Namazda Sırtın Açılması Namazı Bozar mı?

SORU Selamun aleykum ve rahmetullah. Hocam bir bayan süs için saçlarını boyatabilir mi? CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullahi ve berakatuh. بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين Saç boyatmanın hükmünü şu iki mesele altında inceleyebiliriz: 1) Saçı, katışıksız saf tam siyah renkle boyatmak. 2) Böyle olmayan herhangi bir renkle boyatmak. Birinci meseleye gelince; âlimlerin geneline göre saçı saf siyahla boyatmak kerahetle birlikte caizdir/tenzihen mekruhtur. Kimi âlimlere göre ise bu caiz değildir, haramdır. Çünkü Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’den siyahla boyamaktan nehyeden iki hadis nakledilmiştir. Caiz gören ulema bu iki hadisi, ya haram manasında anlamayarak ya da zayıf olduğuna hükmederek buna haram demek için delil görmemişlerdir. Nitekim Hasan, Hüseyin, Sa’d b. Ebî Vakkaâs, Ukbe b. Âmir gibi bazı sahabeden (radiyallahu anhum) saçlarını siyah ile boyadıkları varid olmuştur. İmam Nevevî’nin (rahimehullah) ‘’Ravdatu’t-Tâlibîn’’ adlı eserinde naklettiğine göre bu konuda Şâfiî mezhebinin görüşü; evli olan kadınlara özel olarak kocalarının izniyle onlara süslenmek için siyah renkle boyamaları caizdir. Kocası olmayan kadınlar ve erkekler için ise bu haramdır.  Kimi âlimlere göre siyah ile boyamayı nehyeden iki hadis, yaşlı olmaları sebebiyle saçlarının bir kısmı veya tamamı beyazlamış kimselerle ilgili olup saçlarındaki beyazlığı siyah ile değiştirmeleri caiz değildir. Bunların dışında kalan kimselerin ise siyahla boyamalarında bir sakınca yoktur. İkinci meseleye gelince; bu âlimlerin ittifakıyla caizdir. Hatta saçtaki beyazlığı siyahın dışında başka bir renkle boyayarak değiştirmek sünnettir. Ama saçta beyazlık olmadığı halde sadece süslenmek/güzelleşmek için boyamak ise sünnet olmayıp caizdir.  Şayet kullanılan boya kâfir veya fasık kadınlara özel olan, müslüman kadınların kullanmadığı, yani görüldüğünde akla ilk kâfir veya fasık kadınların geldiği bir boya ise böyle bir boyayla saç boyamak caiz olmaz. Çünkü meşhur hadisinde Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): ‘’Kim bir kavme benzerse o da onlardandır’’ buyurmuştur. Ancak kullanılan boyalarda kâfir veya fasık kadınlara benzeme, onları taklit etme durumu söz konusu değilse, o halde genç-yaşlı kadın ve erkeklerin saçlarını siyahın dışında istedikleri herhangi bir renkle boyatmalarında bir beis yoktur.  En başta da belirttiğimiz üzere caiz olup olmadığı tartışılan renk, saf tam bir siyah renktir. Ancak siyaha yakın ona benzeyen bir renkle, başka bir rengin karıştırıldığı siyah renkle boyamak ise bu ihtilafa girmeyip ittifakla caizdir. Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-âlemîn. Ömer Faruk

SORU Hızır (aleyhisselam) yaşıyor mu? O'nun zamanda yolculuk yaptığı söylentilerinin aslı var mıdır? Zamanda yolculuk yapmak mümkün müdür? Zamanda yolculuk yapılabildiğine dair Kur’an’dan getirilen ciddi yorumlar var. CEVAP Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Soruna cevap verebilmek için iki meseleyi izah etmemiz gerekir: Bir: Hızır kimdir? İki: Zaman nedir? 1- Hızır kimdir? Hızır’ın varlığı Kuran ve Sünnet ile sabittir. Kuran’da Kehf sûresinin 65.ayetinden 82.ayete kadar hikâye edilen kıssada Musa (aleyhissalatu vesselam)’ın yol arkadaşlığı yaptığı şahısın Hızır olduğu hususunda muteber ulemanın ihtilafı yoktur. İmam Buhari ve İmam Muslim (rahimehumallah) Sahih’lerinde şu hadisi tahriç etmişlerdir: Said bin Cubeyr (rahimehullah) şöyle haber vermiştir: “İbni Abbas’a Nevf el-Bikeli Hızır’a arkadaşlık yapmış olanın Musa beni İsrail değil başka bir Musa olduğunu iddia ediyor dedim. İbni Abbas: “Allah’ın düşmanı yalan söylemiş. Bana Ubey bin Kab Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’den şöyle tahdis etti: “Musa İsrail oğullarına hutbe verirken kendisine “İnsanların en âlimi kimdir?” soruldu. Bunun üzerine “en âlimi benim” dedi. Musa en büyük ilmi Allah’a vermediği için Allah onu kınadı ve kendisine şöyle vahyetti. İki denizin birleştiği yerde kullarımdan bir kul vardır ki o senden daha bilgilidir…” Ancak Hızır’ın kim olduğu hususunda ulema ihtilaf etmiştir. Kimisi onun Âdem (aleyhissalatu vesselam)’ın sulbünden salih bir kul olduğunu, kimisi onun enbiyadan bir Nebi olduğunu, kimisi onun evliyadan bir veli ve kimisi de onun meleklerden bir melek olduğunu söylemişlerdir. İşin doğrusu bu mevzuda hakikaten çok muhtelif görüşler vardır. Ve ekserinin şeran muteber bir dayanağı yoktur. Tasavvuf ehli ve zındıklar gibi. Onlara göre Hızır velidir. Bu görüşün haktan bir nasibi yoktur. Mevcut görüşlerin içinde doğruya en yakın olanlar Hızır’ın Nebi veya melek olmasıdır. Zira Hızır (aleyhisselam) yaptıkları işleri kendiliğinden yapmadığını ifade ediyor: وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِي “Ben bunları kendiliğimden yapmadım” (Kehf, 82) Bu da yaptıkları işleri Allah’ın emriyle, Allah’tan gelen bir vahiy ile yapmış olduğunu gerektiriyor. Nitekim Allah (subhanehu ve teâlâ) şöyle buyuruyor: فَوَجَدَا عَبْداً مِنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً “Nihayet kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş ve tarafımızdan bir ilim öğretmiştik.” (Kehf, 65) Kendisine verilen rahmet ve öğretilen ilim vahiydir. Bunun için ulemanın ekseri Hızır’ın enbiyadan bir Nebi olduğunu karar kılmışlardır. El-Maverdi ve Ebu’l-Hattab bin Dihye (rahimehumallah) gibileri Hızır’ın meleklerden olabileceğini de söylemişlerdir. Aslında bu âcizane kanaatime göre en güçlü görüştür. Ancak Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın şöyle buyurması bu görüşü zayıflatıyor: فَانْطَلَقَا حَتَّى إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمَا “Bunun üzerine yine yürüdüler. Nihayet bir köy halkına varıp onlardan yemek istediler. Ancak köy halkı onları misafir etmekten kaçındılar.” (Kehf, 77) Melekler ise yemek yemezler. Binaen aleyh Hızır (aleyhisselam)’ın hakkında varit görüşlerin içinde en güçlü olan Nebi olmasıdır. Cumhur ulema da böyle demiştir. Allah-u Âlem. Sonra, Hızır (aleyhissalatu vesselam) ölmüş müdür diri midir sorusuna gelince. Ekser ulemanın dediği gibi Hızır’ı Nebi veya tasavvuf ehlinin dediği gibi veli kabul edersek, Hızır (aleyhisselam)’ın ölmüş olmasını söylememiz icap eder. Zira insan türünden beşerdir. Ve Allah (subhanehu ve teâlâ) şöyle buyuruyor: وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِنْ قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَفَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخَالِدُونَ “Senden önce de hiçbir beşeri ölümsüz kılmadık, sen ölürsün de onlar baki kalır mı?” (Enbiya, 34) Bu ayetle İmam ibni Kesir, ibnu’l-Cevzi ve İmam ibni Kayyim (rahimehumullah) gibileri Hızır (aleyhisselam)’ın ölmüş olmasına delil getirmişleridir. Ve eğer bu Hızır hariç diğer beşerler için geçerlidir denilirse, o zaman Hızır (aleyhisselam)’ı bu ayetin umumundan tahsis eden delil nerde? Beşerden olduğu takdirde ölümüne diğer bir delil Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın şu kavlidir: وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ “Allah enbiyadan şöyle söz almıştı: "Andolsun ki size kitab ve hikmet verdim, sonra yanınızda bulunanı doğrulayıcı Rasûl geldiğinde ona muhakkak inanacak ve onu destekleyerek yardım edeceksiniz! Bunu kabul ettiniz mi? Ve bu hususta ağır ahdimi üzerinize aldınız mı?" demişti. Onlar: "Kabul ettik" dediler. (Allah da) dedi ki: "Öyleyse şahit olun, ben de sizinle beraber şahit olanlardanım." (Al-i İmran, 81) İmam ibni Kesir (rahimehullah) ibni Abbas (radıyallahu anhuma)’nın şöyle dediğini nakleder: “Allah gönderdiği her bir nebiden şöyle söz almıştır: Hayatta olurlar ve Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) gönderilirse ona iman edecekler ve yardım edecekler…” Binaen aleyh şayet Hızır (aleyhisselam) ölmemiş ve dolayısıyla Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’e yetişmiş olsaydı Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın aldığı söze dâhil olurdu ve Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in yanında bulunması ve dinin ikamesinde onunla beraber olması gerekirdi. İmam ibni Teymiyye (rahimehullah) şöyle der: “Tahkik ehli âlimlerin dedikleri gibi doğru olan Hızır’ın ölmüş olmasıdır ve İslam’a yetişmemiş olmasıdır. Zira şayet Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’in zamanında yaşamış olsaydı Allah’ın ona ve diğerlerine emrettiği gibi ona iman etmesi ve onunla beraber cihad etmesi vacip olurdu. Ve muhakkak Mekke, Medine de olurdu ve sahabeyle beraber cihada çıkardı… Ve eğer Hızır ölümsüz ve daimi surette var ise nasıl olurda Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) hiç bundan bahsetmemiş ve bunu ümmetine bildirmemiştir. Ve ondan sonra râşit halifelerde bunu bildirmemişlerdir. Sonra Hızır için evliyanın başı diyenin sözüne gelince: Ona liderliği veren kimdir? Evliyanın en üstün olanları Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’in ashabıdır. Ve onların arasında Hızır yoktur. Bu konuda (Hızır’ın diri olduğu konusunda) anlatılanlar ya yalandır veya da bazıların zannına bina edilmiştir. Mesela bir kişinin Hızır zannettiği birisini görüp “Muhakkak o Hızır’dı” demesi gibi.” Bu iki ayet dışında başka ayet ve hadisler de Hızır (aleyhisselam)’ın şayet beşer ise ölü olduğuna delalet ediyor. Ama cevabı fazla uzatmamak için birkaç da akli delil zikrederek bu kadarıyla iktifa etmek istiyorum. Ebu’l-Fereç ibnu’l-Cevzi (rahimehullah) Hızır (aleyhisselam)’ın ölü olduğunu iktiza eden akli delillerin arasında şunları sayar: Eğer Hızır, Âdem’in sulbünden oğlu veya ilk nesillerden torunu ise o zaman onun yaratılışı bizim yaratılışımızdan daha uzun ve daha geniş olmalı. Zira sahih hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın Âdem’i 60 arşın uzunluğunda yarattığını ve Âdem’den sonra insanın şimdiye kadar eksilmekte devam ettiğini haber vermiştir. Lakin Hızır’ın en eski insanlardan olmasına rağmen onu gördüğünü iddia eden hiç kimse onu çok büyük bir yaratılış üzere olduğunu söylememiştir. Eğer Hızır (aleyhisselam) Nuh (aleyhisselam)’dan evvel yaşamış olsaydı onunla beraber gemiye binmiş olması gerekirdi. Ama kimse böyle bir şey nakletmemiştir. Ulemanın ittifakıyla Nuh (aleyhissalatu vesselam)’ın nesli hariç tüm insanlık ölmüştür. Sonra insanlık Nuh (aleyhissalatu vesselam)’ın neslinden türemiştir. Buna göre Nuh’dan evvel ve sonra yaşamış olamaz. Hızır (aleyhisselam)’ın diri olduğunu iddia edenlerin hepsi bazıların onu gördüklerine dair haberlere dayanmaktadırlar. Pekâlâ, Hızır’ı diğer beşerden temyiz eden bariz özellikleri nedir? Neye göre Hızır olup olmadığı bilinir? Hızır’ı gördüğünü iddia eden herkesin sözü alınır mı? Ve “Ben Hızır’ım” diyen her kesin sözü tasdik edilir mi? Hızır (aleyhisselam)’ın diri olduğunu ifade eden nakillere gelince: Hafız ibni Hacer (rahimehullah) doğrulayarak Hafız Ebu’l-Hattab bin Dihye (rahimehullah)’ın şu sözlerini nakleder: “Musa hariç Hızır’ın diğer nebilerle bir araya geldiği sabit değildir. Nakil ehlinin ittifaklarıyla onun hayatta olmasıyla alakalı varit olan haberlerin hiç birisi sahih değildir. Bu haberleri nakledenler ya haberi zikreden ama illetini zikretmeyenlerdendir veya illetini bilmediği için zikretmemiştir veya ama hadis ehline açık olduğu için zikretmemiştir.” İmam ibni Kesir (rahimehullah) Hızır’ın hayatta olduğunu iddia edenlerin getirdikleri merfu rivayetleri zikrettikten sonra şöyle der: “Bu hadislerin hepsi çok zayıftır. Bunlar gibi hadisler dinde hüccet olmaz.” İmam ibni Kayyim (rahimehullah) şöyle der: “Hızır’ın hayatta olduğunu zikreden bütün hadisler yalandır, bir tanesi dahi sahih değildir.” Ve İbnu’l-Cevzi (rahimehullah) hadisleri senetleriyle zikrettikten sonra “Bu hadisler batıldır” der. Binaen aleyh Hızır (aleyhissalatu vesselam) beşerden ise muhakkak ölmüştür. Beşer değil melek ise, melekler için geçerli olan her şey onun için de geçerli olur ve mevzuda ki bütün işkâl ortadan kalkar. Allah-u Âlem. Hızır’ın zaman yolculuğuna gelince racih olanın Hızır (aleyhisselam)’ın ölmüş olduğunu öğrenmiş oldun. Dolayısıyla meselenin bu bağlamda irdelenmesi manasızdır. Şayet Hızır meleklerden ise o zaman melekler bizim zaman ölçülerimize tabi değildir ve beşer hiçbir halde meleklerle kıyaslanmaz. 2- Zaman nedir? Zaman en basit tarifiyle bir eylemin içinde geçmiş olduğu, geçmekte olduğu veya geçeceği süredir. Dolayısıyla tariften gördüğün gibi zamanın eylemle doğrudan ilişkisi vardır. Biz Allah’a hamd olsun Müslüman olduğumuza göre bizim için varlık ikidir: Hâlik ve mahlûk. Hâlik sadece Allah (subhanehu ve teâlâ)’dır. Onun haricinde her şey mahlûktur. Mahlûkatın eylemi de mahlûktur. Dolayısıyla mahlûk daima yaratılmış olduğu zaman sınırları arasında kalma mecburiyetindedir. Mahlûk için zamansızlık söz konusu değildir. Zamansız var olabilseydi hâlik olurdu. Böyle bir şeyi iddia etmek Allah (subhanehu ve teâlâ)’ya ortak koşmak olur. Batı diliyle zaman yolculuğu olarak tabir edilen safsata ancak rabbi olmayan bir kâinatın varlığını kabul edenler için veya birden fazla rabbi olan bir kâinatın varlığını kabul edenler için mümkündür. İlkler beşeri ilahlaştırıp fikirlerini hidayet incileri olarak telakki eden gavurlardır. Einstein’ın İzafiyet teorisi sayesinde geri kalmış batı âlemi de dünyanın dört boyutlu olduğunu anlamış oldu: Uzunluk, yükseklik, genişlik ve zaman. Dünya âleminde insan üç boyutta ileriye ve geriye hareket edebilse de zaman boyutunda sadece ileriye doğru hareket edebilir. Yani insanın hareketi için sadece gelecek vardır, geçmiş yoktur. Ama inkârcı pozitivist bilim için zamanda geriye gitmek de matematiksel olarak mümkündür. İkincilere gelince bunlar kâinatta tedbiri ve tasarrufu ve hatta umumen rububiyet sıfatlarını Allah’tan başkası içinde caiz gördüklerinden dolayı Allah’tan başka bir varlığın zamandan bağımsız hareket edebileceğini mümkün görürler. Dikkat et! Dediğim gibi eylem zaman ile doğrudan ilişkilidir. Mahlûkun eylemi muhakkak zaman sınırları içinde mahpustur. Çünkü mahlûkun eylemi de mahlûktur. Zamandan bağımsız eylem sahibi sadece Allah’tır (subhanehu ve teâlâ). Çünkü O mahlûk değildir, bilakis her mahlûku yoktan var edendir. Şu halde birisi için zamandan bağımsız eylem sahibi olduğunu iddia etmek onun için rububiyeti iddia etmektir. Zaman yolculuğu ile kast ettiğin bazı Hollywood filmlerinde olan geçmişe ve geleceğe veya paralel değişik zaman boyutlarında ve âlemlerinde yolculuklar ise bil ki bunlar batıldır, şirk ve küfürdür. Zira bunu kabul etmek birden fazla rabbin varlığını kabul etmektir. Geçmişe yolculuğu kabul etmek kaderi umumen inkâr etmeyi gerektirir. Ayrıca insanın yaratılış gayesi ve dinin en esasi hikmeti olan teklifi (beşerin mükellef olmasını) kaldırmaktır. Paralel boyutların ve âlemlerin varlığını kabul etmek her bir boyutu ve âlemi tedbir eden bir rabbin varlığını gerektirir. Böyle bir şeyi kabul etmek zorunlu olarak değişik paralel boyutlarda yaşayan aynı insanların, ilahi kitapların ve rasûllerin taaddüdünü de gerektirir ki bu kâmil dinimizin beyan ettiği her şeye terstir. Ama zaman yolculuğu ile kast ettiğin zaman boyutu içinde yaratılmış olduğu kanunsal ölçüler dışında zamansal ve verimsel hızlı hareket etmek ise, bu mümkündür. Bu insanlardan Allah’ın dilediği için mümkün olduğu gibi, yaratılış itibariyle cinler ve melekler için de mümkündür. Cinler ve meleklerin insan için olağan üstü hız ile hareket ettikleri malumdur. İnsanlardan örnek olarak da Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in aynı gecede Mekke’den Kudüs’e ve oradan da yedinci semaya yükselip Mekke’ye geri döndüğünü misal verebiliriz. Zamanın bereketli olması da bu türdendir. Mesela bazı kulların farklı işler için olağan üstü az zamana ihtiyaç duymaları gibi. Allah-u Âlem. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir. Tarık Ebu Abdullah

SORU Selamun aleykum hocam, benim sorum babamla ilgili. Babam amcam ve yengemle konuşmuyor, Ben kalben seviyor olmasam dahi sıla-i rahim maksadıyla onları ziyaret ediyorum. Amcamlar üst katımızda oturuyorlar. Benim evde yaptığım yemeklerden babamın izni veya haberi olmadan amcamlara ikram etmemde beis var mıdır? Nihayetinde evin nafakasını sağlayan babam ama yemeği yapan benim. Ne yapmam gerekir? CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salat ve selam efendimiz Rasûllullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden müminlere olsun. İkram ettiğin yemek, babanın malından olduğu için, izin almadan baba malı infak edilir mi? Konusuna girer. Bu meselede üç durum ile karşı karşıyayız. Babanın, açık bir şekilde malından infak etmeye genel anlamda izni varsa haberi olsun veya olmasın infak edilebilir. Babanın açık bir şekilde malından infak etmeyi yasaklaması durumunda, iznini almadan infak etmek caiz değildir. Rasûllullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmaktadır: “Bir Müslümanın malı ancak razı olduğu zaman helal olur.” (Ahmed, Beyhaki) Babanın bu konuda ne verme nede vermeme konusunda bir sözü yoktur. Bu konuda babaya zarar vermeyecek derecede veya duyduğu zaman engel olmayacak derecede az bir miktar olursa ve babanın cimrilik yönü yoksa infak etmede bir sakınca yoktur. Rasûllullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e Mudar kabilesinden bir kadın geldi ve dedi ki: Ey Allah’ın Rasûlü! Bizler babalarımıza, kocalarımıza ve çocuklarımıza muhtacız. Onların malından bizlere helal olan nedir? Dedi ki: “Yaş hurmayı yer ve hediye edersin.” (Ebu Şeybe) Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum hocam, Ali Küçük tekfirci midir? Tefsiri Besari’ul Kur'an okunabilir mi? CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Ali Küçük davetçi kişiliğiyle meşhur olan bir hocadır. Tekfircilik yönünü görmedim. Tefsiri okunup faydalanılabilir. Ama şunu her zaman aklımızdan çıkarmamalıyız. Herkesin sözü alınır ve atılır ancak Kur’an ayetleri ve sahih hadisler müstesnadır. Ayetleri anlamaya çalışırken sadece bir tefsirle iktifa edilmemesini bununla beraber İbni Kesir, Kurtubi, Sa’di vb… tefsirlere de müracaat edilmesini tavsiye ederim. Allah-u Teâlâ en doğrusunu bilendir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum hocam, Rüyamda rüyalandım sanıyorum. Sabah kalktığımda öyle bir şey olmadığını görüyorum. Ama şüphenin içinden genede çıkamıyorum. Bunu nasıl atlatabilirim, hocam şimdiden Allah razı olsun. CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Değerli kardeşim, Mümini şüphelere düşürmek ve bu yolla ona vesvese vererek amellerden alıkoymak şeytanın tuzaklarından biridir. Şu kaideyi unutma, seni çok rahatlatacaktır. اليقين لا يزول بالشك “Yakin (kesin olan), şüpheyle giderilmez.” Kesin olan senin, yatarken cenabet olmadığındır. Rüyanda ihtilam olduğunu görür ama uyandığında meni ıslaklığı veya alameti görmezsen, asıl olana dönersin oda senin cenabet olmadığın. Bu kaideyle amel edersen gusül abdesti almana gerek olmaz. Şeytanın vesveselerinden kurtulmak için, çok dua et, şeytanın şerrinden Allah’a sığın. Allah-u Teâlâ’yı çok zikret. Ve ilim üzere amel et. Mesela bu kaideyle amel edersen rahatlayacaksın. Bu kaideyi daha iyi anlaman için başka bir misal vereceğim: Mesela sabah evden çıkarken abdest alarak çıktın. Ama öğle namazını kılacağın vakit “abdestim bozuldu mu yoksa bozulmadı mı” diye şüphelenir ve elinde bozulduğuna dair bir delil yoksa aslolan abdestli olmandır. Başka bir misal; sabah evden çıkarken abdest almamıştın. Öğle namazını kılacağın zaman “ben abdest aldım mı yoksa almadım mı?” diye şüphe edersen bu kaideyle amel edersin. Abdestsiz çıktığın kesin ama abdest alıp almadığın meçhul. Buna binaen sen abdestsizsin. Her zaman kesin olanı şüpheli olanın önüne geçir. Davamızın sonu Allah’a hamd etmektir. Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir. Musa Ebu Cafer

SORU Selamun aleykum hocam, çalgılı ilahi dinlemek bizi Allah’a ve Rasûlüne yaklaştırıyorsa dinlemek caiz midir? CEVAP Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun. Muhterem kardeşim sadece kulluk insanı Allah (celle ve âlâ)’ya yakınlaştırır. Kulluk ise insanın gönülden Allah (celle ve âlâ)’ya boyun eğmesidir. Veya başka bir tarife göre Allah (celle ve âlâ)’nın hoşnut olacağı zahiri ve batini tüm söz ve amellerdir. Dolayısıyla kulluk, yani ibadet olarak isimlendireceğin bir eylem şeran sabit olma zorundadır. Bunun için ibadette asıl olan şeri hitaba mevkuf olmasıdır. Yani sadece semavi naslarda beyan edilmiş olanlar ibadettir. Ve sadece bunlar Allah (celle ve âlâ)’ya yakınlaştırır. Lakin dinde beyan edilmemiş ama nefsin haz aldığı ve bunun için akabinde geçici bir sükûnet tattığı eylemler ibadet değildir ve dolayısıyla Allah (celle ve âlâ)’ya yakınlaştıran vesilelerden değildir. Dinimizde beyan edilmemiş eylemler için durum böyleyken dinimizde nehyedilmiş eylemler nasıl Allah (celle ve âlâ)’ya takarrub (yakınlaşma) vesilesi olabilir ki? Çalgı aletleri eşliğinde terennüm edilen sözler dinlemenin hükmü Kitap ve Sünnet’te haram kılınmıştır. Dolayısıyla haram ile Allah (celle ve âlâ)’ya yakınlaşma elbette söz konusu değildir. Müziğin nefis üzerinde teskin edici bir etkisinin olduğu inkâr edilemez. Lakin şeri hüküm kâmildir. Eşyayı bütünüyle kavrar. Ve her eşya fayda ve zarar içeriklidir. Eşyadaki fayda zarara galip gelirse şeriat eşyayı istifadeye açar ve hatta emreder. Lakin zarar faydaya galip gelirse nehyeder. Muhakkak ki değişik çalgı aletlerinde bazı faydalar vardır. Lakin zararı faydasından çok olduğu için şeriat haram kılmıştır. İçki de bir müddet için rahatlatıyor, sakinleştiriyor ve insana mutluluk veriyor. Bu manada geçici bir faydası var. Ama zararları şüphesiz çok daha fazladır. Bunun için haram kılınmıştır. Buna benzer müziğin de bazı faydaları vardır muhakkak lakin zararları çok daha fazladır. Bu zararlardan birisini mesela ibni Mesud (radıyallahu anhu) şöyle dile getiriyor: “Suyun bakliyatı yetiştirdiği gibi şarkı kalpte nifakı yetiştirir”. Çalgı aletlerin ve çalgı aletleri eşliğinde terennüm edilen sözleri dinlemenin haramlığına delalet eden bazı deliller şunlardır: Allah (subhanehu ve teâlâ)’nın şu kavli: وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ “İnsanlardan kimi de vardır ki, bilgisizce Allah yolundan saptırmak ve onu eğlence yerine tutmak için lehve’l-hadis (laf eğlencesi veya boş söz) satın alırlar. İşte onlar için aşağılayıcı bir azab vardır.” (Lokman, 6) Ayeti kerimede geçen لَهْوَالْحَدِيثِ (lehve’l-hadis, yani laf eğlencesi, boş söz) tabirini Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şarkı söylemek olarak izah etmiştir. İmam ibni Cerir (rahimehullah) kendi senediyle Ebu Umame (radıyallahu anhu)’dan tahriç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Şarkıcı cariyeleri satmak, satın almak, onların ticaretini yapmak ve onların satış bedeli helal değildir. Şu ayet onlar hakkında nâzil olmuştur: “İnsanlardan kimi de vardır ki lehve’l-hadis (laf eğlencesi veya boş söz) satın alırlar”.” İmam et-Taberani (rahimehullah) kendi senediyle Aişe (radıyallahu anha)’dan tahriç ettiğine göre Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Muhakkak ki Allah şarkıcılığı, şarkıcı kadının satışını, satış bedelinini, onu öğrenmeyi ve onu dinlemeyi haram kılmıştır.” Ve ibni Merdeveyh (rahimehullah)’ın rivayetinde Aişe (radıyallahu anha)’nın sözü “sonra şu ayeti okudu: “İnsanlardan kimi de vardır ki lehve’l-hadis (laf eğlencesi veya boş söz) satın alırlar”” ziyadesiyle gelmiştir. Bunun için İbni Mesud, ibni Abbas ve Cabir bin Abdullah (radıyallahu anhu)m ayeti kerimede geçen “lehve’l-hadis” için “o şarkı ve onu dinlemektir” demişlerdir.   Ve İmam el-Buhari (rahimehullah) muallak olarak Ebu Âmir veya Ebu Malik el-Eşari (radıyallahu anhu)’dan Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) ‘in şöyle buyurduğunu tahriç etmiştir: لَيَكُونَنَّ مِنْ أُمَّتِي أَقْوَامٌ يَسْتَحِلُّونَ الْحِرَ وَالْحَرِيرَ وَالْخَمْرَ وَالْمَعَازِفَ “Ümmetimde öyle topluluklar olacak ki bunlar zinayı, ipeği, içkiyi ve meazif’i (çalgı aletlerini) kendilerine helal kılacaklar.” İmam ibni Kayyim (rahimehullah) şöyle der: “Meazif ismi çalgı aletlerin tümü için geçerlidir. Bu hususta lügat âlimleri arasında ihtilaf yoktur. Hadisin delil olma yöne şöyledir: Eğer çalgı aletleri helal olmuş olsaydı o zaman kendilerine helal kılmalarından ötürü Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onları kötülemezdi ve çalgı aletlerini kendilerine helal kılmalarını zinayı ve içkiyi helal kılmalarıyla karşılaştırmazdı.” (İğasetu’l-Lehfan, 1/256) El mühim, değerli kardeşim çalgı aletleri dinimizde haram kılınmıştır. Yukarıda zikrettiğim iki delilden başka delil olmamış olsaydı dahi çalgı aletlerin (müziğin) haramlığı için yeterli olurdu ki başka hadis ve eserler de vardır. Bu “çalgılı ilahilerin” ilahi, İslami marş veya ezgi olarak isimlendirilmesi seni aldatmasın. Bu ümmetin ilkleri arasında böyle bir şey asla varit olmamıştır. Bunu ilk ortaya çıkaranlar Abbasiler Devleti döneminde def ve davul eşliğinde zikir yapan sofiler olmuştur. Sofilerin ihdas ettikleri bu bidata zamanın imamları şiddetle karşı çıkmışlardır ve kötülemişlerdir. İmam İbni Teymiyye (rahimehullah) şöyle der: “Bilesin ki övülmüş olan ilk üç asırda ne Hicaz’da ne Şam’da ne Yemen’de ne Mısır’da ne Mağrib’de ne Irak’ta ve ne Horasan’da ilim, iyilik, zühd ve ibadet ehlinden kimse ıslık çalarak ve el çırparak, ne def ile ne elle ve ne de sopayla zikir yapmak üzere bir araya gelmemiştir. Bilakis bu ikinci yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkmıştır. İmamlar bu bidati gördüklerinde inkâr etmişlerdir. Eş-Şafii (radıyallahu anhu) şöyle demiştir: Bağdat’ta zındıkların ihdas ettikleri bir şey kaldı. Ona “tağbir” (def vb. eşliğinde yapılan zikir) diyorlar. Bununla insanları Kuran’dan alıkoyuyorlar. Ve Yezid bin Harun şöyle demiştir: Fasık olandan başkası “tağbir” yapmaz. Ve İmam Ahmed’e sorulduğunda “Kerih görüyorum. Bidattir” demiştir. “Onlarla oturalım mı?” diye sorulunca da “Hayır!” demiştir. Bütün imamların buna benzer tavırları olmuştur. Zahitlerin büyükleri de bu bidate iştirak etmemişlerdir. İbrahim bin Ethem, Fudayl bin İyad, Maruf el-Kerhi, Ebu Süleyman ed-Darani, Ahmed bin Ebi’l-Hivari ve es-Seriyyu’s-Sakati gibilerden hiçbirisi (bu çalgılı zikirlere) iştirak etmemiştir.” (Mecmuu’l-Fetava, 11/570) Binaen aleyh değerli kardeşim çalgılı ilahi, çalgılı İslami marş veya ezgi gibi tabirler yalan ve kandırmadan başka bir şey değildir. Haram olan bir şey İslam olamayacağı gibi Allah’a yakınlaşma vesilesi de olmaz. Allah (celle ve âlâ)’ya yakınlaştıran Rasûlü Muhammed (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e ittibadır. Allah (celle ve âlâ) seni, beni ve tüm Müslümanları ittibada Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’i birleyenlerden kılsın. Amin. Tarık Ebu Abdullah

SORU Selamun aleykum hocam, İbn Teymiye’nin kim sorgusuz hesapsız cennete girmek istiyorsa kimseden dua istemesin Mecmu’ul Fetava’dan delili göstererek başkasından dua istemek uygun değildir dediler. Hocam bir iş, iyilik karşılığı değil normal hayr veya sıkıntı için dua istememiz uygun değil midir? Bu konuda rivayet var mı? Allah razı olsun. CEVAP Ve aleykumusselam ve rahmetullah. Hamd Allah’a mahsustur. Değerli bacım bir müslümanın diğer Müslüman kardeşinden Allah (celle ve âlâ)’ya kendisi için dua etmesini talep etmesinde aslen bir beis yoktur. İmam Muslim (rahimehullah)’ın Ömer (radıyallahu anhu)’dan tahriç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) şöyle buyuruyor: إِنَّ رَجُلاً يَأْتِيكُمْ مِنَ الْيَمَنِ يُقَالُ لَهُ أُوَيْسٌ لاَ يَدَعُ بِالْيَمَنِ غَيْرَ أُمٍّ لَهُ قَدْ كَانَ بِهِ بَيَاضٌ فَدَعَا اللَّهَ فَأَذْهَبَهُ عَنْهُ إِلاَّ مَوْضِعَ الدِّينَارِ أَوِ الدِّرْهَمِ فَمَنْ لَقِيَهُ مِنْكُمْ فَلْيَسْتَغْفِرْ لَكُمْ “Size Yemen'den Uveys denilen bir adam gelecek. Yemen'de bir annesinden başka kimse bırakmamıştır. Kendisinde beyazlık vardı. Allah'a dua etti de onu kendisinden giderdi. Yalnız bir dinar veya dirhem yeri kadar kaldı. Sizden kim ona rastlarsa ondan kendisi için istiğfar etmesini istesin.” Lakin evla olan mahlûktan dua talebinde bulunmamaktır. Çünkü İmam ibni Teymiyye (rahimehullah)’ın dediği gibi mahlûktan talepte bulunmakta üç mefsedet vardır: “Birincisi Allah’tan başkasına muhtaç olmaktır. Bu bir tür şirktir. İkinci mefsedet sorulana eziyet vermektir. Bu mahlûka zulümdür ve üçüncüsü Allah’tan başkası için zelil olmak. Bu da nefse zulümdür. Şu halde mahlûktan talepte bulunmak üç tür zulme de şamildir.” Bunun için sahabe (radıyallahu anhum) ve onlara tabi olanlar mahlûktan dua istemeyi kerih görmüşlerdir. İmam ibni Recep (rahimehullah) şöyle der: “Ömer ve diğer sahabe ve tabiin (radıyallahu anhum) kendilerinden dua istenilmesini kerih görürlerdi ve “Biz Nebi miyiz?” derlerdi.” İmam ibni Cerir (rahimehullah)’ın tahriç ettiğine göre Sad bin Ebi Vakkas (radıyallahu anhu) Şam’a geldiğinde bir adam ona “Benim için mağfiret iste” demiştir ve o “Allah sana mağfiret etsin” demiştir. Bir başkası gelip “Benim için de mağfiret iste” deyince “Allah sana ve ona mağfiret etmesin. Ben Nebi miyim?” demiştir. Sonra adama “Allah sana mağfiret etsin” demiştir. Ebu İshak eş-Şatibi (rahimehullah) şöyle der: “Sad bu adamda artı bir şey görmüştür (bunun için isteğine icabet etmemiştir). O da adamın onu Nebi gibi görmesidir veya onun adamın böyle itikat etmesine vesile olmak istememesidir. Veya adamın dua istemenin insanlar arasında gerekli bir davranış olduğunu zannetmesine mani olmak istemiştir.” Ve İmam İbrahim en-Nehai (rahimehullah) şöyle der: “İlim ve hayır müzakere ettikten sonra kalkıp ayrılırlardı ama birbirlerinden istiğfar talep etmezlerdi ve aralarında “Benim için dua et” demezlerdi.” Kast ettiği ya Abdullah ibni Mesud (radıyallahu anhu)’nun talebeleridir veya Nebi (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’in ashabıdır. Allahu Alem. Ve İmam Hatib el-Bağdadi (rahimehullah) şöyle rivayet eder: “Ubeydullah bin Ebi Salih şöyle dedi: “Hastalandığımda ziyaretime Tavus geldi. Ona “Ey Ebu Abdurrahman! Benim için Allah’a dua et!” dedim. Bana “Kendin için kendin dua et! Muhakkak ki Allah (azze ve celle) zorda kalanların duasına icabet edendir” dedi. Binaen aleyh başkasından dua istemenin caiz olmasıyla beraber her daim ve gereksiz yere “Bana dua et” demenin terki muhakkak evladır. Kişi bu mevzuda İmam ibni Teymiyye (rahimehullah)’ın şu sözünü ölçü alabilir: “Kişi başkasına “Benim için dua et” dediği zaman dua istediği kişinin yaptığı duasından faydalanmasını ve kendisinin de kendisi için yapılan duadan faydalanmayı kast ediyorsa o zaman Nebi (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e uymuştur. Bu terk edilmesi gereken tür talepten değildir. Lakin sadece bir hacetin giderilmesi için istiyorsa ve ne kendisi için bir fayda ve ne de kardeşi için bir iyilik kast etmiyorsa o zaman Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e uymuş olmaz. Bu türden talepler için Allah’a rağbet etmek ve Ondan istemek mahlûka rağbet edip istemekten daha doğrudur.” Kast ettiği şudur: Kişi kardeşine “Benim için dua et” dediği zaman kardeşinin dua etmesine, kardeşine merhamet ve şefkat etmesine ve onun duasına meleklerin “âmin” demelerine vesile olmayı ve kendisinin de yapılan duadan bu manada faydalanmayı kast ediyorsa o zaman ümmetinden vesile cenneti için dua etmesini isteyen Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e uymuş olur. Ama böyle bir kasıttan yoksun bilakis sırf bir hacetin giderilmesi için dua talep ediyorsa o zaman buna Allah (celle ve âlâ) daha layıktır. Hacetlerinin giderilmesinde sadece Allah (celle ve âlâ)’yı ifrat ederse Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e uymuş olur. Allahu Alem. Tarık Ebu Abdullah