iki ya da üç ayet daha okunacaksa da böyle yapılabilir, ama üç ayetten daha fazla okunacaksa o zaman direk secdeye gidilir. 2) Ya da direk secdeye gidilir, sonra ayağa kalkılır ve hiçbir şey okumadan rukû’ya gidilir. Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-Âlemîn Ömer Faruk

SORU Selamun aleykum ve rahmetullah. Allah'ın rahmeti ve bereketi üzerinize olsun hocam. Sorum şu; Salavat getirirken "seyyidina" demek doğru mudur? Hükmü nedir? CEVAP Ve aleykumusselamu ve rahmetullahi ve beraketuhu. Hamd Allah’a mahsustur. Değerli kardeşim seyyid kelimesi سَادَ (sêde) fiilinden ismi faildir ve kişinin yüksek makamına, şerefine ve ihtiramına delalet eder. Bir topluluğun seyidi üstün hasletlere ve iyiliklere sahip olan ve o topluluğu iyilik ve kerem ile idare eden efendisidir. Dolayısıyla elbette Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) seyittir. İslam ümmetinin ve bütün insanlığın efendisidir. İmam Muslim (rahimehullah)’ın Ebu Hureyre (radıyallahu anhu)’dan ihraç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَومَ القِيَامَةِ “Kıyamet gününde ben Âdemoğullarının efendisiyim.” Bu hadis Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in geçmiş ve olacak tüm insanların efendisi olduğuna delildir. Bu seyitlik beşer arasında ona mahsustur. Fakat mutlak siyâdet sadece Allah (azze ve celle)’ye mahsustur. Bunun için Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Abdullah ibni Şihhîr hadisinde Beni Âmir’den gelen heyet ona “Sen bizim seyidimizsin (efendimizsin)” dediklerinde السَّيِّدُ اللهُ “Es-Seyyid Allah’tır” buyurmuştur. Böylece mutlak siyâdetin Allah (azze ve celle)’ye mahsus olduğunu ve hakkında ileri gitmemeleri gerektiğini onlara tembihlemiştir. Aslında Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’den bahsederken “seyyiduna Muhammed” demekte bir beis yoktur ancak ibadetler ve Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salâvat okumak ibadettir, tevkifidir, yani şeri delile dayanma mecburiyetindedir. Birçok sahabeden merfu ve mevkuf çok salâvat lafızları rivayet edilmiş olmasına rağmen hiçbiri “ala seyyidina Muhammed” dememiştir. Onların ardından tabiinden de rivayet edilmemiştir. Ve onlardan sonra bu rivayetleri kitaplarında rivayet eden imamlar da seyyid lafzını ilave ederek zikretmemişlerdir. Bunun için ibni Hacer (rahimehullah) “Salâvat meselesini işleyen fukehadan kimse “seyyiduna” dememiştir. Eğer bu ziyade güzel, mendup bir şey olmuş olsaydı hepsinden gizli kalmazdı ve bunu ihmal etmezlerdi. Bütün hayır ittibadadır” demiştir. Binaenaleyh mesnun, rivayetle gelmiş olan salâvat lafızlarında “seyyid” ziyadesi caiz değildir. Bu kesindir. Ama kişinin kendi sözleriyle mesela “allahumme salli ala seyyidina Muhammed” demesi gibi salâvat okumasında aslında bir beis yoktur ama bu ne sahabeden, ne tabiinden ve ne de onların yolunu izleyen ulemadan nakledilmiştir. Ve hayrın hepsi ittibadadır. Dolayısıyla şüphesiz doğruya en yakın olan “seyyid” ziyadesiyle salâvat okumamaktır. Allah’u A’lem. Tarık Ebu Abdullah