Bankanın Verdiği Hediye Para

SORU Selamun aleykum hocam. İslam’a uygun gerdek nasıl olur? Sünnet’e uygun sizden inşaAllah nasihatlerinizi bekliyorum. CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullahi ve beraketuhu. Hamd Allah’a mahsustur. Hamd, alemlerin rabbi olan Allah’a, salat ve selam Rasûlullah’a olsun. İslam’a uygun evlilik, nikah, düğün vs. konularında tavsiyem bu konuda sünnete uygun kitapların okunmasıdır. O kitaplarda teferruatıyla bilgi bulunmaktadır. Sorulan soruya inşAllah kısaca cevap vereceğim. Gerdek gecesinde şu adaplara dikkat edilir: Damat, tebessüm ve nezaketle içeriye girmeli, geline selam vermeli ve onu tebrik etmelidir. Moral verici sözlerle gelinin gönlü almalı, heyecanını yatıştırmaya çalışmalıdır. Gelin de ona güler yüzle karşılık vermeli, lüzumsuz somurtkanlık ve çekingenlik göstermemelidir. Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ummu Seleme (radiyallahu anha) validemiz ile evlenirken, yanına girince selam vermiştir. Tatlı veya içecek bir şeyi hanımına uzatarak ona latife yapmak. Esma binti Yezid (radiyallahu anha) dedi ki: Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) için Aişe’yi süsledim. Sonra efendimizi gelip ona bakması ve süslü halini görmesi için çağırdım. Gelip yanında oturdu. Kendisine içinde süt bulunan bardak getirildi. Ondan içti sonra Aişe’ye içmesi için uzattı. Aişe utandığı için kafasını büktü. Aişe’ye kızdım ve “bardağı Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in elinden al” dedim. Onu aldı ve birazını içti. (İmam Ahmed) Damat, elini gelinin başına koyarak besmele ile Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in tavsiye ettiği duayı okur: Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Sizden biriniz bir kadınla evlendiği vakit elini onun alnına (perçemine) koysun, besmele çekerek Allah'ın adını ansın, sonra da bereketle dua ederek şöyle desin: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَهَا وَخَيْرَ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّهَا وَمِنْ شَرِّ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ (Buhari, Ebu Davud, Nikah: 46) Sonra damat ile gelin, böyle mutlu bir evlilik kurdukları için Cenab-ı Hakka şükür olarak ikişer rek'at şükür namazını birlikte veya ayrı ayrı kılarlar. Namazdan sonra da yüce Allah'a ellerini açarlar, kendilerine verdiği bu nimetlerden ve mutluluktan dolayı şükrederler. Bu mutluluklarının devamı, dünya ve ahiret saadeti için birlikte dua ederler. (İbni Ebişeybe) Eşiyle beraber olmak isteyince dişlerini misvak, yoksa diş fırçasıyla temizlemek. Şurayh Bin Hani dedi ki, Aişe (radiyallahu anha) validemize sordum; Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) evine girdiği vakit ne ile başlardı? Dedi ki: Misvak kullanırdı. (Müslim) İlişkiye girmek istediği vakit besmele ve dua ile başlaması. Abdullah Bin Abbas (radiyallahu anh) rivayet eder. Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) dedi ki: “Sizden biriniz ailesine yanaştığında şu duayı okursa ve kendilerine çocuk takdir edilmişse şeytan ona bediyyen zarar veremez: اللهم جنبني الشيطان و جنب الشيطان ما رزقتنا “Allah’ım, bizi şeytandan uzaklaştır ve rızık vereceğin (çocuktan) şeytanı uzaklaştır.” (Buhari, Müslim) İlişkiyle ilgili bazı adaplar vardır ki kısaca onları da zikredeceğim; İlişki öncesi güzel sözler kullanması. İlişkiden önce eşiyle sevişmesi. Eşiyle arkasından (dübüründen) ilişkiye girmemesi bu haramdır. Eşi adet halinde ise onunla ilişkiye girmemesi buda haramdır. Bir örtü altında olmak. İlişkiye bir daha girmek istediği vakit erkeğin abdest alması. Eşlerin yaşadıkları ilişkiyi kimseye anlatmamaları, sır olan şeyleri yaymamaları. Bu adaplar arasında temizlik, güler yüzlülük, güzel ahlak, kaba olmamak, itici olmamak vs. daha başka teferruatlar vardır ki bu konuların daha iyi anlaşılması için bu konuda Sünnete riayet eden âlimlerin kitaplarından bir kitap okunmalıdır. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum hocam, bir tanıdığımız ev temizliğinden 10 bin lira para biriktirmiş, eşide ölmüş ve parası bir kenarda duruyor yani gelir getirmiyor. Bu parayı kira için kullanabilir, Bu paraya zekat düşer mi? CezakAllahu hayran. CEVAP Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Bir kimsenin elinde 85 gr. kadar altın veya değeri kadar para olursa ve üzerinden bir hicri sene geçerse ona kırkta bir yani yüzde iki buçuk kadar zekat düşer. 10.000 (On bin) liraya 250 (iki yüz elli) lira düşer. Bu paranın kira için kullanılabilme veya başka amaçlara kullanma olasılığı durumu değiştirmez. Allah-u Teâlâ en doğrusunu bilendir. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum hocam, bilindiği gibi amatör küme iddia kapsamına girmiyor oynayacağım kulüpten para da almıyorum sadece spor amaçlı ve müslümanın her zaman hazır ve formda olması gerektiğini düşündüğüm için bu sezon oynamak istiyorum bu konu hakkında ki görüşleriniz nelerdir hocam? CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Muhterem kardeşim, o kulüpte oynamanı tavsiye etmem. Daha meşru, doğru ve temiz ortamda oynamanı veya spor yapmanı tavsiye ederim. Çünkü bu tür takımlarda şortlar giyilerek avretler açılmakta, küfürler ve uygunsuz sözleri işitmek muhtemelen yaygın olan illetlerdir. Maçlar namaz gibi önemli ibadetin geçmesine veya çok gecikmesine sebepte verebilir. Seyircilerin gelip izlemelerine küfredip boş vakit geçirmelerine sebep olabilirsiniz. O ortamda sen olduğun için İslam’a ne kadar uygun veya muhalif olduğunu sen daha iyi bilirsin. Kalbine fetva sormanı da tavsiye ederim. En doğrusunu bilen Allah-u Teâlâ’dır. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Tilavet secdesinin hükmü nedir, şartları nedir ve Sünnet’e göre nasıl yapılır? CEVAP Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle demiştir: “Ademoğlu secde ayetini okuyup secde ettiği zaman şeytan ağlayarak oradan uzaklaşır, der ki: ‘Yazıklar olsun bana! Ademoğlu secdeyle emrolundu da hemen secde etti, onun için cennet vardır. Ben secdeyle emrolundum da secde etmeyi reddettim, bana da cehennem vardır.” (Muslim, İbn Mâce, Ahmed) Kur’ân-ı Kerîm'deki secde ayetlerinden birini okuyan veya okunan secde ayetini dinlemeyi kastederek işiten kimse secde eder. Secde ayetini dinlemeyi kastetmeksizin sadece işiten kimse ise secde etmez. Bu Hanbelî ve Şâfiîlerin görüşüdür. Hanefîlerde ise dinlemeyi kastetmek olmasa bile sadece işitmekle dahi secde edilmesi gerekir. Tilavet secdesi Hanefîlere ve İbn Teymiyye’ye göre vacib, diğer üç mezhebe -başka bir ifadeyle âlimlerin geneline- göre ise sünnettir/müstehabtır, vacip değildir, secde etmeyen kimseye günah yoktur. Yapılışı şöyledir: ‘Allah’u Ekber’ denilerek secdeye gidilir. Bu tekbir, ihram/iftitah tekbiri olmayıp secde tekbiridir, ihram tekbiri getirilmez. Şâfiîlere göre ise bundan önce en başta ihram tekbiri getirilir, hatta ihram tekbiri tilavet secdesinin bir rüknüdür. Hanefîlere göre tekbir getirilirken eller kaldırılmaz. Mâlikîlere göre ise eller kaldırılır. Şâfiîlere göre ihram tekbirinde eller kaldırılır, ama secdeye giderken getirilen tekbir de ise eller kaldırılmaz. Fakihlerin geneline göre efdal olan, secde edileceği zaman ayağa kalkıp doğrulduktan sonra secdeye gidilmesidir. Ayağa kalkmayıp otururken de secde edilebilir. Şâfiîlere göre ise ayağa kalkmak müstehap olmayıp kalkmamak evla olandır. Secdede, namaz secdesinde olduğu gibi ‘Subhâne Rabbiye’l-A’lâ’ denilir, bu tesbihi bir kez demek de yeterlidir. Tesbihten sonra dua edilebilir. Namaz secdesinde bunun dışında söylenen diğer sünnet zikir ve dualar tilavet secdesinde de söylenebilir. Tilavet secdesi tek secde ile biter ve secdeden kalkarken de tekbir getirilir. Hanefîlere ve Mâlikîlerde meşhur olana göre secde sonrası selam verilmez ve ayağa kalkmak gerekmez. Şâfiîlerde iki görüşten en sahih olana göre ise secde sonrası oturularak selam verilir, hatta onlara göre selam vermek rükündür. Hanbelîlerde iki rivayetten tercih edilene göre ise bir defa sağ tarafa selam verilir, bu onlara göre de rükündür. Âlimlerin geneline göre namaz için gerekli olan taharet, kıbleye yönelmek ve diğer şartlar tilavet secdesinde de şart koşulur. Buna karşın İbn Hazm ve İbn Teymiyye gibi kimi âlimler ise bunlardan hiçbirini tilavet secdesi için şart görmemişlerdir. Çünkü: ‘’secde namaz olmayıp sadece bir ibadettir, ibadetin cinsi için ise taharet v.s şart koşulmaz’’ demişlerdir. Buna göre tilavet secdesi için abdestli olmak, kıbleye yönelmek, tesettürlü olmak gerekmez. -Allah’u A’lem- doğru olan da budur. Nitekim Buhârî ve Tirmizî, İbn Abbâs (radiyallahu anhuma)’nın şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ‘’Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Necm sûresindeki secde ayeti sebebiyle secde etti ve O’nunla birlikte müslümanlar, müşrikler, cinler ve insanlar da secde ettiler.’’ İmam Buhâri şöyle demiştir: ‘’Müşrik necistir, onun abdesti yoktur.’’ Ve Şevkânî’nin dediği gibi bu hadisteki secde edenlerin hepsinin abdestli olmaları uzak bir ihtimaldir ve Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in onlardan birine abdesti emrettiği nakledilmemiştir. Sahâbeden İbn Ömer (radiyallahu anhuma) ve seleften İmam Şa’bî de tahareti ve kıbleyi gerekli görmemişlerdir. Osman (radiyallahu anh)’dan rivayet edildiğine göre O, secde ayetini dinleyen hayızlı kadın için: ‘’Başı ile ima ederek secde eder’’ demiştir. Tâbiînin büyüklerinden Said b. Museyyeb de böyle demiştir. Ancak elbette ki namazdaki şartlara riayet ederek tilavet secdesi yapmak efdal olandır ve imkân varsa aslen böyle yapmak, özürsüz terk etmemek uygun olandır, ama dediğimiz gibi şart değildir. Şâfîlere ve Hanbelîlere göre tilavet secdesi, secde ayetini okuma veya dinlemenin hemen akabinde ya da kısa bir süre ertelenerek yapılır, şayet aradaki süre uzarsa artık secde yapılmaz. Sürenin uzunluğu veya kısalığı örf ile belirlenir. Hanefî mezhebine göre ise secdenin hemen ya da kısa süre içinde yapılmasına gerek yoktur, ileri bir vakte (iki gün, bir hafta, bir ay v.s) ertelenebilir, ömrün sonuna kadar müsaade vardır, kişi üzerindeki secde borcu sayısınca secde eder. Aynı mekanda farklı birkaç secde ayeti okuyan veya dinleyen bir kimse her biri için ayrı secde yapar. Ama tek bir secde ayeti, yer değiştirilmeden aynı mecliste/bir mekanda birden çok kere okunduğu veya dinlenildiği zaman ise en sonunda tek bir secde yeterlidir. Radyo, teyp, tv veya internet ortamındaki bir kayıttan dinlenen secde ayetine secde gerekmez. Ancak canlı yayınsa secde edilir. Sadece meali okunan secde ayeti için secde edilmez, çünkü meal Kur’ân'ın kendisi değildir. Fakihlerin geneline göre secde ayetini araba gibi bir taşıtta giderken okuyan veya dinleyen kimse yüzü nereye dönük olursa olsun ima ederek secde yapar, bu, yere secde etmenin yerine geçer. Keza secde etmeye gücü olmayan hasta kimse de özründen dolayı ima ederek secde yapar. Mâlikîlere göre ise ima ile tilavet secdesi olmaz. Namazda secde ayetini okuma meselesine gelince, şayet secde ayetini okuduktan sonra okumaya devam edilecekse, devam etmeden evvel tekbir getirilerek direk secdeye gidilir, sonra tekbir getirilerek secdeden kalkılır ve okumaya devam edilir, sonra rukû’ edilir. Şayet secde ayetinden sonra okumaya devam edilmeyecekse o halde şu ikisinden biri yapılır: 1) Secdeye gitmeyip rukû’ya gidilir, bu tilavet secdesinin yerine geçer. Hanefîlere göre secde ayetinden sonra bir veya iki ya da üç ayet daha okunacaksa da böyle yapılabilir, ama üç ayetten daha fazla okunacaksa o zaman direk secdeye gidilir. 2) Ya da direk secdeye gidilir, sonra ayağa kalkılır ve hiçbir şey okumadan rukû’ya gidilir. Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-Âlemîn Ömer Faruk

SORU Selamun aleykum, sorum Tarık Hoca’ya. Hani diyoruz ya yazı söz gibi değildir niyete bağlıdır. Aklıma şöyle bir şey takıldı. Şimdi bir insan yazıyla (Haşa) Allah'a küfür eden bir lafız yazdı (ikrah olmadan) ama niyeti o değil. Biz bu adamın niyetine bakarak onu tekfir etmeyecek miyiz. Yoksa bu olay ile küfür maddelerine imza atan kişi arasında fark var mıdır? Bir de haşa mesela içinde Allah’a küfür eder gibi maddeler var. Bunlara imza atmak caiz olur mu? Böyle şeyler yok ama kıyas yapayım derken aklım bulandı. Vesvese olduğunu da adım gibi biliyorum. Bana yardım et inşaAllah. Selamet. Allah ayağımızı sabit kılsın inşaAllah. CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullah. Hamd Allah’a mahsustur. Muhterem kardeşim, “yazı söz gibi değildir niyete bağlıdır” sözün tam doğru değildir. Bilakis yazı da söz gibi kelamdır ve mana ifade eder. Bu hususta yazı yazanla söz söyleyen arasında fark yoktur. Yazı da söz gibi sahibinin kastını tabir eder. Eğer yazı yazan kişi ne yazdığını biliyorsa, yani yazdığı şeyin lugaten ne manaya geldiğini biliyorsa ve kendi ihtiyarı ile yazıyorsa o zaman yazdığını kast etmiştir velev ki yazılmış olana terettüp eden şeri hükmü kast etmiş olmasa da. Ama ne yazdığını bilmiyorsa ne söylediğini bilmeyen gibi mazeretlidir. Veya yazıya zorlanmışsa söze zorlanmış olan gibi mazeretlidir. Bu hususta söz ve yazı arasında fark yoktur. Binaen aleyh bir kişi ikrah altında olmadığı halde Allah (azze ve celle)’ye küfür mahiyetinde olan bir söz yazar ve ne yazdığını biliyorsa büyük küfür işlemiştir. Bu durumda niyetine bakılmaz. Ancak tekfirini engelleyen tevil veya taklid gibi başka maniler olabilir. Dolayısıyla doğrudan tekfir edilmez. Bilakis durum kendisine beyan edilmesi lazımdır. Fakat yazdığı söz ihtimalli ise o zaman niyetine bakılır. Bu durumda da yazı aynı söz gibidir. Ya sarih ve sahibinin kastını açık tabir eder veya ihtimallidir dolayısıyla sahibinin kastını açık tabir etmiyordur. Bu durumda yazı sahibinin niyetine itibar edilmesi lazımdır. Ulemanın “yazı söz gibi midir?” meselesini tartışmaları da bundan ötürürdür. Çünkü yazıda sözde olmayan bazı ihtimaller vardır, mesela yazı sahibinin tespiti gibi veya yazının muhatabının tespiti gibi veya yazının isnat edildiği şahsa ait olmasının tespiti gibi. Bu ihtimaller sözde bulunmadığı için ulema yazıyı şeri etkisinde sözle aynı mıdır değil midir diye tartışmışlardır. Buna ilaveten şahsın iradesini tabir eden aslında sözdür. Bunun için İslam şeriatı akitlerde ikrarın delili olarak sözü asıl almıştır sonra sözün makamını tutan diğer delilleri (yazı, işaret, sukut vb. gibi) söze şartlarla beraber tabi kılmıştır. Şu halde bir kişi açık küfür olan bir maddeyi okuduktan ve anladıktan sonra altına kendi eliyle “Ben falan kişi bu maddeyi kabul ettim veya ediyorum” şeklinde yazsa küfür işlemiş olur. Ancak tevil veya taklid gibi şeri manilerin varlığı mümkün olduğundan ötürü derhal tekfir edilmesi caiz değildir. Beyan (hüccet ikamesi) lazım gelir. Bu durum küfür maddeler içerikli bir metni imza edenden farklı mıdır? Evet farklıdır. Zira imza yazı gibi değildir. Bilakis imzada ihtimaller daha fazla ve daha etkilidir. Çünkü imza mana delaletleri olan kelimelerden mürekkep değildir ve dolayısıyla kendisi mana ifade etmez veya mana ifadesi noksandır. Ona mana kazandıran ancak harici sebeplerdir. Mesela imza sahibinin tasdik veya kabul ederek imza etmesi gibi veya insanların ittifakı gibi. Ama bu delaleti ârızıdır. Ve ârızı olan ancak illeti sabit olursa kabul edilir. Denilse ki: “Ama bugün imza kabulün makamını tutmaktadır. Kişinin herhangi bir akdin altına imza atması bugünün örfüne göre onu kabul ettiği manasına gelir. Hatta bu bağlamda imza bugün sözden daha güçlü olmuştur. Çünkü bugün artık akitler sözle değil imzayla geçerli oluyor.” Derim ki: Evet. Söylediğin doğrudur. Bugün imzanın gücü sözden fazladır. Ama bizim şeriatımızda değil. Zalim küfür sisteminde durum böyledir. Lakin bizim hükümlerimiz kâfirin hükümlerine değil İslam şeriatının hükümlerine mesnet olma mecburiyetindedir. Ve İslam şeriatında iradeyi tabir eden asılda sözdür, imza değil. Ama imzanın ikrara delalet gücünde insanların ittifak etmiş olmaları imzanın mana ifadesini güçlendiriyor. Bunun için haram veya küfür içerikli akitleri imza etmek haramdır diyoruz. Lakin bu durum imzanın asıl itibariyle ihtimalli olduğunu ve sahibinin kastına açık delalet etmediğini değiştirmiyor. Dolayısıyla imzanın sahibi imza ettiği metni kesin kabul etmiştir dememiz de mümkün değildir. Hususen bugün akitlerin mahiyetini dikkate aldığımız zaman durumun böyle olduğunu görebiliyoruz. Çünkü bugün imza edilen akitlerin ekseri iki tarafın ihtiyarına bina eden akitler değildir. Bilakis sadece bir tarafın içeriğini ve şartlarını belirlediği akitlerdir. Diğer tarafın ise içeriğini ve şartlarını ancak sunulduğu gibi cümleten kabul etme veya cümleten reddetme durumu vardır. Ama akdin şartlarında ve maddelerinde ayrıntılı bir kabul veya reddetme hakkı yoktur. Bu tür akitlere iz’ân akitleri denilir. Bugün su, elektrik, doğalgaz sözleşmelerinden al otobüs biletine kadar yapılan bütün akitler bu türdendir. Sözleşmenin içeriğini ve koşullarını belirleyen sadece sunucudur. Talibin seçenek hakkı sadece bu sözleşmeyi mevcut standart işlem koşullara göre cümleten kabul edip etmemektedir. Talip olan tarafın sözleşmeden bazı maddeleri çıkarmak veya değiştirmek gibi bir hakkı yoktur. Talip olan taraf bu tür akitleri yapma mecburiyetinde olursa, sözleşmeye konu olan haram veya küfür şart(ları) veya madde(leri) inkâr etmesi şartıyla, imza etmesi caizdir. Mesela elektrik, su ve doğalgaz sözleşmelerinde olduğu gibi. Bu ve buna benzer durumlarda muhakkak genelin yüzleştiği ve değiştirmekten aciz olduğu bir zorluk hali mevcuttur. Dolayısıyla Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın şu kavline dâhil olur: وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ “O size dinde zorluk vermedi.” (el-Hac, 78) Ama kabul ederek imza ederse veya haceti olmamasına rağmen isteyerek imza ederse haram işlemiştir veya akdin içeriği veya koşulları küfür ise küfür işlemiştir. Allahu A’lem. Tarık Ebu Abdullah

SORU Selamun aleykum hocam, Allah (azze ve celle) hayrınızı versin. Hocam akşam namazı hangi durumlarda yatsıyla cem edilebilir? CezakeAllahu hayren. CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Namazın cem edilme meselesi, sebep yani özür oluştuğu zaman cem edilebilir. Özür olmadığı zaman cem etmek caiz değildir. Hatta âlimlerimiz özürsüz namazı cem etmeyi büyük günahlardan saymışlardır. Çünkü Allah-u Teâlâ şöyle buyurmaktadır: “Namaz müminler üzerine vakitleri belli bir farzdır.” (Nisa, 103 Namazları şu sayacağım hallerde cem edebiliriz: 1.Hacda Arefede öğle ile ikindi, müzdelifede akşam ile yatsı cem edilir. 2.Seferdeyken İmam Malik, İmam Şafi ve İmam Ahmed’e (rahimehullah) göre cem edilebilir. İmam Ebu Hanife (rahimehullah) cem etmeyi caiz görmemektedir. Kuvvetli görüş cumhurun görüşüdür, yani namaz cem edilebilir. 3.Hastalıkta meşakkat yani sıkıntı varsa İmam Malik, İmam Ahmed’e ve Şafi mezhebinden bazı fakihlere göre cem yapılabilir. İmam Nevevi “bu görüş kuvvetlidir” demektedir. Bu görüşe varan âlimler hastalıktaki meşakkati sefer meşakkatine kıyas etmişlerdir. Ancak İmam Malik’e göre bu cem ancak ikindiyi öğleye, yatsıyı akşama çekerek yapılabilir, tehir etmek yani ertelemek caiz değildir demiştir. 4.Yağmur yağarken ve çok soğuk havalarda Maliki, Şafii ve Hanbeli mezhebine göre cem edilebilir. Ancak Maliki mezhebi takdim (ikindiyi öğleye, yatsıyı akşama çekerek) caiz olur demişler. Şafiler ikindiyi öğleye çekebilir. Öğle ikindiye ertelenmez. Akşam ile yatsı namazında ikisi de (takdim ve tahir) olur demişler. Maliki ve Hanbeli mezhebinde şiddetli çamur halinde de cem yapılabilir demişler. Şafilerden bazı âlimler bu görüşü kabul etmiş ve İmam Nevevi bu görüşü kuvvetli görmüştür. (Bu anlatılan hal camiye gidip cemaatle namazını kılan kişiler için geçerlidir. Evinde veya iş yerinde kılanlar için geçerli değildir. Çünkü onlar için meşakkat söz konusu değildir.) 5.Korku vaktinde Hanbeli mezhebi cem edilebilir demiştir. Bu görüşe Şafilerden bazı âlimler katılmış, Maliki mezhebinde cem edilebileceğine dair rivayet bulunmaktadır. 6.Genel anlamda özür varken, yani zaruri hallerde cem etme konusunda Hanbeli mezhebi geniş davranmış ve cevaz vermiştir. Örneğin kendisine veya malına veya ailesine zarar gelmesinden korkarsa veya geçimini sarsacak bir durum hasıl olursa namazları ihtiyaç üzere cem edebilir demişler. Ancak diğer mezhepler bu görüşe varmamışlardır. Ancak bazı âlimler, mesela Malikilerden Eşhab, Şafilerden İbni Münzir, İbni Sirin, İbni Şubrume gibi âlimler adet edinilmediği müddetçe cem edilebilir demişlerdir. Bu görüşte İslam ümmetine genişlik vardır. İhtiyaçlarda kullanılabilir. Mesela ameliyata girmiş olan bir doktor ameliyattan çıkamayınca cem edebilir. En doğrusunu Allah (celle celaluhu) bilir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Bir erkek eşine cahiliye hayatını anlatırsan vallahi billahi de seni boşarım derse eşide anlatırsa boşanılır mı? CEVAP Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Muhterem kardeşim, sorunun cevabına geçmeden önce sana şunu tavsiye ederim. Ne olursa olsun, ne kadar kızarsan kız, talak yani boşama sözünü ağzına alma. Talak meselesi, çok ciddi bir meseledir. Bu işin şakası ve ciddisi birdir. Ciddi bir şekilde boşayacaksan şeriata uygun olarak boşa. Boşamayacaksan, talak meselesini tehdit unsuru haline getirme… Cevaba gelince, “anlatırsan vallahi billahi boşarım” sözü şartlı ve gelecek fiil içermektedir. Gelecekte “yaparım, ederim” demesi, geçmiş fiil gibi “yaptım, ettim” gibi değildir. Buna binaen talak düşmemiştir. Ancak yapmaya dair yemin vardır. Durum böyle olunca önünde iki çözüm yolu vardır: Eğer boşamamak senin için daha doğruysa yeminini boz, boşama. Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurur: “Eğer sizden biriniz bir şey üzere yemin ederse, sonra daha hayırlısını görürse hayırlı olanı yapsın ve (yemini için) keffaret ödesin.” (Müslim) Yaptığın yemin için keffaret öde. Keffaret; Bir köle azad etmen, yoksa on fakiri yedirmen veya giydirmen, gücün yetmezse üç gün oruç tutmandır. Boşamayı daha hayırlı görüyorsan boşarsın. Sana keffaret yoktur. Allah en doğrusunu bilendir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer