KAFİRLERİ DOST EDİNMENİN HÜKMÜ

Hamd âlemlerin Rabbi, hâkimi ve ilahı olan Allah'a olsun. Salât ve selam efendimiz, önderimiz ve rehberimiz olan Rasûlullah'a, ehli beytine, ashabı kiramına ve yolunu takip eden tüm mü’minlere olsun. Keramet sözü maalesef uzun asırlar boyunca saf ve basit Müslümanları kandırma, hakkı çarpıtma ve belki bazı yalancıları tezkiye etme uğrunda kullanılmış bir tabirdir. İlimsiz basit Müslümanlar “Falan şeyhin kerametleri vardır” sözünü işittiklerinde akıllarına şu gelir: Bu şeyh, Allah-u Teâlâ’nın en sevdiği ermiş kullardan olduğu için o evliya tabakasındandır. Mucize gibi alışılmışın dışında harikulade şeyleri yapar. Mesela ölmüş bir kuşu diriltebilir yahut yaz meyvesini kışın, kış meyvesini yazın ikram edebilir. Suyun üzerinde yürüyebildiği gibi binlerce km uzaktaki cihad sahalarına anında gidip çatışmalara katılabilir, gelen mermileri eliyle savabilir. Namazlarını Kâbe’de eda edebilir! Cennet bahçelerinde gezebildiği gibi manevi âlemde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ile görüşüp bazı hadislerin doğruluğunu sorup ondan talimatlar alabilir! Uzun yıllar özellikle tasavvufçular bu sözlerle çok aldatıldılar. Saptırıcı, cehennem kapısı üzerinde oturmuş bazı davetçilere kapılıp onlardan yanlış ve hatta içinde şirk ve hurafelerin barındığı bir din anlayışı aldılar. Bu din anlayışını haklı göstermek için şeytanlaşmış cinlerin yardımıyla garip halleri keramet olarak tanıttılar ve müritleri üzerinde hegemonyalarını kurup birçoğunu sömürdüler.  İnna lillah ve inna ileyhi raciun. Peki dinimizde keramet nedir? Var mıdır? Nasıl olur? Kimlere verilir? Keramet: Kerametin tanımını şöyle yapar âlimlerimiz: “Peygamberlik iddiası veya meydan okumaksızın Allah-u Teâlâ’nın dostlarına verdiği ve elleri üzere gerçekleştirdiği olağanüstü durumlara “keramet” denir.” Mutezile gibi fırkalar kerameti inkâr etseler de gerçekte Ehl-i Sünnet Ve’l Cemaat Fırkası’nın inancına göre keramet vardır. Keramet Kur’an, Sünnet ve Ehl-i Sünnet ulemasının ittifakıyla sabittir. Keramet tipinden olan bazı durumlar Kur’an-ı Kerim’de bahsedilmiştir. Mesela: Meryem validemiz Kudüs’te mâbette ibadete çekildiği vakit, Zekeriyya (aleyhisselam) yanına girdiği zaman, orada yiyecek görmesi. “Zekeriyya, onun yanına, mâbede her girişinde orada bir rızık bulur ve "Ey Meryem, bu sana nereden geliyor?" der; o da: Bu, Allah tarafındandır. Allah, dilediğine sayısız rızık verir, derdi.”[1] İbn-i Abbas (radiyallahu anhu) bu ayetin tefsirinde, “bazı meyveleri, mevsimi olmadığı halde yanında taze haliyle görürdü” demiştir. İbrahim (aleyhisselam)’ın kısır ve yaşlanmış olan hanımı Sare validemize doğacak çocuk müjdesinin verilmesi. İshak (aleyhisselam)’ın verilmesi… Süleyman (aleyhisselam)’ın yanındaki ilim ehli bir insanın Belkıs’ın tahtını Yemen’den Şam’a kadar bir göz kırpmasından önce getirmesi gibi Kur’an-ı Kerim’den deliller getirilebilir. Hadisi şeriflerde de kerametten bahsedilmiştir. Mesela Buhari ve Müslim (rahimehumallah)’ın naklettikleri hadiste üç kişinin yolculuğa çıktıkları bir vakitte yağmur sebebiyle bir mağaraya girdikleri ve bir kayanın yuvarlanıp mağaranın ağzını kapatıp çıkamadıkları, ancak salih amellerini Allah’a vesile edipte dualarıyla oradan kurtuldukları hadisi… Buhari (rahimehullah)’ın rivayet ettiği başka bir hadiste, Cüreyc adında bir abidin iftiraya tabi tutulması ve beraatını kanıtlamak için bebek yaşta olan çocuğu konuşturması gibi… Sünnetten deliller getirilebilir. Sahabeyi kiramın eliyle bazı kerametler vuku bulmuştur. Mesela Ebubekir (radiyallahu anhu)’nun evine Ashab-ı Suffa’dan misafirler gelmiş, bir kaptan yemek yemişler, ancak kalabalık olmalarına rağmen o kaptaki yemek bitmemiştir. Ömer (radiyallahu anhu)’nun yüzlerce kilometre uzakta savaşan İslam ordusunun başındaki Sâriye komutanına, ta Medine’den minberin üstünden “Ey Sâriye! Dağa dağa” (Yani dağa dikkat edin oradan düşman saldırabilir yahut sırtınızı dağa verin o şekilde savaşın) demiş ve komutan sesini işitmiştir. Mekke’de esir edilmiş ve idamını bekleyen Hubeyb (radiyallahu anhu)’nun üzüm mevsimi değilken üzüm yemesi gibi onlarca kerametten bahsedilebilir. Allah-u Teâlâ dilediği veli kuluna keramet bahşeder. Ancak büyük sorun, insanların Rahmanın dostları ile şeytanın dostlarını birbirlerine karıştırmalarıdır. Bazı anormal haller; şeytanın dostları olan deccallar, sihirbazlar, şarlatanlar ve sapıtmış bazı tarikat şeyhlerinde zuhur edebilir. Mesela adam kendine kılıç vurur, çekince bir damla bile kan akmaz. Ateşe girer, çıkar ama yanmaz. Suyun üstünde yürür. Bu gibi şeyler, şeytanlar kullanılarak yapılır. Şeytanlar; izleyen kimselere kılıç girip çıkmış gibi gösterirler veya ateşin yakmasını engellerler. Sonra insanlar, bu deccalları, sihirbazları, şarlatanları ve sapıtmış bazı tarikat şeyhlerini Allah'ın velisi olduklarını zannetmeye başlarlar. Hâlbuki onlar şeytanın velileridirler. Şöyle bir soru yöneltilebilir; Allah dostlarının anormal halleri var, bu yalancıların da anormal halleri vardır. Peki, bu iki sınıfı birbirinden nasıl ayırabiliriz? Cevap: Her birinin yaşantısı ve halleri onun gerçek durumunu ortaya çıkarır. Eğer adam abid, salah ehli, takvalı, sünnete sarılan ve bid’atlerden uzak duran kimselerden ise, ondan zuhur eden harikulade şeyin, keramet olduğunu anlarız. Ama bu adamın bid’at ehli, insanların mallarını yiyen, istikamet ehli olmadığını görürsek onun harikulade yaptığı şeyler, kerametten sayılmaz. Ebu Hanife (rahimehullah) “Bir adamı suyun üstünde yürüdüğünü veya havada uçtuğunu görürsen, sen onun şeriata tabi olup olmadığına bak!” demiştir.[2] Keramet, Allah’ın ikramı olup kalpleri sağlamlaştırmak ve mü’min kullarına ihsanda bulunmak içindir. Özellikle cihad ehlinden faziletli kimselerde kerametler daha çok vuku bulmaktadır. Çünkü mücahidler, en zor ve en ulvi ibadetlerden birini yerine getirdikleri için kalplerinin sabitleşmesine ve kâfirlere galip gelmeleri için yardıma çokça ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple cihad topraklarında sayılamayacak derecede çok kerametler görülür. Mesela Hattab (rahimehullah)’ın kardeşi, abisinin Afganistan, Tacikistan ve Çeçenistan’da geçirdiği 14 senelik cihad hayatından bahsederken, bir kerametini şöyle anmaktadır: Afganistan’dayken komutanlığı zamanında bir grup mücahidle birlikte dağda bir yerde dinlenmeye çekilirler. Malzemelerini dinlenecek ve kalacak yere koyduktan sonra, Hattab (rahimehullah) o yeri beğenmez ve daha ileride başka bir yere gidip orada dinlenmek için harekete geçilmesini emreder. Ancak mücahidler yoruldukları için oldukları yerde kalmak için ısrar ederler ancak Hattab (rahimehullah) diretince isteksiz ve sıkıntı içinde kalkıp yer değiştirirler. Yeni yere gelip tam otururlarken az önce bıraktıkları yere büyük bir roket düşer! Subhanallah! O mekândan ayrıldıkları için de kimseye bir şey olmaz. Elhamdulillah. Başka bir keramet şöyle vuku bulur: Ebu Enes Eş Şâmî (rahimehullah) İslam ilimleri okumuş, âlim mücahidlerden olup, 2003’te ABD Irak’ı işgal ettiğinde ABD’ye karşı kahramanca savaşmış ve Ebu Gureyb hapishanesindeki esir kardeşlerimizi ve namusu kirletilen bacılarımızı kurtarmak için gittiği operasyonda şehid düşmüştür (Allah şehadetini kabul etsin). Hayatını anlatan bir komutan onun şu kerametinden bahseder: ABD kuvvetleri ve mürted askerler, Felluce kentini ablukaya alır ve bütün mücahidleri orada yok edip kentin kontrolünü ellerine geçirmek için harekete geçerler. O zamanlar Felluce kenti, mücahidlerin barınağı ve kalesi mesabesindedir. Mücahidler günlerce kenti müdafaa ederler. Kent, muhasara altında olduğu için mücahidlere yiyecek, içecek, tıbbi malzeme, mühimmat ve destek kuvvet gelmediği için çok zor anlar yaşarlar. Bir aya yakın zaman geçince fırka komutanları Ebu Enes’in yanına gelir ve derler ki: “Şu an atacak bir mermimiz dahi kalmamıştır! Ne yapacağız?” Diye sorunca der ki: “Bana mücahidleri toplayın.” Mücahidler gelip toplanınca Ebu Enes iki rekât namaz kılar ve dua için ellerini açar, mücahidlerde ellerini açıp âmin demeye başlar. Duasında der ki: “Allah’ım! Bizler Senin dininin hamileriyiz. Bu topraklarda senin misafirleriniz. Bizler Senin sözünü yüceltmek, şeriatını hâkim kılmak, zulme uğramış Müslüman kardeş ve bacılarımıza yardım etmek için geldik. Allah’ım eğer bizleri helak edersen bu toprakları kim savunacak? Bizleri helak edersen bu toprakta Sana kim ibadet edecek?” Duasını bitirdikten sonra mücahidlere, yerlerine gitmelerini emreder. Ertesi gün ABD kuvvetleri tanklarıyla ve araçlarıyla çekilmeye başlarlar. Sebep olarak haberlerde: Felluce kentinde çok şiddetli bir mukavemet ile karşılaştıkları ve daha çok zayiat vermemek için çekildiklerini beyan ederler. Hâlbuki kente girmiş olsalardı, mücahidlerin atacak bir mermileri dahi kalmadığı için mukavemet göremeyeceklerdi. İslam Şeyhi İbn-i Teymiyye (rahimehullah) Kerametten bahsederken, “İstikamet üzere olmak, en büyük keramettir.” demiştir. Keramet madem Allah’ın veli kullarına bir ikramı ise, o halde bizim küfürden uzaklaşıp iman etmemiz, delalet karanlığından İslam aydınlığına çıkmamız, şeytana ve kullarına kul olmaktan kurtulup Allah’a kul olmamız büyük bir keramet yani Allah’ın büyük bir ikramı değil midir? İman nimetlerin en büyüğü olduğuna göre Rabbimize çokça hamdı senalarda bulunmamız gerekir. İman ve istikamet üzere geçirdiğimiz her bir anımız Rabbimizin bize ikramı olduğu için ona keramet diyebiliriz. Bunun haricinde anormal güzel şeylerle karşılaşırsak Allah-u Teâlâ’ya nimetlerinden dolayı daha fazla şükretmemiz gerekir. Davamızın sonu yüce Allah'a hamd etmektir. [1] Âl-i İmrân Sûresi 37 [2] Aynı rivayetin veya benzerinin İmam Şafii dende geldiği söylenmiştir. Musa Ebu Cafer

بسم الله الرحمن الرحيم Yüceliğine yakışır şekilde en güzel övgüler âlemlerin Rabbi ve mü’minlerin velisi olan yüce Allah'a, salât ve selam efendimiz, önderimiz savaş ve rahmet peygamberi olan Rasûlullah'a, ehli beytine, ashabı kiramına ve kıyamete kadar izini takip eden mü’minlere olsun. Allah-u Teâlâ’nın bütün isimleri güzeldir. O güzel isimlerinden bir tanesi “El-Velî” ismidir. El Velî; Dost, yardımcı, koruyan, seven, arkadaş, antlaşmalı ve bir işi üstüne alıp onun gereğini yapan anlamlarına gelir. Bu isim Allah-u Teâlâ’ya izafe edildiğinde, anlamı; Mü’min kullarını seven, yardımcı olan, koruyan, işlerini üstlenip ihtiyaçlarını gideren anlamı taşır. Bu ismi daha iyi tanımak ve Allah-u Teâlâ’nın biz kulları üzerindeki iyilik ve nimetlerini daha iyi kavrayabilmemiz için birkaç misal vermek istiyorum. Okullarda bazen küçük çocukların velisi talep edilir. Çocuğa derler ki; “falan gün velin gelsin”. Yani senin annen, baban veya seninle ilgilenen bir yakının gelsin. Velisi gelir ve o çocuğun maslahatını konuşur. Eğer çocuk yetim veya öksüz veya yakınlarından hiç kimsesi yoksa boynu bükülür. Üzüntü bedenini sarar. Evlenecek bir kızın nikâhında ilk etapta bu kızın velisi kimdir? Nerede? Diye sorulur. Velisi varsa nikâh işlerini o üstlenir. Yoksa yakını, Müslümanların imamı veya yardımcısı veya yetkili birisi velisi olur ve nikâh kıyılır. Nikâhlanacak bir kızın nikâh gününde velisinin olmayışını ve onu bu mutlu gününde nasıl üzeceğini tasavvur etmeye çalışalım. Kaybolmuş küçük bir çocuk annesini yahut babasını göremediği zaman hıçkıra hıçkıra ağlar. Velisini görmediği müddetçe hiçbir kimse, hiçbir şey onu susturamaz. Ona mutluluk veremez. Çünkü veliye yani annesine veya babasına ihtiyacı vardır. Onlarsız hayat süremeyeceğini, onlarsız hayatın yaşanmaz olacağını tasavvur eder. Çünkü bilir ki onun dostu, yardımcısı, koruyanı, işlerini ve ihtiyaçlarını karşılıksız üstlenen, ona iyilik yapan, kötülüğü ondan savan bir büyüğü yani velisi vardır. İşte şekilden, benzerlikten münezzeh ve en güzel misallere layık olan Allah-u Teâlâ, mü’minlere ihtiyacı olmadığı halde, bütün günah ve kusurlarına rağmen onların velisidir. Yani onları sevip yardımcı olan, yakın olup koruyan, işlerini üstlenip ihtiyaçlarını giderendir. Tasavvur et ey mü’min kardeşim, Allah-u Teâlâ sana muhtaç değilken, seni seviyor, seni koruyor, sana sürekli iyilik yapıyor. Hâlbuki senin günahların çok ve kusurların sayısız. Allah-u Teâlâ bizlere velimiz olmasını talep etmeden, bizlere velilik yapacağını haber veriyor. Ey mü’min kardeşim, Allah-u Teâlâ milyarlarca kâfiri bırakıp sana veli olmuştur. Böyle bir Allah sevilmez mi? Böyle bir Rabbe ibadet edilmez mi? Böyle bir İlahın yolunda her şey feda edilmez mi? Böyle bir Rabbin üzerinde ne kadar iyilik ve minnetinin olduğunu tasavvur edebiliyor musun? Allah-u Teâlâ bir kimsenin velisi olursa ona üç şey verir: 1. O Müslüman hem ahirette korkmaz, hem de dünyalık kaybettiği şeylere üzülmez. Yani ona dünya ve ahiret mutluluğu verilir. Allah-u Teâlâ şöyle buyurur: أَلا إِنَّ أَوْلِيَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ. الَّذِينَ آمَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ “Bilesiniz ki Allah'ın dostlarına korku yoktur; onlar üzülmeyeceklerdir de. Onlar iman edip takvâya ermiş olanlardır.”1 İman ve takva ehli olan her bir Müslüman, Allah-u Teâlâ’nın veli kulu yani sevdiği ve değer verdiği kuludur. Allah-u Teâlâ veli kullarını dünyanın ve ahiretin her türlü korkularından ve üzüntülerinden emin kılar. 2. Allah-u Teâlâ, mü’min kullarını küfrün, şirkin, günahların, yanlışların ve sapkınlıkların karanlıklarından İslam'a, hakka, doğruya ve hidayete ulaştırır. Allah-u Teâlâ kâfirlerin velisi olmadığı için onları küfür ve şirk bataklığında bırakır. Orada debelenip dururlar. Allah-u Teâlâ şöyle buyurur: اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوُرِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْلِيَآؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ “Allah, inananların velisi (dostu)'dur. Onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır. İnkâr edenlere gelince, onların dostları da tağuttur. Onları aydınlıktan alıp karanlığa götürür. İşte bunlar cehennemliklerdir. Onlar orada devamlı kalırlar.”2 3. Allah-u Teâlâ, mü’minlerin velisi olduğu için onlara yardım eder, zaferini indirir. Allah-u Teâlâ şöyle buyurmaktadır: بَلِ اللّهُ مَوْلاَكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ “Oysa sizin mevlânız Allah'tır ve O, yardımcıların en hayırlısıdır.”3 وَمَن يَتَوَلَّ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ “Kim Allah'ı, Rasûlünü ve iman edenleri dost edinirse, (bilsin ki) üstün gelecek olanlar şüphesiz Allah'ın tarafını tutanlardır.”4 Allah-u Teâlâ’yı veli edinmiş, takva üzere yaşayan mü’minleri, Rabbimiz (Celle Celaluhu) müdafaa eder, korur, kâfirlere ve zalimlere karşı ayaklarını sabit kılıp yardım ve zaferi üzerlerine indirir. إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا “Allah, iman edenleri savunur.”5 Allah-u Teâlâ’nın savunduğu, koruduğu ve yardımını indirdiği kimseye kim zarar verebilir ki? Yahut kim hezimete uğratabilir? Allah-u Teâlâ’nın yardımsız bıraktığı, korumadığı ve savunmadığı kimseyi kim koruyabilir? Kim savunabilir? Kim zafere ulaştırabilir? Allah-u Teâlâ veli edindiği yani dost edindiği, sevdiği kullarına çok değer verdiği için onlara yapılacak eziyet, Allah'a yapılacak eziyet olarak sayılmakta ve böylelerine Allah-u Teâlâ savaş ilan etmektedir. Güçlü bir imparator bir millete savaş ilan ettiğinde o milletin savaş sebebiyle yıkım, zarar ve felaketlerini tasavvur ediniz! Korkunç bir şey. Peki, Allah-u Teâlâ’nın savaş ilan ettiği kimsenin hali ne olur düşünebiliyor muyuz? Allah-u Teâlâ kutsi hadiste şöyle buyurmaktadır: من عادى لي وليا فقد آذنته بالحرب وما تقرب إلى عبدي بشئ أحب إلي مما افترضته عليه ولا يزال عبدي يتقرب إلي بالنوافل حتى أحبه فإذا أحببته كنت سمعه الذي يسمع به وبصره الذي يبصر به ويده التي يبطش بها ورجله التي يمشي بها ولئن سألني لأعطينه ولئن استعاذني لأعيذنه “Kim veli kuluma düşmanlık ederse, Ben de ona savaş ilan ederim. Kulumu Bana yaklaştıran şeyler arasında en çok hoşuma gideni, ona farz kıldığım şeyleri eda etmesidir. Kulum Bana nafile ibadetlerle yaklaşmaya devam eder, sonunda sevgime erer. Onu bir sevdim mi artık onun işittiği kulağı, gördüğü gözü, tuttuğu eli ve yürüdüğü ayağı olurum. Benden bir şey isteyince onu veririm. Benden sığınma talep etti mi onu himayeme alır, korurum.”6 Allah-u Teâlâ, kulunu sevdiği zaman, onun yanında olur, onu destekler, onu korur, yardımcı olur, felaketlerden kurtarır. Ona eziyet edenlere savaş ilan eder. O kul, Allah-u Teâlâ’nın himayesinde olduğu için, onun kulağı koruma altındadır. Haram dinlemez, duyacak olsa da kalbine işlemez. Gözü harama bakmaz. Eli Allah'ın razı olduğu yerlerde hizmet verir. Ayakları O'nun razı olduğu yerlerde yürür. O Allah'tan bir istekte bulunsa mutlaka ona isteğini veya daha fazlasını dünyada veya ahirette verir. Darda olup himaye ve sığınma talep edince onu himaye ve koruması altına alır. Davetçilerin, mücahidlerin ve umumen bütün Müslümanların şu asırda fitnelerin, sapıklıkların yayıldığı, küfür ve şirkin her tarafı kapladığı, insanlığın uçuruma doğru yol aldığı, kâfirlerin toptan Müslümanlara ve İslam'a savaş açıp diyarlarını yerle bir ettiği bu zamanda Allah-u Teâlâ’nın veliliğine ihtiyaçları yemekten ve sudan daha fazladır. Rabbim cümlemizin velisi olsun. Bizleri sevdiği ve razı olduğu veli kullarının zümresine katsın. Allahumme âmin. Davamızın sonu yüce Allah'a hamd etmektir. 1 - Yunus Sûresi 62, 63. Ayetler 2 - Bakara Sûresi 257. Ayet 3 - Âl-i İmrân Sûresi 15. Ayet 4 - Mâide Sûresi 5. Ayet 5 - Hacc Sûresi 3. Ayet 6 - Buhari Musa Ebu Cafer

بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: 1) أفضل العبادة الدعاء “İbadetin en faziletli olanı duadır.” (Hâkim) Hâkim, Zehebî, Suyûtî: Sahih. El-Elbânî: Hasen. 2) ليس شيء أكرم على الله تعالى من الدعاء “Hiçbir şey (hiçbir zikir, hiçbir ibadet) Allah Teâlâ katında duadan daha değerli değildir.” (Tirmizî, İbn Mâce, Ahmed) Tirmizi, el-Elbânî, Şuayb el-Arnaût: Hasen. İbn Hibbân, Hâkim Zehebî: Sahih. En üstün ibadet duadır, duadan daha değerli hiç bir ibadet yoktur. Çünkü duada acziyetin, muhtaçlığın, zelilliğin, boyun eğmenin en son noktasını izhar ve Allah Teâlâ’nın kudretini, ğaniyy (zengin) ve her şeye sahip olduğunu, rahmetini, cömertliğini, ihsanını itiraf vardır ki, ibadet; “boyun eğmenin, alçalmanın en son sınırı” anlamına gelmektedir. Yani dua, ibadeti/kulluğu tam anlamıyla ifade etmektedir. İşte Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in meşhur hadisindeki: “Dua ibadetin ta kendisidir (duadan başkası böyle değildir.)” sözüyle kastettiği budur. 3) إِنه من لم يسأل الله يغضب عليه “Kim Allah’tan istemezse (dua etmezse) Allah ona gazap eder.” (Tirmizî, Ahmed, İbn Mâce) İbn Kesîr: “İsnadında hiçbir beis yoktur.” El-Elbânî: Hasen. Şuayb el-Arnaût, Ebu İshâk el-Huveynî: Zayıf. Allah Teâlâ ancak bir vacibi/farzı terk etme veya haram bir iş yapma nedeniyle gazab eder. Münâvî (rahimehullah) Allah Teâlâ’nın, kendisinden dünya ve ahiret ihtiyaçlarını istemeyen kimseye gazap etmesinin sebebini şöyle açıklamıştır: “Çünkü bu kimse ya ümidini kesmiş biridir ya da kibirlidir (kendisini yeterli görür, Rabbisine ihtiyaç duymaz.) Bu ikisinden her biri gazabı gerektirir.” (et-Teysîr bi Şerhi’l-Câmii’s-Sağîr) Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ “Rabbiniz dedi ki: “Bana dua edin size icabet edeyim. Şüphesiz ki bana ibadet etmekten (yani dua etmekten) kibirlenenler zelil bir halde cehenneme gireceklerdir.”" (Mu’min/Ğâfir 60) Şair ne güzel söylemiş: الله يغضب إن تركت سؤاله ... و بُنَيّ آدم حين يسأل يغضب “Allah’tan istemeyi terk edersen Allah gazap eder. Âdemoğlu ise istenildiği zaman kızar.” Süfyân es-Sevrî şöyle dermiş: يا من أحب عباده إليه من سأله فأكثر سؤاله ويا من أبغض عباده إليه من لم يسأله وليس أحد كذلك غيرك يا رب “Ey kullarının kendisine en sevimli olanının, kendisinden isteyen ve istemeyi çokça yapan olduğu kimse! Ey kullarının kendisine en sevimsiz olanının, kendisinden istemeyen olduğu kimse! Senin dışında kimse böyle değil Yâ Rab!” Şeyh Muhammed Hassân: “Bir kral, bir başkan veya bir bakan ile karşılaşıp ondan bir şey talep etmek istesen senin için karşılaşma zamanı, görüşme süresi ve bir mekan belirlenir. Ama Allah Teâlâ’dan bir şey talep etmek istesen bunun zamanını, süresini ve yerini belirleyen sensin. Onunla buluşmayı başlatan sensin, bitiren de sensin. Ve Ondan istemenin bir sınırı da yok!” 4) إِن ربكم حييّ كريم يستحي من عبده إِذا رفع يديه إليه أن يردهما صفرا “Şüphesiz ki Rabbiniz Hayiyy’dir (çok hayâ edendir), Kerîm’dir. Kulu ellerini kendisine kaldırdığı zaman ellerini boş çevirmekten hayâ eder.” (Tirmizî, Ebu Dâvûd, İbn Mâce) İbn Hibbân, Hâkim, Zehebî, el-Elbânî: Sahih. İbn Hacer: “Senedi ceyyid’tir.” Tirmizî: Hasen. 5) أعجز الناس من عجز عن الدعاء “İnsanların en acizi (Münâvî: yani aklı en zayıf olanı) duadan aciz olan kimsedir.” (Taberânî, Beyhakî; Şuabu’l-Îmân) Munzirî, el-Elbânî: Sahih. Çünkü ihtiyacı olmasına ve hiçbir meşakkati bulunmamasına rağmen dua etmemektedir. San’ânî (rahimehullah) şöyle demiştir: “Zira bu kimse amellerin en kolayı ile (kendisine) en faydalı şeyden aciz olmuştur.” (Et-Tenvîr Şerhu’l-Câmii’s-Sağîr) Bu sözü Ebu Ya’lâ, İbn Hibbân ve yine Beyhakî, Ebu Hureyre’ye (radiyallahu anh) nisbet ederek rivayet etmişlerdir. Bu rivayet için İbn Hacer, Heysemî, Şuayb el-Arnaût: Sahih. 6) إذا دعا أحدكم... وليعظم الرغبة فإن اللّه لا يتعاظمه شيء أعطاه “Sizden biriniz dua ettiği zaman… isteği büyütsün (büyük şeyler ve birçok ihtiyaç istesin.) Çünkü Allah’a, verdiği hiçbir şey büyük/zor gelmez.” (Müslim) Her şey O’nun emrindedir. O sadece “ol” der, hemen oluverir. O her şeye kadirdir ve çok cömerttir. Kullarının hepsine istedikleri her şeyi verse mülkünden hiçbir şey eksilmez. Zekeriyya (aleyhisselam) 100 yaşında ve kemikleri zayıflamış, karısı ise 90 yaşında ve kısır iken çocuğunun olması için dua etmişti! Çok büyük bir istek! إذا سأل أحدكم فليكثر فإنه يسأل ربه “Sizden biriniz istediği zaman (istekleri) çoğaltsın. Çünkü o Rabbisinden istiyor.” (İbn Hibbân, Taberânî) Heysemî, el-Elbânî, Şuayb el-Arnaût: Sahih. 7) Âişe (radiyallahu anhâ) şöyle demiştir: سلوا الله كل شيء حتى الشِّسْعَ، فإن الله عز وجل إِن لم ييسّره لم يتيسّر “Allah’tan (istenilmesi meşru olan dünyevi ve uhrevi) her şeyi (bütün ihtiyaçlarınızı) isteyin, hatta ayakkabı bağı bile! Çünkü Allah onu(n gerçekleşmesini) kolaylaştırmazsa kolay/mümkün olmaz.” (Ebu Ya’lâ) Münâvî, Ahmed el-Ğumârî: Sahih. El-Elbânî: Hasen. Yani ne kadar küçük/basit olursa olsun -başka bir rivayette geçtiği üzere bu “tuz” bile olsa- mümin kendisini yeterli görmeden ve utanmadan Allah’tan bütün ihtiyaçlarını istesin ve her işi O’na havale etsin. Çünkü bütün mülk O’nun elindedir, veren O’dur. Kul her anında O’na muhtaçtır. Mümin O’na tevekkül eder, kendine güvenip de O’ndan yardım istemeyi unutmaz. İnanır ki O’nun izni ve yardımı, kolaylaştırması olmasa istediği hiçbir şey gerçekleşmez. Müslim’in (rahimehullah) rivayet ettiği meşhur kudsî bir hadiste de ifade edildiği gibi; O’nun hidayet ettikleri müstesna bütün kullar dalâlettedir. O’nun yedirdikleri müstesna bütün kullar açtır. O’nun giydirdikleri müstesna kulların hepsi çıplaktır. - Allah Teâlâ Kur’ân’a dua ile başlamış ve yine dua ile bitirmiştir. Bu da duanın ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. - Bir Nükte: Kur’ân’da ne kadar “sana sorarlar” denmişse sorunun cevabının en başında “قُلْ (de ki)” kelimesi gelmiştir. Örneğin Bakara suresinden: “Sana hilallerden sorarlar, de ki…”, “Sana içki ve kumardan sorarlar, de ki…”, “Sana yetimlerden sorarlar, deki…” Ve bu ve başka surelerde bulunan diğer ayetler… Ancak Bakara 186. ayetinde ise Allah Teâlâ: “Kullarım sana benden sordukları zaman” dedikten sonra “قُلْ ” ifadesini kullanmadan: “şüphesiz ki ben yakınım, bana dua ettiği zaman dua edenin duasına icabet ederim.” demiştir! Burada şuna işaret vardır; Duada Allah Teâlâ ile kulları arasında hiçbir aracı yoktur. O, kullarına arada hiçbir vasıtaya ihtiyaç duyulmayacak kadar yakındır. Kul Rabbine dua ettiği zaman direk Ondan istemeli, araya hiçbir vasıta koymamalıdır, velev ki bu vasıta Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) dahi olsa! DUA ÂDÂBI (İcabetin Gerçekleşmesine Yardımcı Olan Sebepler) 1) Abdestli Olmak 2) Kıbleye Yönelmek 3) Elleri Kaldırmak Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle demiştir: إِن ربكم حييّ كريم يستحي من عبده إِذا رفع يديه إليه أن يردهما صفرا “Şüphesiz ki Rabbiniz Hayiyy’dir (çok hayâ edendir), Kerîm’dir. Kulu ellerini kendisine kaldırdığı zaman ellerini boş çevirmekten hayâ eder.” (Tirmizî, Ebu Dâvûd, İbn Mâce) İbn Hibbân, Hâkim, Zehebî, el-Elbânî: Sahih. İbn Hacer: “Senedi ceyyid’tir.” Tirmizî: Hasen. 4) Dua’dan Önce Başta Allah Teâlâ’yı Övmek, Sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e Salât Etmek İbn Mes’ûd (radiyallahu anh) şunları anlatmıştır: كنت أصلي والنبي صلى الله عليه وسلم وأبو بكر وعمر معه، فلما جلست بدأت بالثناء على الله ثم الصلاة على النبي صلى الله عليه وسلم ثم دعوت لنفسي، فقال النبي صلى الله عليه وسلم: سل تعطه، سل تعطه “Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in bulunduğu bir yerde namaz kılıyordum. Ebubekr ve Ömer de (radiyallahu anhuma) O’nunla beraberdi. (Son teşehhüd için) oturduğum zaman Allah’ı (celle celâluh) övmek (yani “tahiyyât”ı okumak) sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât etmek ile başladım. Sonra kendim için dua ettim. Bunun üzerine Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) dedi ki: “İste, sana verilsin. İste, sana verilsin.” (Tirmizî, Ahmed) Tirmizî: Hasen Sahih. El-Elbâni: Hasen. Fadâle b. Ubeyd (radiyallahu anh) anlatıyor: سمع النبي صلى الله عليه و سلم رجلا يدعو في صلاته فلم يصل على النبي صلى الله عليه و سلم فقال النبي صلى الله عليه و سلم عجل هذا ثم دعاه فقال له ولغيره إذا صلى أحدكم فليبدأ بتحميد الله والثناء عليه ثم ليصل على النبي صلى الله عليه و سلم ثم ليدع بعد بما يشاء “Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem), namazında (yani son teşehhüd’te veya namaz bittikten sonra) dua eden bir adamı işitti. Adam (Ebu Dâvûd’un rivayetinde: لم يمجد الله تعالى “Allah Teâlâ’yı yüceltmemiş” ve) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât etmemişti. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) dedi ki: “Bu (adam) acele etti.” Sonra onu çağırdı ve ona ve başkasına/başkalarına dedi ki: “Sizden biriniz namaz kıldığı (yani son teşehhüde oturduğu) zaman (başka bir manaya göre: “Sizden biriniz namazını bitirdikten sonra dua edeceği zaman”) Allah’ı övmek ile başlasın, sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât etsin, bundan sonra istediği şeyle dua etsin.” (Tirmizî, Ebu Dâvûd, Ahmed) Tirmizî: Hasen Sahih. İbn Hacer, İbn Huzeyme, İbn Hibbân, Hâkim, Zehebî, Şuayb el-Arnaût: Sahih. El-Elbânî: Hasen. Ömer (radiyallahu anh) şöyle demiştir: إن الدعاء موقوف بين السماء والأرض لا يصعد منه شيء حتى تصلي على نبيك صلى الله عليه و سلم “Dua gök ve yer arasında durdurulmuştur. Nebi’ne (sallallahu aleyhi ve sellem) salât edinceye kadar (Allah’a) ondan (duadan) hiçbir şey yükselmez.” (Tirmizî) İbn Kesîr: Ceyyid bir isnad. El-Elbânî bir yerde zayıf, başka bir yerde ise hasen olduğuna hükmetmiştir. Ali (radiyallahu anh) şöyle söylemiştir: كل دعاء محجوب حتى يصلى على النبي صلى الله عليه وسلم “Her dua engellenmiştir (sema’ya/Allah’a yükselmez), ta ki Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât edilinceye kadar.” (Taberânî, Beyhakî) Ebu Süleyman ed-Dârânî (vefat tarihi: hicrî 215) şöyle söylemiştir: من أراد أن يسأل الله حاجة فليبدأ بالصلاة على النبي صلى الله عليه وسلم ثم يسأل حاجته ثم يختم بالصلاة على النبي صلى الله عليه وسلم فإن الله عزّ وجل يقبل الصلاتين، وهو أكرم من أن يدع ما بينهما “Kim Allah’tan bir ihtiyaç istemeyi dilerse Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât ile başlasın, sonra ihtiyacını istesin, sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât ile bitirsin. Zira Allah (azze ve celle) bu iki salâtı (genel ifadeyle: “Nebi’ye salâtı” kesinlikle) kabul eder. O, bu ikisinin arasındakini bırakmaktan (geri çevirmekten) çok cömerttir.” İbn Mes’ûd (radiyallahu anh) şöyle demiştir: إذا أراد أحدكم أن يسأل فليبدأ بالمدحة والثناء على اللّه بما هو أهله ثم ليصل على النبي صلى الله عليه و سلم ثم ليسأل بعد فإنه أجدر أن ينجح “Sizden biriniz (Allah’tan) istemeyi dilediği zaman Allah’ı, O’na layık olan şeylerle övmek ile başlasın, sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât etsin, bundan sonra istesin. Zira bu, başarılı/muvaffak olmaya daha layıktır.” (Taberânî) Heysemî, el-Elbânî: Ceyyid bir hadistir. Suyûtî: Sahih. Nevevî (rahimehullah) “El-Ezkâr” isimli eserinde şunları kaydetmiştir: أجمع العلماء على استحباب ابتداء الدعاء بالحمد لله تعالى، والثناء عليه، ثم الصلاة على رسول الله صلى الله عليه وسلم، وكذلك يختم الدعاء بهما، والآثار في هذا الباب كثيرة معروفة “Alimler, duaya Allah Teâlâ’ya hamd ve O’nu övmek, sonra Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salât etmek ile başlamanın müstehap olduğunda icma etmişlerdir. Keza dua bu ikisiyle (hamd ve salât ile) bitirilir. Bu konuda rivayetler çoktur, marûftur.” Kâdı Huseyn el-Mağribî (rahimehullah) şöyle demiştir: “İsteyen kimse dilediği şeyi elde etmek için nezaket göstermesi gerekir.” (el-Bedru’t-Temâm Şerhu Bulûği’l-Merâm) Nitekim cenaze namazında ölüye dua etmeden evvel birinci tekbirden sonra Fâtiha sûresi okunur ki, bu sureyi okumak Allah Teâlâ’ya hamd etmek, O’nu övmektir. Hanefîlere göre ise “Subhâneke” okunur ki, bunu okumak da Allah Teâlâ’yı övmektir. İkinci tekbirden sonra ise İbrâhîmî salâtlar (salli barikler) okunur. Ve üçüncü tekbirden sonra ölü için dua edilir. Binâen aleyh; namaz içerisinde (yani secdelerde, iki secde aralarında ve selam vermeden önce ve vitir kunutlarında) veya namaz dışında herhangi meşru bir isteğimizi Rabbimize arz etmeden önce evvela O’na hamd edelim, O’nu övelim, ta’zîm ve tenzîh edelim, zikredelim. Sonra Nebimize (sallallahu aleyhi ve sellem) salât edelim. Ve sonra Rabbimize taleplerimizi sunalım. 5) İcabet Edilmiyor Diye Usanıp Dua’yı Bırakmamak, Allah Teâlâ’ya Kızmayıp, Darılmayıp Duada Israrcı Olmak, Devam Ettirmek Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: يستجاب لاحدكم ما لم يعجل، يقول: دعوت فلم يستجب لي “Sizden birinize acele etmediği sürece icabet edilir. (Şöyle ki; diliyle veya içinden) der ki: “Dua ettim, ama bana icabet edilmedi.” (Buhârî, Muslim, Tirmizî, Ebu Dâvûd, İbn Mâce) Muslim’in başka bir rivayetine göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e: “Acele etmek nasıl olur?” diye sorulunca şöyle demiştir: يقول: قد دعوت وقد دعوت فلم أر يستجب لي فيستحسر عند ذلك ويدع الدعاء “Der ki: ‘Dua ettim, dua ettim, ama bana icabet ettiğini görmedim.’ Ve icabet edilmeyince bitkin düşer ve duayı bırakır.” Evet, Allah Teâlâ kesinlikle dualara icabet eder. Çünkü Rabbimiz: أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ “Bana dua ettiği zaman dua edenin duasına icabet ederim” (Bakara 186) وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ “Rabbiniz dedi ki: “Bana dua edin size icabet edeyim.” (Mu’min/Ğâfir 60) diye buyurarak bunun sözünü vermiştir. Şüphesiz ki O, va’dinden dönmez. Ancak icabet etmesi, sadece dua eden kimsenin istediği zamanda icabet etmesi anlamında değildir. İlgili mutemed rivayetlerden öğreniyoruz ki, Allah Teâlâ şu şekillerden biri ile icabet eder: a) Ya dua edenin icabet edilmesini istediği zamanda ona talep ettiği şeyi verir. b) Ya -dua eden dua’nın şartlarını ve âdâbını yerine getirmesine rağmen- bundan kısa veya uzun bir müddet geçtikten sonra icabet eder. Zira icabetin ertelenmesi daha hayırlı olabilir veya istediği şeyi istediği zamanda vermekte maslahat olmayıp bilakis mefsedet/zarar/şer vardır veya ecri artsın diye icabet etmeyerek duaya ve sabretmeye devam etmesini ister. Yani bir hikmetinden ötürü erteler. Nitekim Musa (aleyhisselam) Firavun ve kavminin ileri gelenlerine Yûnus 88’de geçen bedduasını yapmış ve Harun (aleyhisselam) da âmîn demiş, ancak bu iki büyük peygamberin beddualarına -rivayet edildiğine göre- 40 sene sonra icabet edilmişti. Eyyûb (aleyhisselam)’a şiddetli bir hastalık isabet etmişti. Hastalığının gitmesi için dua etti, dua etti, çok dua etti, ümidini kesmedi, sabretti ve -Ebu Ya’lâ’nın sahih bir isnadla rivayet ettiğine göre- tam 18 sene sonra Allah Teâlâ O’ndan bu sıkıntıyı kaldırdı. Zekeriyya (aleyhisselam) evlendiğinden beri çocuğunun olması için dua etmişti. Ama yaşı 100’e varınca çocuğu olmuş, bu zamana kadar duası icabet görmemişti. Ya’kûb (aleyhisselam) oğlu Yûsuf (aleyhisselam)’ı kaybetmesinin üzerinden onlarca sene geçmesine rağmen yine de ümidini kesmemiş, şöyle demişti: يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ “Ey oğullarım! (Mısıra tekrar) gidip Yûsuf ve kardeşi hakkında dikkat ve sabırla araştırma yapın ve Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz ki Allah’ın rahmetinden ancak kâfirler ümit keser.” (Yûsuf 87) Ve sonunda birbirlerine kavuştular. c) Ya talep ettiği şeyi değil de daha hayırlı onun cinsinden başka bir şey verir. Bunu da ya dua edenin istediği vakitte ya da bundan kısa veya uzun bir zaman geçtikten sonra verir. İşte hadiste açıklandığı anlamıyla duada acele etmek, bu şekillerden biriyle icabet edilmemesine neden olur. O halde müddet ne kadar uzarsa uzasın, mümin, talebine icabet edilmesinden ümidini kesmeyip, Rabbine hüsn-ü zan edip duaya devam etmelidir. Meşhur kudsî bir hadiste ifade edildiği üzere; kul Allah Teâlâ hakkında hayır veya şer hangi zanda bulunursa Allah da o zannına göre muamelede bulunur. Nasıl ki bir çocuk annesinden bir şey istiyor, bunda ısrar ediyor, usanmıyor, bunun için ağlıyorsa mümin de duasında böyle ısrarcı olmalıdır. Nitekim birinden ısrarla bir şey istendiğinde sonunda kabul eder. Kapıyı ısrarla çalan kimseye kapının açılması yakındır. İcabet edilmiyor diye bir zaman sonra duayı bırakmak adeta duayla Allah Teâlâ’ya minnet edip cimrilik yapmaktır. “Dua bir çeşit ilaçtır. Hastanın iyileşmesi için dünya ilacından bile -Allah’ın dilemesi müstesna- bir yudum/doz, iki yudum, üç yudum, hatta on yudum yetmeyebiliyor, işte dua da böyledir, tekrar etmesi gerekir.” (Mustafa İbnu’l-Adevî) d) Ya talep ettiği şeyi vermeyip yerine kemiyet ve keyfiyet olarak duası gibi/kadar olan inecek bir kötülüğün/musibetin inmesini engeller. Örneğin; Allah’ın takdiri gereği sağlıklı birine bir hastalık inecekken dua sebebiyle Allah bu hastalığı ondan geri çevirir. Veya hasta olan birine bir musibet inip hastalığı daha da artacak ve ölecek iken dua bu musibetin inmesine engel olur. O yüzden “çok dua ettim ama bir faydası olmadı” diye düşünülmemelidir. e) Ya kemiyet ve keyfiyet olarak duası gibi/kadar olan inmiş bir kötülüğü/musibeti kaldırır. f) Ya duası sebebiyle işlediği bir günahı affeder. g) Ya da dünyada icabet etmeyip talep ettiği şeyin kendisini veya onun benzerini veya ondan daha güzelini veya sevabını ahirete saklar/erteler. (Bkz: Mirkâtu’l-Mefâtîh, Ali el-Kârî) Öyleyse dua eden kardeşim! Rabbine hüsn-ü zan ederek duana devam et. İsteğin verilmese bile her hâlükârda kârdasın. Ettiğin hiçbir dua boşa gitmiyor. Senin dua etmendeki asıl gayen Allah’a ibadet/ecir, “bana dua edin” emrine icabet olsun. Seleften bazıları şöyle demiştir: لأنا أشد خشية أن أحرم الدعاء من أن أحرم الإجابة “Ben icabetten mahrum olmaktan daha çok duadan mahrum olmaktan korkuyorum.” Tirmizî ve Ahmed’in (rahimehumallah) rivayetlerine göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Allah Teâlâ’nın bir müslümanın duasına muhakkak bir şekilde icabet ettiğini söyleyince: “o zaman (duayı) çokça yapalım” denilmiş, O da: اللّه أكثر “Allah daha çoktur” buyurmuştur. (Tirmizî: Hasen Sahih. Şuayb el-Arnaût: Ceyyid.) Et-Tîbî (rahimehullah) bunu şöyle açıklamıştır: “Yani Allah duanızdan daha çok icabet edendir.” Molla Ali el-Kârî (rahimehullah) şu manayı tercih etmiştir: “Allah’ın fazlı daha çoktur. Yani fazlından ve kereminin genişlinden verdiği şeyler duanızın karşılığında size verdiği şeylerden daha çoktur. Veya: Allah çokluk noktasında daha ğalip olandır, yani çok isteyerek O’nu aciz bırakamazsınız. Çünkü O’nun hazineleri bitmez.” 6) Allah Teâlâ’dan İsimleriyle İstemek Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا -İki manadan birine göre-: “En güzel isimler sadece Allah’a aittir. O halde O’ndan bunlarla isteyin.” (A’râf 180) Ancak en doğrusu, istenecek şeye münasib isimleri seçmektir. Mağfiret istendiğinde “Ğafûr”, “Ğaffâr”, “Tevvâb”, ilim istendiğinde “Fettâh”, şifa istendiğinde “Şâfî” isimleriyle istemek gibi. Bunun Kur’ân ve sünnetten çok delili vardır. Örneğin: قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ “Meryem oğlu İsa dedi ki: “Yâ Allâh! Rabbimiz! Bize semadan, evvelimize (bize) ve sonumuza (bizden sonrakilere) bayram ve senden bir ayet olacak bir sofra indir. Bizi rızıklandır. Sen rızık verenlerin en hayırlısısın.” (Mâide 114) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle dua ederdi: يا مقلّب القلوب ثبت قلبي على دينك “Ey kalpleri evirip çeviren! Kalbimi dinin üzere sabit kıl.” İbnu’l-Arabî (rahimehullah) A'râf 180. ayetin tefsirinde şunları kaydetmiştir: “Her bir isimle o isme uyan şey istenilir. Dersin ki: “Yâ Rahîm! Bana rahmet et”, “Yâ Hakîm! Benim lehime hüküm ver”, “Yâ Rezzâk! Beni rızıklandır”, “Yâ Hâdî! Beni hidayet et.” Şayet genel (kapsayıcı) bir isimle dua edersen dersin ki: “Yâ Mâlik! Bana rahmet et”, “Yâ Azîz! Benim lehime hüküm ver”, “Yâ Latîf! Beni rızıklandır.” Şayet en büyük (en genel) isimle dua edersen: “Yâ Allâh!” dersin. Zira bu her bir ismi içermektedir. Ama “Yâ Rezzâk! Bana hidayet et” deme, ancak (bununla) “Yâ Rezzâk! Beni hidayetle rızıklandır” demeyi kastetmen hariç.” Allâme Muhammed Emîn eş-Şankîtî (rahimehullah) şöyle söylemiştir: “Bazı âlimler şöyle demişlerdir: “Dersin ki: “Yâ Rahîm! Bana rahmet et”, “Yâ Râzik! Beni rızıklandır”, “Yâ Hakîm! Benim lehime hüküm ver.” Ama: “Yâ Hakîm! Beni bağışla” veya “Yâ Rezzâk! Bana rahmet et” ise demezsin. Ancak tahkik şudur ki; bunların hepsi caizdir. Çünkü Allah’ın isimleri birbirlerini gerektirirler; bu isimlerde bulunan herbir sıfat (mesela “el-Kadîr” ismindeki kudret sıfatı), sıfatlarının azametinden ötürü diğer sıfatların hepsini gerekli kılar.” (el-Azbu’n-Nemîr) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: ألِظّوا بياذا الجلال والإكرام “(Dualarınızda) Yâ Ze’l-Celâli ve’l-İkrâm’ı bırakmayın/çokça söyleyin.” (Nesâî; es-Sunenu’l-Kubrâ, Ahmed, Tirmizî) Hâkim, Zehebî, el-Elbânî, Şuayb el-Arnaût: Sahih. Tirmizî ve Ahmed’in (rahimehumallah) rivayet ettiklerine göre Muâz b. Cebel (radiyallahu anh) anlatıyor: “Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) “Yâ Ze’l-Celâli ve’l-İkrâm” diyen bir adamı işitti. Dedi ki: استجيب لك فسل “Sana icabet edildi. (İsteğini) iste.” (Tirmizî, Şuayb el-Arnaût: Hasen. El-Elbânî: Zayıf.) “Yâ Ze’l-Celâli ve’l-İkrâm”ın manası: Ey celâl (azamet) ve (veli kullarına) ikrâm sahibi! Kimi alimlere göre bu isim ism-i a’zam (Allah’ın en büyük ismi)’dir. 7) Dua’dan Önce Allah Teâlâ’nın Yaptığı İyilikleri, İhsânını Zikretmek Zekeriyya (aleyhisselam)’ın çocuk istemeden evvel söylediklerinden biri şöyleydi: وَلَمْ أَكُنْ بِدُعَائِكَ رَبِّ شَقِيًّا “Sana dua etmekle Rabbim hiç şakiyy olmadım (kabul etmeyerek hiçbir zaman beni mutsuz/mahrum etmedin, hep dualarıma icabet ettin.)” (Meryem 4) Yûsuf (aleyhisselam) şöyle dua etmişti: رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ “Rabbim! Bana mülk (hükümdarlık) verdin ve bana rüya tabirini öğrettin. Ey göklerin ve yerin benzersiz yaratıcısı! Sen dünya ve ahirette benim velîmsin. Müslüman olarak canımı al ve beni salihlere kat.” (Yûsuf 101) İbrâhîm (aleyhisselam): الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاءِ “Hamd, yaşlılığ(ım)a rağmen bana İsmâîl’i ve İshâk’ı bahşeden Allah’a mahsustur. Şüphesiz ki Rabbim duayı işitendir.” (İbrâhîm 39) demiş, sonra dua etmiştir. 8) Yaptığımız ve Yapıyor Olduğumuz Salih Amellerimizle Tevessül رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ “Rabbimiz! Biz, “Rabbinize iman edin” diye imana çağıran bir münâdiyi işittik ve hemen iman ettik. Rabbimiz! Günahlarımızı bağışla, kötülüklerimizi sil ve canımızı iyilerle beraber al (vefatımızdan sonra bizi salihlerle kıl.)” (Âli İmrân 193) Mağaraya sığınıp orada mahsur kalmış meşhur üç kişi, sıdk ile yaptıkları salih amellerini vesile kılarak dua etmiş ve kurtulmuşlardı. Namaz, sadaka, tilavet, zikir gibi herhangi bir salih amelin ardından dua etmek de bu kabildendir, icabete sebeptir. Allah Teâlâ Bakara 127-129. ayetlerinde, İbrahim ve İsmâîl (aleyhimesselam)’ın Kâbe’nin temellerini yükseltirlerken yaptıkları duayı haber vermiştir. 9) Dua Etmeden Evvel Tevbe ve İstiğfâr’da Bulunmak İstiğfâr, yağmura, bol rızka, çocuk sahibi olmaya, huzurlu bir hayata, maddî-manevî-bedenî (her manasıyla) kuvvetin artıp sıkıntıların gitmesine, duaya icabete sebeptir. Bir gün Hasan Basrî’nin (rahimehullah) yanına biri gelmiş ve O’na yağmur yağmaması sebebiyle tarlasının meyve-sebze vermediğini şikâyet etmiş. O da ona: “çokça istiğfâr et” diye tavsiyede bulunmuş. Sonra bir başkası gelmiş ve fakirliğini şikâyet etmiş, ona da: “çokça istiğfâr et” diye nasihat etmiş. Sonra başka birisi daha gelmiş ve çocuğunun olmamasını şikâyet etmiş, ona da yine: “çokça istiğfâr et” demiş. Bunun üzerine yanındaki birisi O’na: “Gelen üç kişi farklı şikâyetlerde bulundu, ama her birine istiğfârı tavsiye ettin!” deyince ona şöyle cevap vermiş: “Allah Teâlâ’nın şu sözünü işitmedin mi?: فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهَارًا “Dedim ki (Nûh): “Rabbinize istiğfâr edin, çünkü O çok mağfiret edicidir. (İstiğfâr edin ki) üzerinize bol bol yağmur indirsin. Mallarınızı ve oğullarınızı çoğaltsın, size bağlar/bahçeler versin ve sizin için nehirler akıtsın.” (Nûh 10-12)” Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ “Rabbinize istiğfâr edin, sonra da (taatle) O’na tevbe edin (dönün) ki sizi belli bir süreye (ölüm vaktinize) kadar güzel bir faydayla (bol rızık ve mutlu bir yaşamla) faydalandırsın ve (ahirette) her fazilet (salih amel) sahibine fazlını (lütfunu) versin.” (Hûd 3) وَيَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ “(Hûd): “Ey kavmim! Rabbinize istiğfâr edin, sonra da (taatle) O’na tevbe edin (dönün) ki üzerinize bol bol yağmur indirsin ve kuvvetinize kuvvet katsın.” (Hûd 52) Ebu Dâvûd, Nesâî ve İbn Mâce’nin (rahimehumullah) rivayet ettikleri, seneden zayıf, lakin manası şüphesiz doğru olan bir hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in şöyle dediği geçmektedir: من لزم الاستغفار جعل الله له من كل ضيق مخرجا ومن كل هم فرجا ورزقه من حيث لا يحتسب “Kim istiğfâra devam ederse/çokça yaparsa Allah onun için her darlıktan/sıkıntıdan bir çıkış yolu, her tasadan/dertten bir kurtuluş kılar ve ona ummadığı bir yerden rızık verir.” Rivayet edildiğine göre; bir gün İmam Ahmed b. Hanbel (rahimehullah) bir beldeye doğru sefere çıkmış. Gece olmuş ve yolda yürürken küçük bir mescid görmüş. Mescide girmiş, orada namaz kılmış ve sonra uyumak istemiş. İmam yatmış ve ardından mescidin bekçisi gelip demiş ki: “Ey adam ne yapıyorsun.” O da: “uyuyorum” deyince, “burası uyuma yeri değil” demiş. Adam O’nun İmam Ahmed olduğunu bilmiyordu ve İmam da kendisinin İmam Ahmed olduğunu ona söylememişti, eğer bilseydi ona hürmet eder, izin verirdi. İmam: “bana izin ver de biraz uyuyayım” deyince bekçi: “hayır, olmaz. Böyle yapacaksan çık buradan” demiş. İmam Ahmed ne kadar da onu ikna etmeye çalışmışsa da bunu başaramamış ve mescidden çıkmış. Ve mescidin kapısının eşiğinde uyumaya başlamış. Ama bekçi bir daha yanına gelmiş ve mescidin kapısının önünde de olsa uyuyamayacağını söylemiş, O’nu buradan uzaklaştırmış. İmam yolun ortasında yorgun bir haldeyken bir fırıncı O’nu görmüş, O’na acımış ve demiş ki (tabi bilmiyor kim olduğunu!): “Benimle dükkânıma gel, bu gece seni misafir olarak ağırlayayım.” İmam da bunu kabul etmiş ve onunla birlikte fırına gitmiş. İmam oturmuş ve bir süre adamı seyretmeye başlamış. Bakmış ki fırıncı her hamur yoğurduğunda çok defa “Estağfirullâh” diyor. İmam ona demiş ki: “Sen ne zamandan beri bu hal üzeresin.” O da: “Uzun zamandan beri” demiş. İmam sormuş: “Peki bu istiğfârının semeresini gördün mü?” Adam: “Evet, Allah Teâlâ’dan her ne istemişsem bana icabet etti. Ama tek bir dua hariç, henüz ona icabet etmedi; Rabbime dua ettim ki İmam Ahmed b. Hanbel ile karşılaşayım!” Bunun üzerine İmam şöyle demiş: “Allâhu Ekber! Allah duana icabet etti. Ben Ahmed b. Hanbel’im. Allah beni senin yanına kadar getirdi.” İstiğfâr, kilitleri/sorunları/çıkmazları açan bir anahtardır. Şeyhu’l-İslam İbn Teymiyye (rahimehullah) şöyle demiştir: “Bir mesele bana kapalı gelir, bunun üzerine 1000 kere veya daha fazla veya daha az Allah’a istiğfâr ederim, ta ki Allah bana o meseleyi açar.” İstiğfâr, azaba ve musibetlere karşı kalkandır. Ebu Musa el-Eş’arî (radiyallahu anh) şöyle söylemiştir: إنه كان قبلُ أمانان، قوله: "وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ" أما النبي صلى الله عليه وسلم فقد مضى وأما الاستغفار فهو دائر فيكم إلى يوم القيامة “Önceden iki eman vardı. Allah Teâlâ şöyle demiştir: “Sen içlerinde iken Allah onlara azap edecek değildir. Ve onlar istiğfâr ederlerken de Allah onlara azap edici değildir.” (Enfâl 33) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) ayrıldı. İstiğfâr ise kıyamet gününe kadar aranızda dolaşıcıdır.” 10) Yalvararak, Ağlayarak ve Sessiz Bir Şekilde Dua Etmek ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً “Rabbinize yalvararak/boyun eğerek/zelil bir şekilde/huşû’ ile ve gizlice dua edin.” (A’râf 55) إِذْ نَادَى رَبَّهُ نِدَاءً خَفِيًّا “(Zekeriyya) Rabbine gizli bir nida (ses) ile nida etmişti.” (Meryem 3) 11) Zayıflığı/Acziyeti İzhar Etmek قَالَ رَبِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبًا... وَكَانَتِ امْرَأَتِي “(Zekeriyya) dedi ki: “Rabbim! Gerçekten (yaşlılıktan) kemiklerim zayıfladı (kuvvetim gitti) ve baş(ım)da beyazlık tutuştu (yayıldı.)… Karım da kısırdır.” (Meryem 4) Yûsuf (aleyhisselam): وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُنْ مِنَ الْجَاهِلِينَ “…Şayet benden onların tuzağını (şerrini) defetmezsen onlara meyleder ve cahillerden olurum.” (Yûsuf 33) قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ “(Âdem ve zevcesi) dediler ki: “Rabbimiz! Nefislerimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz ve bize rahmet etmezsen kesinlikle kaybedenlerden oluruz.” (A’râf 23) Nuh (aleyhisselam) kavminden ümit kesince: فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ “Bunun üzerine Rabbine şöyle dua etti: “Gerçekten ben yenik düşmüş durumdayım, yardım et.” (Kamer 10) 12) Korkarak ve Umarak Dua Etmek Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: “O’na (azabından) korkarak ve (rahmetini, sevabını, icabet edeceğini) umarak dua edin.” (A’râf 56) 13) İcabet Edileceğine Kesin Olarak İnanmak ve Kalbin Hâzır Olması, Tamamen İstenilen Şeye Yönelmesi/Talepte Ciddi Olmak Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: ادعوا الله وأنتم موقنون بالإجابة واعلموا أن الله لا يستجيب دعاء من قلب غافل لاه “(İcabet şekillerinden biriyle) icabet edileceğine yakînen inanarak (Allah’a hüsn-ü zan ederek) dua edin. Bilin ki Allah (ne dediğinden) ğâfil, (manasından başka şeylerle) oyalanan bir kalpten (çıkan) dua’ya icabet etmez.” (Tirmizî) Hâkim (rahimehullah): “İsnâdı mustakîm bir hadistir” demiştir. Ancak bu doğru bir hüküm olmayıp hadis zayıftır. Lakin hadis bundan başka farklı lafızlarla 3 yolla daha gelmiştir. Bunlardan birini İmam Ahmed (rahimehullah) rivayet etmiştir. Bu rivayet için Ahmed Şâkir (rahimehullah) “sahih”, Munzirî, Heysemî, Abdulkâdir el-Arnaût (rahimehumullah) ise “hasen” hükmü vermişlerdir. Kimi muhaddisler ise buna da zayıf demişlerdir ki doğru olan da budur. Diğer iki rivayet ise zayıftır. Böylelikle naklettiğimiz hadis bu 3 rivayetin desteği ile “hasen li ğayrih” derecesine çıkmaktadır. Nitekim el-Elbânî de (rahimehullah) bu sebeple hadise “hasen” hükmü vermiştir. 14) İsteği Kesin Bir Şekilde İfade Etmek, Allah’ın Dilemesine Bağlamamak Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: لا يقولنّ أحدكم: اللّهم اغفر لي إن شئت، اللّهم ارحمني إن شئت، ليعزم المسألة فإنه لا مكره له “Sizden biriniz (dua ettiği zaman): “Yâ Allâh! Şayet dilersen beni bağışla”, “Yâ Allâh! Şayet dilersen bana rahmet et” (başka bir rivayette: “Yâ Allâh! Şayet dilersen bana ver”, başka bir rivayette: “Yâ Allâh! Şayet dilersen beni rızıklandır” gibi) demesin, isteğe azmetsin/istekte kararlı olsun. Zira O’nu (Allah)’ı zorlayan hiçbir kimse yoktur.” (Buhârî, Muslim) Yani Allah’ın dilemesine bağlayarak istemek sanki; “ama şayet dilemezsen, yani zorla yaparsan/verirsen bunu istemiyorum, sadece rızan varsa istiyorum” demek gibidir ki, Allah Teâlâ’yı kimse zorlayamaz, O zaten sadece dilediğini yapandır. Ayrıca; bu şekilde istemek “bağışlamasan da olur…” anlamını da taşımakta; yani bunda Allah’a ve istenilen şeye ihtiyaç duymama vardır. Yine bunda istemede bir zayıflık vardır. Keza Allah Teâlâ’nın isteğine icabet edeceğinde şüpheli olma, O’na hüsn-ü zan etmeme vardır. 15) Dua’yı 3 Kere Tekrarlamak İbn Mes’ûd (radiyallahu anh) şöyle demiştir: وكان إذا دعا دعا ثلاثا وإذا سأل سأل ثلاثا “(Nebi sallallahu aleyhi ve sellem -beddua da dahil-) dua ettiği zaman (genelde) 3 defa dua eder, istediği zaman 3 defa isterdi.” (Müslim) 16) Dua’nın Sebebini Açıklamak: وَقَالَ نُوحٌ رَبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا إِنَّكَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا “Nûh dedi ki: “Rabbim! Yeryüzünde kâfirlerden hiçbir kimseyi bırakma (helak et). Çünkü sen şayet onları bırakırsan kullarını saptırır ve sadece fâcir kafir doğururlar.” (Nûh 26-27) وَإِنِّي خِفْتُ الْمَوَالِيَ مِنْ وَرَائِي وَكَانَتِ امْرَأَتِي عَاقِرًا فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا يَرِثُنِي وَيَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا “(Zekeriyya): “Ve ben arkamdan (vefatımdan sonra) yakınlar(ımın bu dini zayi edeceklerin)den korkuyorum. Ve karım da kısırdır. O halde bana katından bana ve Ya’kûb hanedanına (ilim ve nübüvvette) mirasçı olacak (olması için) bir veli (yardım edecek bir çocuk) bahşet.” (Meryem 5-6) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Bedir günü zafer isterken şöyle demiştir: اللهم إن تهلك هذه العصابة من أهل الإسلام لا تعبد في الأرض “Yâ Allâh! Şayet bu Müslüman topluluğu helak edersen yeryüzünde sana ibadet edilmez.” (Muslim) 17) Dua’da Sadece Dünyevi Şeyler İstememek Allah Teâlâ şu ayetinde duasında sadece dünyevi şeyler isteyenleri kınamıştır: فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ “İnsanlardan kimisi vardır ki: “Rabbimiz! Bize dünyada (sıhhat, mal-mülk v.s) ver” der. Bu kimse için ahirette hiçbir nasib yoktur.” (Bakara 200) Bir sonraki ayette ise duasında hem dünya hem de ahiret güzelliğini istemeyi toplayan kimseleri övmüştür: وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ أُولَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ “Onlardan kimisi de vardır ki: “Rabbimiz! Bize dünyada da güzellik ver, ahirette de güzellik (ver.) Ve bizi ateş (cehennem) azabından koru” der. İşte bu kimseler için yaptıklarından nasib vardır. Allah hesabı hızlı görendir.” Bu dua, dünya ve ahiret hayırlarının hepsini kapsamaktadır. Enes (radiyallahu anh)’ın naklettiğine göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in en çok yaptığı duası bu idi. (Buhârî, Muslim) 18) Namaz Haricinde Dua Ederken Sema'ya Bakmak Allah Teâlâ şöyle demiştir: قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ “(Kıblenin değişmesi için) yüzünün semaya doğru çevrildiğini görüyoruz.” (Bakara 144) Muslim’in (rahimehullah) rivayet ettiğine göre Mikdâd (radiyallahu anh) Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in sütünü içmesi kıssasını anlatırken şunu nakletmiştir: فرفع رأسه إلى السماء فقلت: الآن يدعو علي فأهلك فقال في دعائه: اللهم أطعم من أطعمني وأسق من أسقاني “…Bunun üzerine (Nebi) başını semaya doğru kaldırdı. (Kendi kendime) dedim ki: “Şu anda bana beddua ediyor, bu sebeple helak olacağım.” Şöyle dedi: “Yâ Allâh! Beni yedireni yedir ve beni içireni içir.” Allâme Abdulaziz et-Tarîfî (hafizahullah ve fekke esrah) şöyle demiştir: “Dua ederken ta’zîmen semaya (yukarıya) bakmak terkedilmiş sünnetlerdendir.” 19) Sıkıntılı Durumlarda İcabet Edilmesi İçin Rahatlık Zamanlarında Özelde Çokça Dua Etmek Genelde Taatlerle Yakınlaşmak Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: من سرّه أن يستجيب اللّه له عند الشدائد والكُرَب فليكثر الدعاء في الرّخاء “Kim Allah’ın kendisine zor durumlarda ve keder hallerinde icabet etmesini isterse o halde rahatlıkta duayı çokça yapsın.” (Tirmizî, Hâkim) Hâkim, Zehebî, Suyûtî: Sahih. Tirmizî, El-Elbânî: Hasen. Meşhur İbn Abbâs hadisinde şöyle buyurmuştur: تعرف إلى الله في الرخاء يعرفك في الشدة “Rahatlıkta Allah’ı (salih amellerle) tanı (yakınlaş) ki O da seni zorlukta tanısın.” (Ahmed) Yûnus (aleyhisselam) Rabbisini rahatlık zamanlarında tanıdı, Allah da O’nu balığın karnında: لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ “Senden başka hiçbir ilah yoktur. Seni bütün noksanlıklardan tenzih ederim. Ben (nefsine) zulmedenlerden oldum.” (Enbiyâ 87) diye dua ettiğinde tanıdı. Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ “Şayet O (Yûnus) tesbîh edenlerden olmasaydı büyük balığın karnında diriltilecekleri güne kadar kalırdı.” (Sâffât 143-144) Tîbî (rahimehullah) şöyle demiştir: “Şükreden, basiretli bir müminin mizacından biri, atmadan önce oka tüy yapıştırması, zorunluluk halinden önce Allah’a sığınmasıdır.” 20) “Âmîn” Diyerek Bitirmek “Âmîn” kelimesi “icabet et” anlamına gelir. Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-âlemîn. Ömer Faruk

“Rasûllerin arasının kesildiği her fetret döneminde ilim ehlinden arta kalan kimseler bırakan Allah’a hamd olsun. Onlar ki sapmış olanları hidayete çağırırlar ve onlardan gelen eziyetlere sabrederler. Ölmüş olanları Allah’ın kitabıyla ihya ederler ve körleşmiş olanları Allah’ın nuruyla tekrar görür ederler. Böylece İblisin öldürdüğü nice kimselere hayat vermişlerdir ve nice yolunu şaşırıp sapmış kimseleri hidayet etmişlerdir. Ulemanın insanların üzerinde etkisi ne kadar güzelse insanların ulemaya tepkileri de o kadar kötü olmuştur. Onlar Allah'ın kitabını aşırıların tahriflerinden, iptal edenlerin uydurmalarından ve cahillerin tevillerinden arındırırlar.”[1] Ehl-i Sünnet’in büyük imamlarından olan İmam Ahmed bin Hanbel (rahimehullah) zındıklara ve Cehmilere verdiği reddiyeye bu sözlerle başlamıştır. Cehaletin arttığı, nefsin hüküm sürdüğü, hakkın batılla karıştığı, bid’atlerin çoğaldığı, haramların mubah görüldüğü, fitnenin her kalbe girdiği, İslam kisvesinde şeytanların itibar kazandığı, deccalların ümmeti ifsad ettiği, eşyanın hakikatini kaybettiği zaman Rabbine kulluk etmekte sabit olanların hakiki önderlere ihtiyacı vardır… Geceyi gündüzden ayırt edebilen, gece çöktüğünde yolu görebilen, fırtınada oturmasını bilen, gerektiğinde ayaklanabilen, doğru fecri yalancı fecirden temyiz edebilen hakiki rehberlere ihtiyaç vardır… Eşyayı bilen, hastalığını teşhis edebilen, tedavi yolunu bilen ve en münasip ilaçları verebilen hakiki hekimlere ihtiyaç vardır… Rabbini tanıyan, kendini tanıyan, acizliğini itiraf eden, gücünü Rabbine karşı dürüstlükte bilen, izzeti kardeşine karşı merhamette arayan, düşmanına karşı adaleti zillet görmeyen hakiki komutanlara ihtiyaç vardır… Sadece ilahi emre boyun eğen, Kur’an ve Sünnet’i tek düstur edinen, egemenliği kayıtsız ve şartsız sadece Allah için ispat eden, ittibada Rasûlullah Muhammed (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’i ifrad eden, sahabenin ayak izlerinden çıkmayan hakiki imamlara ihtiyaç vardır… Çünkü insan acizdir, muhtaçtır… Hidayete muhtaçtır. Hidayetin bir kısmını Allah (celle ve âlâ) Kendisine tahsis etmiştir ve diğer kısmını hidayet önderlerine yerleştirmiştir. Kendisine mahsus kıldığı hidayet; insanı doğru yola tevfik etmesi, kalbini doğruya açmasıdır. Diğeri ise; irşad ehline, insanlara doğru yolu göstermek için verdiği hidayettir. Pekâlâ, doğru yolu gösterenler kimlerdir? Bizim muhtaç olduğumuz hakiki önderler kimlerdir? Bunun cevabı: Âlimlerimizdir. Bu ümmetin hakiki önderleri bu ümmetin Rabbani âlimleridir. Denilse ki: Neye göre ulemayı bu ümmetin önderleri yaptın? Derim ki: Birincisi; çünkü Allah (celle ve âlâ)’yı en iyi tanıyan ve O’ndan gereğince korkan Rabbani âlimlerdir. Allah (celle ve âlâ) şöyle buyuruyor: شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ “Allah hakkı ve adaleti ikame edip Kendisinden başka hiçbir ilah olmadığına şahadet etti. Melekler ve ilim sahipleri de buna şahitlik ettiler. Başka ilah yoktur, ancak O el-Aziz’dir, O el-Hâkim’dir.”[2] Ebu Abdullah el-Kurtubi (rahimehullah) “Allah şahadet etti, yani açıkladı ve bildirdi manasındadır” der. Ez-Zeccac “Şahit, şeyi bilen ve beyan edendir. Allah bize vahdaniyetini yarattıkları ve beyan ettikleriyle açıklamıştır” der.[3] Muhammed İbn-i Âşûr (rahimehullah) şöyle der: “İstersen şahadet etti yerine beyan etti ve delilleri ikame etti diyebilirsin. Mahlûkatın icad edilmesi gibi delillerle vahdaniyeti ispat etmeyi, şahidin açığa kavuşmuş ve belli olmuş bir davayı tasdik etmesine benzetmiştir. Melekler ise vahdaniyetini Rasûllere indirdikleri vahiyle ve dillendirdikleri medhiyelerle beyan etmişlerdir. Ve ilim ehli mülhitlere karşı ikame ettikleri hüccetlerle vahdaniyetini beyan etmişlerdir.”[4] Ve Abdurrahman bin Nâsır es-Sadi (rahimehullah) şöyle der: “Bu ayet-i kerimede Allah-u Teâlâ vahdaniyetini en güçlü şekilde kararlaştırıyor. Kendi şahitliği ve mahlûkatın en üstün ve seçkinleri olan meleklerin ve ilim ehlinin şahitlikleriyle. Allah-u Teâlâ’nın Kendisinden başka ilah olmadığına şahitlik etmesi, vahdaniyetini ispat eden hüccetler ve kat’i deliller ikame etmesiyle gerçekleşiyor. Bunun envai delillerini ufuklara ve mahlûkatın özlerine yerleştirmiştir… Meleklerin tevhide şahitliklerini Allah ve Rasûlleri bize haber vermişlerdir. İlim ehlinin şahitliğine gelince, onlar bütün dini mevzularda ve özellikle en önemlisi ve en üstünü ve şereflisi olan tevhid mevzusunda müracaat mercileridir. İlkinden sonuncusuna kadar bütün ilim ehli tevhid mevzusunda ittifak etmişlerdir, ona çağırmışlardır ve insanlara tevhide giden yolu beyan etmişlerdir. Bunun için şahitlik edilmiş olan bu gerçeğe mahlûkatın iltizam etmesi ve gereğince amel etmesi vacip olmuştur. Ayrıca bu ayet-i kerimede en şerefli işin tevhid ilmi olduğuna delil vardır. Çünkü Allah buna Kendisi şahitlik etmiştir ve kullarının en seçkinlerini buna şahit kılmıştır. Şahitlik ise ancak ilme ve yakine dayanır. Şahitlik gözle görme menzilindedir. Bunun için bu ayet-i kerimede tevhid ilminde bu menzile ulaşmamış olanın ilim ehlinden olmadığına da delil vardır. Ayrıca bu ayet-i kerime ilim ve ilim ehlinin faziletini başka birçok yönden de ortaya koymaktadır. Bunlardan biri şahitlik edilecek olan en muazzam meseleye Allah’ın sair insanlar arasından şahitliği ilim ehline mahsus kılmış olmasıdır. Sonra onların şahitliklerini Kendisinin ve meleklerin şahitliği ile birlikte zikretmiş olmasıdır. İlim ehlinin diğer bir seçkinliği ise Allah’ın onları insanların üzerine şahitler ve hüccet kılmış olmasıdır… Ayrıca Allah’ın ilim ehlinin şahitliğini kabul etmesi onları tezkiye ve ta’dil ettiğini de ifade etmektedir. Bunun kapsamında ulemanın adalet sahibi oldukları, diğer insanların onlara tabi oldukları, ulemanın ise kendilerine uyulması gereken önderler oldukları tespit edilmektedir.”[5] Ve Allah (celle ve âlâ) şöyle buyuruyor: إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ “Kulları içinde ancak âlimler Allah’tan korkar. Şüphesiz Allah azizdir, gafurdur.”[6] Ebu Abdullah el-Kurtubi (rahimehullah) şöyle der: “Bu ayet-i kerimede kast olunanlar Allah’ın kudretinden korkan ilim ehlidir. İbn-i Abbas (radiyallahu anhu) “Bunlar Allah-u Teâlâ’nın her şeye kadir olduğunu bilen kimselerdir” demiştir. Ve er-Rabi bin Enes “Allah’tan korkmayan bir kimse âlim değildir” demiştir. Nakledildiğine göre de Mücahid “Ancak Allah-u Teâlâ’dan korkan kimse fakihtir” demiştir.”[7] Abdurrahman bin Nâsır es-Sadi (rahimehullah) şöyle der: “Allah’ı daha iyi bilen, O’ndan daha çok korkar. Allah’tan korkması ise onun masiyetlerden uzak kalmasını ve korktuğu kimseye hazırlanmasını gerektirir. İşte bu da ilmin faziletini ve onun Allah’tan korkmaya sebep olduğuna delildir. Allah’tan korkanlar Allah’ın lütuf ve ihsanına mazhar olacak kimselerdir. Allah-u Teâlâ’nın buyurduğu gibi: “Allah onlardan razı olmuştur. Onlar da O’ndan hoşnut olmuşlardır. İşte bu Rabbinden korkan kimseler içindir.”[8] Ve ikincisi; çünkü eşyanın hakikatini istinbat eden ve insanlara beyan eden Rabbani âlimlerdir. Allah (subhanehu ve teâlâ) şöyle buyuruyor: وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا “Kendilerine güven veya korkuya dair bir haber geldiğinde onu hemen yayıverirler. Hâlbuki bunu Rasûlü’ne veya içlerinden emir sahiplerine döndürmüş olsalardı, içlerinden istinbat yapanlar (işin hakikatini araştırıp çıkaranlar) onun ne olduğunu elbette bilirlerdi. Allah’ın üzerinizdeki lütfu ve rahmeti olmasaydı pek azınız müstesna şeytana uymuş gitmiştiniz.”[9] Ayet-i kerimede geçen emir sahipleri için Katade (rahimehullah) “âlimlerine” demiştir. Ve İbn-i Cureyc (rahimehullah) “Dinde fıkıh ve akıl sahibi olanlar” demiştir. Ve Ebu’l-Âliye (rahimehullah) da emir sahipleri “yani ilim ehli” demiştir.[10] İmam İbn-i Cerir (rahimehullah) şöyle der: “Göze kapalı kalanı veya kalbe gizli kalanı istihrac etmeye (çözümlemeye) istinbat denir.”[11] Ebu Abdullah el-Kurtubi (rahimehullah) şöyle der: “ اسْتِنْبَاط (İstinbat) “suyu istinbat ettim” den gelmedir. Zira “suyu istinbat ettim” yani “suyu çıkardım” manasına gelir. النَبَط (en-nebat) ilk kazıldıktan sonra kuyudan çıkartılan ilk sudur. Bu suya nebat adının verilmesinin sebebi toprakta olan bir şeyi çıkartmış olduklarından ötürüdür. Lügatte istinbat etmek, çıkartmak manasındadır.”[12] Binaenaleyh, ulema her aklın ulaşamadığı, her fehimin idrak edemediği hakikatleri ortaya çıkarabilen bir konuma sahiptirler. Zira ulema, hakikatleri beyan eden ilmin sahipleridirler. Bu ilim sadece vahye dayanan Kur’an ve Sünnet ilmidir. Allah (celle ve âlâ) her eşyanın hakikatini ya Kitabıyla ve(ya) Nebevi Sünnetle beyan etmiştir. Dolayısıyla her âlim Kur’an ve Sünnet ilminde fıkhına (derinliğine) göre yaratılışa, hakikatlerine ve yaratılışın sırlarına vakıf olabilir. Elbette bu durumda olanlar önderliğe en ehil olanlardır. Bunun için Allah (celle ve âlâ) ayet-i kerimede insanları “Kendilerine güven veya korkuya dair bir haber geldiğinde onu hemen yayıverirler” diyerek kınamıştır. Ve “Hâlbuki bunu Rasûlü’ne veya içlerinden emir sahiplerine döndürmüş olsalardı, içlerinden istinbat yapanlar (işin hakikatini araştırıp çıkaranlar) onun ne olduğunu elbette bilirlerdi” buyurarak da istinbat ehlinin tevcihlerine iltizam etmelerini tembihlemiştir. Özellikle doğru ve yanlışın, hak ve batılın, sünnet ve bid’atin, helal ve haramın iyice birbirine karıştığı zamanlarda istinbat ehline çok daha fazla ihtiyaç vardır. Zira bu zamanlarda eşyanın zahiri hakikatinin zıddı olan bir hâle girebilir. Özellikle bu, tesmiyelerde söz konusu olmaktadır. Bu konuda Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) çok önceden uyarıda bulunmuştur. İmam Ahmed (rahimehullah)’ın Ubade İbni’s-Samit (radiyallahu anhu)’dan tahric ettiği sahih hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şöyle buyuruyor: “Ümmetimden bir taife olacak, bunlar hamrı (içkiyi) isminden başka bir isimle adlandırarak helal kılacaklardır.” Nitekim insanın Rabbine ilk isyanı da ancak bu yoldan gerçekleşmiştir. Mel’ûn İblis, insanların babası Âdem (aleyhissalatu ve sellem)’e nehyedilmiş olan ağacı “ölümsüzlük ağacı” olarak tanıtmıştır. Binaenaleyh, aslında isim, şeyin hakikatine delalet eden lafızdır lakin nefislerin hüküm sürdüğü ve hevanın kalplere imam olduğu zamanlarda isim daima hakikatine delalet etmeyebilir, bilakis nadiren delalet eder. Ekser hâlde böyle zamanlarda isimler, içi gerçeklerinden boşaltılmış veya aslen ona ait olmayan başka gerçeklerle karıştırılmış veya hatta tamamıyla değiştirilmiş lafızlar olmaktan başka bir şey değillerdir. Bunun için özellikle böyle zamanlarda tahrif edilmiş isimleri hakikatine döndürebilen istinbat ehline ihtiyaç vardır. Ancak bu muhakkik âlimlere tabi olmakla insan doğru yoldan sapmaz. Bir de buna şeriatta hükümlerin isimlere terettüp ettiğini ilave edersek o zaman durumun ne kadar vehim olduğunu ve istinbat ehli ulemanın ne kadar önemli olduğunu anlamış oluruz. Zira şeriat eşyayı isimlendirmeden kavrayamaz ve yargılayamaz. Eşya aldığı isme göre hüküm alır. Mesela bir binaya cami dediğimizde farklı hüküm alır, mescit dediğimizde farklı hüküm alır ve musalla dediğimizde farklı hüküm alır. Aynı binaya Mescid-i Dırar dediğimiz zaman ise daha farklı bir hüküm alır. Aynı binanın hem cami hem mescit hem musalla ve hem de mescid-i dirar olması mümkün değildir. O binanın bu açıdan bir hakikati vardır. Binaya hakikatine münasip isim verildiğinde adalet kaim olur ve ancak o zaman şeriat hakkı ve adaleti ikame edebilir. Aksi takdirde şer’î hüküm mucibi olan yaratılışa isabet etmemiş olur. Yaratmak da emretmek de Allah’a aittir. O (celle ve âlâ) eşyayı yaratmıştır ve ona en uygun hükmü vermiştir. Hükmü de zahire bağlamıştır. Ama eşyanın batıni (hakikati) zahiriyle mutabık olmadığı zaman hakikati istinbat ederek adaleti kaim ve şeriatı hâkim kılacak istinbat ehli muhakkik âlimlere ihtiyaç vardır. Özellikle şu günlerde tekfirci, harici, mürcie, sahveci, bid’atçi gibi isimler herkesin ağzındadır ve herkes bu isimleri kullanarak başkalarını yargılamaktadır. Pekâlâ, bu isimlerin şer’î hakikatleri nedir? Verilen isim o muayyen şahsa ne kadar mutabıktır? Ama bu kimin umurunda? Kör taassubun hâkim olduğu kalp için hakikatler ne zaman önemli olmuştur ki? Fakat Rabbine kavuşmayı arzulayanlar için önemlidir. Çünkü Allah (azze ve celle) sadece hakikatlere bakar… Senin hakikatine bakar! Bunun için Rabbani âlimler hakiki önderlerimizdir. Üçüncüsü; çünkü Rabbani âlimler enbiyanın varisleridir. İmam Ebu Davud (rahimehullah)’ın Ebu’d-Derda (radiyallahu anhu)’dan tahric ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şöyle buyuruyor: وَإِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ وَإِنَّ الأَنْبِيَاءَ لَمْ يُوَرِّثُوا دِينَارًا وَلاَ دِرْهَمًا وَرَّثُوا الْعِلْمَ فَمَنْ أَخَذَهُ أَخَذَ بِحَظٍّ وَافِرٍ “Âlimler Nebilerin varisleridir. Nebiler miras olarak dinar ve dirhem bırakmazlar, ilim bırakırlar. Kim o ilmi elde ederse çok büyük bir nasip elde etmiş olur.” Hafız Ebu’l-Abbas el-Kurtubi (rahimehullah) şöyle der: “Âbid oldukları miktarda âbidlerde ondan ilim miras almalarına rağmen Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) varisliği âlimlere mahsus kılmıştır. Çünkü ilmi taşıma konusunda ve ilmi insanlara tebliğ etmekte ve onları irşad etmekte ve hidayet etmekte Nebi (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’in naibleri âlimlerdir. Ondan (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’den sonra ümmetin maslahatını bilen, onun sünnetini koruyan ve şeriatını muhafaza eden onlardır. Bunun için onun varisliğini en çok hak eden ve naibliğe ve hilafete en layık olan âlimlerdir.”[13] Bu manada Rabbani âlimler, önderliği, imamlığı Nebi (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’den miras almışlardır. Elbette onlar imamlığa varis olacaklar. Onlar ki Allah’ın kitabının hafızlarıdır, onlar ki Rasûlü Muhammed (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’in sünnetinin hafızlarıdır. Onlarla Allah (celle ve âlâ) sünneti ihya ediyor ve onlarla bid’ati yok ediyor. Melekler semanın bekçileridir. Âlimler de arzın bekçileridir. Ve dördüncü ve sonuncusu; çünkü Rabbani âlimler hidayetle en çok va’d edilmiş olanlardır. Allah (subhanehu ve teâlâ) şöyle buyuruyor: وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ “Yolumuzda cihad edenleri, muhakkak ki onları yollarımıza hidayet ederiz. Muhakkak ki Allah muhsinlerle beraberdir.”[14] İmam Süfyan bin Uyeyne (rahimehullah) İmam Abdullah bin Mübarek (rahimehullah)’a şöyle demiştir: “İnsanların ihtilaf ettiğini gördüğünde mücahidler ve hendek ehliyle beraber ol. Zira Allah-u Teâlâ “onları muhakkak hidayet ederiz” buyurmaktadır.”[15] İmam Süfyan bin Uyeyne (rahimehullah)’ın insanlar derken kastettiği âlimlerdir. Çünkü âlim olmayanların ihtilafı önemsizdir. Mücahidler ve hendek ehliyle kastettiği de mücahid âlimlerdir çünkü cihad ikidir: Nefisle mücadele ve düşmanla mücadele. Cihad ehli âlimler iki tür cihadı da yaptıklarından dolayı bu ayetle muhatap olmaya en layık olanlardır. Dolayısıyla ulemanın ihtilaf ettikleri mevzularda hakka tevfik edilmeye en layık olanlar da mücahid Rabbani âlimlerdir. Ayet-i kerimede وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا kavli “Bizim uğrumuza, Bizim yolumuzda, Bizim rızamız için çaba sarf edenler, nefsiyle mücadele edenler, ilmiyle amel edenler, düşmana karşı savaşanlar” manasındadır ve لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا kavli “onları muhakkak yollarımıza hidayet ederiz” manasındadır. لَنَهْدِيَنَّهُمْ cümlesinin نَهْدِي fiilinin (hidayet ederiz) başındaki lâm harfi te’kid lâmıdır ve sonuna bitişik olan nun harfi de şeddelidir. İkisi de mananın pekiştirilmesini sağlar. Dolayısıyla ilmiyle ve eliyle Allah yolunda cihad edenlerin hidayet edilmeleri hususunda Allah (celle ve âlâ)’nın çok kuvvetli bir va’di vardır. Özellikle şu zamanda şirki, küfrü ve bid’ati her tarafa yayan ve Müslümanları ifsad eden bu müfsid nizamlara karşı savaşmak elbette hak üzere olmanın en belirgin alâmetlerinden birisidir. Sahabenin menheci üzere Kur’an ve Sünnet’i yaşamakla cihad vasfını birleştirmiş olan Rabbani âlimler, işte bunlar hidayet olunmaya en layık olan kişilerdir. Binaenaleyh, hakiki önderler de onlardır. Zira hidayete en yakın olan halkı da hidayet üzere tevcih etmeye en yakın olandır. İmam eş-Şabi (rahimehullah) şöyle der: “Her ümmetin en şerlileri âlimleridir. İslam ümmeti hariç… Onların en hayırlıları âlimleridir.” Ve İmam İbn-i Teymiyye (rahimehullah) şöyle der: “Çünkü İslam ümmeti dışında her ümmet dalalet üzeredir. Onları saptıran âlimleri olmuştur. Bunun için en şerlileri âlimleridir. Ama Müslümanlar hidayet üzeredirler. Hidayet ise ancak âlimleri ile belli olur. Bunun için âlimleri en hayırlılarıdır.” Üstünlük sadece ilim ehlindedir. Onlar, hidayet arayanlar için hidayet ehli rehberdir. Kişinin değeri yaptığı iyiliğe göredir. Sadece cahiller ilim ehline düşmandır. Kendini ilme ada ve ondan başkasını isteme. Zira insanlar ölü, ilim ehli diridir. İnsanlar ölü, ilim ehli diridir. [1] Er-Reddu ala’z-Zenadika ve’l-Cehmiyye, 6. El-Matbeatu’s-Selefiyye baskısı h.1393 [2] Al-i İmran 18 [3] El-Camiu li Ahkami’l-Kur’an 4/42. Daru’l-Kutubi’l-Mısriyye, ikinci baskı h.1384 [4] Et-Tahriru ve’t-Tenvir 3/44. Muessesetu’t-Tarihi’l-Arabi, birinci baskı 1420 [5] Teysiru’l-Kerimi’r-Rahman 124/125. Muessesetu’r-Risale, birinci baskı 1421 [6] El-Fatır 28 [7] El-Camiu li Ahkami’l-Kur’an 14/343,344. Daru’l-Kutubi’l-Mısriyye, ikinci baskı h.1384 [8] Teysiru’l-Kerimi’r-Rahman 689. Muessesetu’r-Risale, birinci baskı 1421 [9] En-Nisa 83 [10] Camiu’l-Beyan 8/572. Muessesetu’r-Risale, birinci baskı 1420 [11] Camiu’l-Beyan 8/571. Muessesetu’r-Risale, birinci baskı 1420 [12] El-Camiu li Ahkami’l-Kur’an 5/292. Daru’l-Kutubi’l-Mısriyye, ikinci baskı h.1384 [13] El-Mufhim 6/686. Dar-u İbn-i Kesir, birinci baskı h.1417 [14] El-Ankebut 69 [15] El-Camiu li Ahkami’l-Kur’an13/365. Daru’l-Kutubi’l-Mısriyye, ikinci baskı h.1384 Tarık Ebu Abdullah

Bu yazı, Kudüs’ün İstanbul’dan önce fethedileceğini ispatlamak için kaleme alınmıştır. بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين İhsan Şenocak’ın twitter hesabından 28 Haziran 2018 tarihinde: “İstanbul'un Fethini Müjdeleyen Peygamberi Ekber'in(sav) Müjdesi Var, Kudüs'ü Fethedecek Ordu İstanbul'dan Gidecek” diye bir tweet atılmış ve Kaside-i Bürde şerhi derslerinin birinden 1:30 dakikalık bir kesit yayınlanmıştır. Yine bundan bir sene önce 20 Temmuz 2017 tarihli: “Kudüsü Fethedecek Ordu İstanbul'dan Gidecek!” başlıklı bir tweet atılmış ve Kayseri’de düzenlenen Diriliş Buluşması programındaki konuşmasından 2:20 dakikalık bir kısım paylaşılmıştır. Bu konuşmalarında İhsan Şenocak, Melhame-i Kubrâ’da Hristiyanları mağlup edecek kalan üçte birlik ordunun, bu zaferin akabinde İstanbul’a gidip orayı fethedeceğini, sonra İstanbul’dan Kudüs’e gideceğini, Kudus’ü kurtaracak, ittihad-ı İslam’ı yeniden tesis edecek ordunun İstanbul’dan gideceğini ifade etmiştir. Şenocak bunları ifade ederken Müslim’in (rahimehullah) rivayet ettiği 7105 nolu hadise dayanmıştır. 14 Mayıs 2018 tarihli ilgili tweetinde bunu şöyle belirtmiştir: “Allah Rasulünün(sallallahu aleyhi ve sellem) işaret buyurduğu gibi İstanbul’dan Şama/Kudüse ordu gidecek (Müslim,H.No:7105); Yahudiyle Müslümanlar arasındaki savaşta ağaçlar ve taşlar dile gelip, ‘Ey Müslüman! Ey Allahın kulu Arkamda saklanan Yahudidir; Gel, onu öldür.’ diyecek (Müslim,2922).” Hadisin metni şudur: لا تقوم الساعة حتى ينزل الروم بالأعماق أو بدابق فيخرج إليهم جيش من المدينة من خيار أهل الأرض يومئذ فإذا تصافوا قالت الروم خلوا بيننا وبين الذين سبوا منا نقاتلهم فيقول المسلمون لا والله لا نخلي بينكم وبين إخواننا فيقاتلونهم فينهزم ثلث لا يتوب الله عليهم أبدا ويقتل ثلثهم أفضل الشهداء عند الله ويفتتح الثلث لا يفتنون أبدا فيفتتحون قسطنطينية فبينما هم يقتسمون الغنائم قد علقوا سيوفهم بالزيتون إذ صاح فيهم الشيطان إن المسيح قد خلفكم في أهليكم فيخرجون وذلك باطل فإذا جاءوا الشام خرج فبينما هم يعدون للقتال يسوون الصفوف إذ أقيمت الصلاة فينزل عيسى ابن مريم صلى الله عليه و سلم فأمهم فإذا رآه عدو الله ذاب كما يذوب الملح في الماء فلو تركه لانذاب حتى يهلك ولكن يقتله الله بيده فيريهم دمه في حربته Bu hadisinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) tarihin en büyük savaşı anlamına gelen, Rumların yani Hristiyanların Müslümanlara karşı 80 sancakla (devletle veya bölükle) geleceği ve her bir sancak altında 12.000 askerin olacağı “el-Melhametu’l-Kubrâ” için Hristiyanlar’ın Halep yakınlarında bulunan A’mâk veya (ravinin şekki) Dâbık’a ineceklerini/karargâh kuracaklarını ve karşılarına Medine’den, o vakitte yeryüzünün en hayırlılarından bir ordunun جيش من المدينة çıkacağını bildirmiştir. “Medine” şehir anlamına gelmektedir ve burada kastedilen Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in bulunduğu şehir olmayıp (bkz: Mirkâtu’l-Mefâtîh, Molla Ali el-Kârî) kimi şârihler A’mâk ve Dâbık Halep yakınlarında bulunduğu için bundan maksadın “Halep” kimileri ise “Dimeşk (bugünkü Suriye’nin başkenti olarak bilinen Şam)” şehri olduğunu ifade etmişlerdir. (Bkz: Şerhu Mesâbîhis’Sunne, İbnu’l-Melek.) Bu şehrin Dimeşk olduğunu destekleyen bir delil, Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in Melhame-i Kubrâ günü Müslümanların çadırı/şehri/kalesinin Dimeşk/Ğûta olacağını haber verdiği meşhur hadisidir. Başka bir delil ise Hâkim ve İbn Mâce’nin rivayet ettikleri ve Hâkim ve Zehebî’nin sahih, Bûsîrî ve el-Elbânî’nin hasen, Şuayb el-Arnaût’un ise (rahimehumullah) zayıf olduğuna hükmettikleri şu hadistir: إذا وقعت الملاحم خرج بعث من الموالي من دمشق هم أكرم العرب فرسا و أجوده سلاحا يؤيد الله بهم الدين “Melhameler (savaşlar, yani Melhame-i Kubrâ) vuku bulduğunda Dimeşk’ten olan Mevâlî (kabilesin)’den bir ordu çıkar. Onlar Arapların atları en değerli (ya da en değerli süvarileri) ve silahları en iyi olanlarıdır. Allah onlarla dini destekler.” İlgili rivayetlerden anlaşılmaktadır ki Mehdi (aleyhisselam) bu savaşta Müslümanların komutanı olacaktır. -Açıklayacağımız üzere- hadisimizin son kısmı da buna delalet etmektedir. Örneğin Hâkim (rahimehullah) gibi (Müstedrek, 4/476) birçok alim de bu ordunun Mehdi’nin ordusu olduğunu açıkça belirtmişlerdir. İbn Kesîr’in (rahimehullah) “en-Nihâye fi’l-Fiteni ve’l-Melâhim” isimli kitabında Mehdi ile ilgili açtığı bölümden sonra bu savaş hakkında bölüm açması O’nun da böyle düşündüğünü göstermektedir. Dolayısıyla Melhame-i Kubrâ zamanında raşid hilafet kurulu bir durumda olacaktır. Tekrar hadisimize dönelim: Sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Mehdi (aleyhisselam)’ın ordusunun üçte birinin savaş başlamadan önce düşman ordusunu gördüklerinde hezimete uğrayıp savaş meydanından kaçacaklarını ve Allah Teâlâ’nın onların tevbelerini asla kabul etmeyeceğini (yani onlara savaştan kaçma günahlarından tevbe etmelerini ilham etmeyeceğini, bu günahlarında ısrarcı olup bundan pişman olmayacaklarını ve bu günahla öleceklerini [1]) diğer üçte birinin şehit olacağını, onların Allah katında şehitlerin en üstünleri olduklarını ve geriye kalan üçte birin ise kafirlere galip geleceğini ve üçte birlik bu ordunun Melhame-i Kubrâ zaferinin hemen ardından Kostantiniyye’ye yani İstanbul’a yönelip orayı fethedeceklerini söylemiştir. Yine Müslim’in rivayet ettiği bir hadisinde İstanbul’un hiçbir silah kullanılmadan savaşsız bir şekilde tehlîl ve tekbîrlerle düşeceğini bildirmiştir, çünkü Allah Teâlâ kafirlerin kalplerine korku atacaktır. Ahmed, Dârimî ve Hâkim’in rivayet ettikleri ve Hâkim, Zehebî ve el-Elbânî’nin sahih olduğuna hükmettikleri bir hadisinde ise İstanbul’un fethinden sonra İtalya’nın başkenti ve Hristiyanların merkezi olan Roma’nın fethedileceğini haber vermiştir. Bu haberlerden, İstanbul’un fethedilmeden önce Hristiyanların veya onların emir kullarının hakimiyetinde olacağı anlaşılmaktadır! (Bkz: el-Esâs fi’s-Sunne, Saîd Havvâ, 2/994) Sonra Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) mücahitler İstanbul’u fethettikten sonra kılıçlarını zeytin ağaçlarına asmış İstanbul ganimetlerini bölüşürlerken şeytan’ın içlerine gelip: “Deccal çıktı! Ailenizin, çocuklarınızın arasına girdi” diye bağıracağını söylemiştir. Bundan hemen sonra şöyle demiştir: فيخرجون وذلك باطل فإذا جاءوا الشام خرج “Bunun üzerine (ganimetleri bırakıp İstanbul’dan Kudüs’e doğru) çıkarlar, halbuki şeytan’ın bu haberi yalandır. Ve Şam’a (yani Kudüs’e) geldiklerinde (Deccal gerçekten) çıkar.” Hadisimize devam etmeden önce şu iki noktaya dikkat çekelim: Bir: Bu söylediklerimizden ortaya çıkıyor ki İstanbul’u fethedecek ve sonra Kudüs’e dönecek olanlar Mehdi’nin ordusu “Araplar”dır. Bunu gösteren bir delil de İbn Hibbân’ın (rahimehullah) isnadı sahih olan bir rivayetindeki şu ifadelerdir: فتقول الروم لصاحب الروم: كفيناك العرب فيجتمعون للملحمة “…Rumlar meliklerine diyecekler ki: “Araplara karşı sana yeteriz.” Bunun üzerine melhame için toplanacaklar…” Yani Melhame-i Kubrâ Araplarla Hristiyanlar arasında olacaktır. İstanbul’u fethedecek olanlar ise Melhame’de savaşanlardır. Elbette ki bu, Melhame’de ve İstanbul fethinde Arapların dışında başka Müslüman olmayacağı anlamına gelmez. Başka bir görüşe göre ise İstanbul’u fethedenler İshâk (aleyhisselam)’ın soyundan gelenlerdir. (Bkz: Müslim, hadis no:2920) Her hâlükârda İstanbul’dan Kudüs’e gidenler Türkler değildir! Her ne kadar Şenocak da ilk olarak linkini verdiğimiz konuşmasında: “İstanbul’dan gidenin ırkı, soyu, boyu önemli değil. Selahaddin olur ümmet onun arkasından gider, Alparslan olur onun arkasından gider” demiş olsa da O’nun yukarıda naklettiğimiz açıklamaları birçok kimsenin Kudüs’ü Türkler’in fethedeceği anlamını çıkarmasına çok müsaittir. Örnek olarak Şenocak’ın o paylaşımlarındaki şu yorumları verebiliriz:  “Emir beklıyoruz, Cumhurbaşkanımızın tek emriyle her yere gidecegız her yeri fethedecegiz evel Allah” (Bkz) “Reis yol versin gidelim hep beraber. Paslandık 100 yıldır artık yeter. Afrinde yeni çınar ağacının kabuğu kırıldı...” (Bkz) “Zeytin dalı barış demek değil, Afrini aldık ve silahlarımızı afrindeki zeytin dallarına astık. İstanbul ordusu çoktan yola çıktı... Kudüs uzak değil.” (Bkz) “Bekle kudüs vefalı türk yine geliyor kudüse” (Bkz) “O Ordu biziz inşaasillah hocam” (Bkz) “He yani kudus Türkiye ye vadedilmiș oluyor dimi. O zaman araplarin bisey yapmasina gerek yok.” (Bkz) İki: Şeytan’ın bu yalan haberi ortaya atmasının nedeni mücahitlerin bu ilerleyişlerini, fetihlerini durdurmak içindir. Bu haberle mücahitler arkalarında bıraktıkları aileleri hakkında Deccal’den korkarlar ve Deccal ile savaşmak ve ailelerini Onun şerrinden korumak için ganimetleri bırakıp hemen yurtları Kudüs’e doğru yola çıkarlar. Müslim’in diğer bir rivayetine göre ise bu haberin doğru olup olmadığını tekid etmek için Mehdi Kudüs’e 10 süvari gönderir. İşte bu 10 süvari Kudüs’e geldiği zaman Deccal çıkar. Ve diğer mücahitlere Deccal’in çıktığı haberi ulaşır ve onlar da Kudüs’e dönerler. Yani İstanbul'dan Kudüs'e gidecek mücahitler, Kudüs'ü fethetmeye gitmeyecekler! Çünkü o zamanda Kudüs zaten müslümanların hakimiyeti altında, İttihad-ı İslam tesis edilmiş bir durumda olacaktır! Bu mücahitler İstanbul'dan önce fethedilmiş olan, ailelerin içinde bulunduğu yurtları/beldeleri Kudüs'e dönmektedirler. Nitekim hadiste: “Kudüs’e geldiklerinde Deccal çıkar” diyor. Abdulfettâh Ebu Ğudde (rahimehullah) burayı şöyle açıklamıştır: أي إذا جاءوا من قسطنطينية إلى بلاد الشام ودخلوا القدس خرج حينئذ المسيح الدجال "Yani İstanbul’dan Bilâd-ı Şam’a geldikleri ve Kudüs’e girdikleri zaman, işte o zaman Mesih Deccal çıkar.” (Hâmişu’t-Tasrîh bi mâ Tevâtera fî Nuzûli’l-Mesîh li Enver Şâh el-Keşmîrî) Kudüs’e girebilmeleri gösteriyor ki o zamanda Kudüs Müslümanların elinde olacaktır! Evet, hadisimizin bundan sonraki son kısmında Kudüs’e gelen müslümanların Deccal ile savaşacağı ifade ediliyor. Ancak bu mücahitler Deccal ilk çıktığı zamanlarda onunla savaşmayacaklardır. Müslim, Tirmizî ve Ebu Dâvûd’un rivayet ettikleri bir hadisinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Deccal’in çıkmasından sonra yeryüzünde 40 gün kalacağını, bunun bir gününün bir sene gibi (yani harikulade bir olay olarak bir günün bir senelik sürede tamamlanacağını) diğer bir gününün bir ay gibi, diğer bir gününün bir hafta gibi ve geriye kalan 37 gününün ise normal günler gibi olacağını bildirmiştir. Bu süre içerisinde Deccal yeryüzünde büyük bir fesad yapacak, Mekke, Medine, Mescid-i Aksa ve Mescid-i Tûr haricinde her yere girecektir. Evet, Deccal Mescid-i Aksa’ya giremeyecektir. Ahmed’in (rahimehullah) rivayet ettiği ve Şuayb el-Arnaût’un (rahimehullah) sahih olduğunu belirttiği hadisinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Deccal’in, Kabe’ye, kendi (Medine) mescidine, Mescid-i Aksa’ya ve Mescid-i Tûr’a (bu 4 mescide) ulaşamayacağını haber vermiştir. İşte Deccal’in Mescid-i Aksa’ya gelememesi de gösteriyor ki Kudüs Deccal’den önce Yahudilerden temizlenecektir! Ve Deccal hayatının son zamanına geldiğinde Müslümanlar O ve Yahudi ordusuyla savaşacaklar. Hadisimizde kaldığımız yerden bitimine kadar Deccal ile olan savaştan bahsedilmektedir. Hem bu hadisimizin son kısmına hem de ilgili diğer rivayetlere bakarak Deccal ile olan savaş sürecini özetle anlatalım: Deccal hayatının son zamanlarında beraberindeki Yahudilerle birlikte Kudüs’e yönelecek, bunun üzerine Kudüs’te bulunan Mehdi ve beraberindeki müslümanlar Kudüs’teki bir dağ’a kaçacak/sığınacaklar ve Deccal gelip onları muhasaraya alacak. Sonra İsa (aleyhisselam) Dimeşk’in doğusunda bulunan beyaz minare’ye inecek ve oradan Mehdi sabah namazını kıldırırken müslümanların yanına gelecektir. İşte burada İsa ve Mehdi (aleyhimesselam) buluşacaklardır. Bu demektir ki; Deccal ve İsa (aleyhisselam)’dan önce Yahudiler Kudüs’ten çıkartılacaktır. Mehdi geriye doğru çekilerek İsa (aleyhisselam)’dan kendilerine namaz kıldırması için öne geçmesini isteyecek, ancak İsa (aleyhisselam) bunu kabul etmeyecek ve Mehdi’nin arkasında namaz kılacaktır. Mehdi imamlığında sabah namazı eda edildikten sonra müslümanlar İsa (aleyhisselam) öncülüğünde Deccal ve Yahudi ordusuna karşı saldırıya geçecekler. İşte bu savaşta Ğargad ağacı müstesna taşlar ve ağaçlar konuşacak, “Ey Müslüman! Ey Allah’ın kulu! Arkamda Yahudi var, gel onu öldür” diyecek. Deccal İsa (aleyhisselam)’ı gördüğünde kaçacak ve tuzun suda eridiği gibi erimeye başlayacak. Ve İsa (aleyhisselam) Kudüs’e yakın bir yerde bulunan Filistin’in Lüdd şehrinin kapısında mızrağıyla Deccal’i öldürecek, kanını mızrağının ucunda Müslümanlara gösterecek, Yahudiler gebertilecek ve ehl-i İslam muzaffer olacaktır. O halde açıkça anlaşılıyor ki, İhsan Şenocak’a göre Kudüs Deccal çıkana ve İsa (aleyhisselam) inene kadar fethedilemeyecek, ancak Deccalle olan savaş ile fethedilecek! Kendi youtube kanalından yayınlanmış: “Kudüs'ün Kurtuluşu Bu Hadis -i Şerifte” başlıklı şu videosunda (Bkz) Deccal ile yapılacak savaşta gerçekleşecek taşlar ve ağaçların dile gelmesi hadisini nakledip bu hadis üzerinden konuşması da yine O’nun böyle düşündüğünü ortaya koymaktadır. Bir de İhsan hoca’ya bir sorum olacak: İkinci olarak verdiğim linkteki videoda: “Kılıçlarını zeytin dallarına asacaklar, yani 6 asır barış olacak buyuruyor Kudüs’te sallallahu aleyhi ve sellem” demiş. Peki neye dayanarak bu yorumu yapıyor? Hulasa-i kelam; İstanbul’un fethinden ve Deccal ile olacak savaştan önce Müslümanların Yahudilerle bir savaşı olacak ve bu savaşla Kudüs fethedilecektir biiznillâh! Burada şu mesele var ki; ilim ehli bu fethin Mehdi’nin zuhûrundan önce mi yoksa Mehdi zamanında mı olacağında ihtilaf etmişlerdir. Kimi ilim ehli Mehdi’den önce Yahudi devletinin son bulacağını söylerken kimi ilim ehli ise Kudüs’ün Mehdi ile fethedileceği görüşündedirler. Mehdi zamanında fethedileceği düşünülürse bu ya Melhame-i Kubrâ’dan önce ya da Melhame’den sonra İstanbul’un fethinden önce olacak. Allahu A’lem. Bu konuda geniş bilgi için bakınız: (Nübüvvet Menheci Üzere Olan Hilafetin Dönüşü) Ayrıca ilgili diğer yazılara ulaşmak için bakınız: (Ahir Zaman ve Blad-ı Şam Yazıları) Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-âlemîn. 1 - Bundan başka açıklamalar da vardır. Bkz: el-Kevkebu’l-Vehhâc ve’Ravdu’l-Behhâc fî Şerhi Sahîhi Muslim İbni’l-Haccâc, Muhammed Emin el-Alevî el-Hererî. Ömer Faruk

İsmail Çalışkan | 19 sayfa | PDF’yi Aç & İndir